نتانیاهو و احیای سیاست قتلِ هدفمند

ارتش اسرائیل با کشتارِ سه فرماندۀ نظامی جهاد اسلامی فلسطین و اعضای خانوادۀ آنها در نوار غزه، دور تازه‌ای از سیاست «قتل هدفمند» را علیه گروه‌های مسلح فلسطینی به اجرا گذشته است. با آنکه حمله به سه فرماندۀ جهاد اسلامی سبب کشتار ده غیرنظامی از جمله تعدادی زن و کودک شده است، یوآف گالانت
وزیر دفاع اسرائیل عملیات ارتشِ تحت فرمان خود را «دقیق و موفق» ارزیابی کرده و اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهور اسرائیل نیز از صدور «پیام تبریک» به اسرائیلی‌ها خودداری نکرده است. این دور از تنش‌ها پس از فوت خضر عدنان، سخنگوی جهاد اسلامی در زندان اسرائیل آغاز شد. عدنان پس از تحمل 86 روز اعتصاب غذا در اعتراض به «بازداشت غیرقانونی» خود و بی‌توجهی دولت اسرائیل به درخواست او درگذشت و شاخۀ نظامی جهاد اسلامی نیز به تلافی فوت او 102 فروند راکت را به سمت شهرک‌های یهودی‌نشین در صحرای نقب شلیک کرد. واکنش ارتش اسرائیل به این عملیات محدود بود، به‌طوری‌که ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی و رهبر حزب نژادپرستِ «اقتدار یهود» در اعتراض به «ضعف عملکرد دولت»، حضور در جلسات کابینه و کنست را تحریم کرد.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر و یوآف گالانت، وزیر دفاع او اما مسئله را پایان‌یافته ندانسته و در پی ایجاد آمادگی برای وارد کردن ضربه‌ای سخت به رهبران جهاد اسلامی بودند. پس از عملیات نظامی علیه نوار غزه، بن‌گویر از قتل رهبران جهاد اسلامی اظهار خشنودی کرده و به تحریم کابینه و کنست پایان داده است. احزاب افراطیِ عضو ائتلاف حاکم بر اسرائیل در جریان تبلیغات انتخاباتی پارلمان تهدید کرده بودند که «دوران نرمش به فلسطینی‌ها به پایان رسیده است» و آنها در صورت پیروزی «سیاست قتل هدفمند» رهبران گروه‌های فلسطینی را از سر خواهند گرفت. به گزارش رسانه‌های اسرائیلی، شخص نتانیاهو نیز چند ماه پیش موافقت خود را برای ازسرگیری قتل هدفمند رهبران گروه‌های فلسطینی اعلام کرده و اکنون با توجه به عملیات غزه به نظر می‌رسد این سیاست وارد فاز اجرایی شده است.

طبق گزارش رسانه‌ها، نتانیاهو در دیدار خود با مقام‌های آمریکایی که برای توضیح نتایج مذاکرات جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید با مقام‌های سعوی و هندی و اماراتی به اسرائیل سفر کرده بودند، از قصد خود برای هدف قرار دادن رهبران نظامی جهاد اسلامی پرده برداشته و با واکنش تأییدآمیز آنها روبه‌رو شده است.
اگر این گزارش‌ها دقیق باشد، ازسرگیری سیاست کشتار هدفمند اسرائیل علیه رهبران گروه‌های فلسطینی را نمی‌توان صرفاً ابتکاری از طرف نتانیاهو برای جلب رضایت احزاب تندروی متحد خود و یا به منظور بهبود وجهه‌اش در میان نیروهای راستگرا دانست، بلکه این سیاستی است که دولت آمریکا و برخی شرکای جهانی آن نیز در بازی جدید منطقه از مخالفت با آن خودداری می‌کنند.
دولت نتانیاهو بهبود روابط ایران با کشورهای عرب منطقه را به‌معنای تحرکی در جهتِ تمرکز فشارِ دولت ایران بر اسرائیل و تغییر قواعد بازی آن با گروه‌های فلسطینی قلمداد می‌کند و برای خنثی‌سازی آن به تلاش و تکاپو افتاده است.
در بین گروه‌های فلسطینی، جهاد اسلامی روابط بسیار نزدیکی با جمهوری اسلامی دارد، به‌طوری‌که نیروی نیابتی آن در نوار غزه محسوب می‌شود. بدین جهت، این گروه در اولویت برخورد ارتش اسرائیل قرار گرفته است تا توان تهدید نظامی آن را نداشته باشد. به همین علت، اسرائیل در عملیات خود علیه نوار غزه، تلاش کرده است تا گروه حماس را از این درگیری دور نگه دارد. با آنکه سیاست همیشگی اسرائیل مسئول شناختن حماس نسبت به هر نوع تحرک نظامی از نوار غزه علیه خود بوده است، اما در مورد اخیر، اشاره‌ای به مسئولت حماس نشده و تنها جهاد اسلامی مسبب شلیک راکت به سمت شهرک‌های اسرائیلی شناخته شده است.
کشتار رهبران جهاد اسلامی در نوار غزه توسط کشورهای عرب منطقه محکوم شده است، اما روسیه که یکی از اتباع آن در این حملات به همراه زن و فرزندش به قتل رسیده، واکنش ملایمی از خود نشان داده است.
سفارت روسیه در تل‌آویو در بیانیه‌ای با اشاره به کشته شدن جمال قصوان، رئیس سابق اتحادیۀ دندان‌پزشکان نوار غزه که به‌تازگی تابعیت روسی دریافت کرده بود، ضمن تأکید بر ضرورت اجتناب از هر اقدام یک‌جانبه‌ای که «جانِ فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌های بیگناه» را به خطر اندازد، خواستار ازسرگیری فوری مذاکرات صلح بین دو طرف به‌منظور حل و فصل نهایی منازعۀ خاورمیانه شده است.
لحن ملایم بیانیۀ سفارت روسیه نیز نشانگر آن است که مسکو همچنان از حل‌وفصل مسالمت‌آمیز مناقشۀ بین اسرائیل و فلسطینی‌ها حمایت می‌کند و بالاگرفتن تشنج در منطقه را به نفع خود نمی‌داند.
با این حال، به نظر می‌رسد اسرائیلی‌ها با ازسرگیری سیاست قتل هدفمند رهبران جهاد اسلامی، از تشدید بحران نگرانی ندارند و در این جهت حرکت می‌کنند.