اعتراض به آمارسازی در شهرداری/اعضای شورای شهر تهران درباره نحوه اجرای طرح «من شهردارم» هشدار دادند

روز گذشته دویست‌وهشتادوهشتمین جلسه شورای شهر تهران در حالی برگزار شد که محمدصادق معتمدان، استاندار تهران از غیرحضوری شدن مدارس و تعطیلی ادارات، سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها و نهادهای عمومی دولتی و غیردولتی در روز یکشنبه 25 آذر خبر داده بود؛ آن‌هم به دلیل برودت هوا.

اما مهم‌تر از آن به آمارسازی شهرداری در طرح «من شهردارم» اشاره شد که سال گذشته جایزه جهانی ۲۰۲۴ مسکو را با همین آمارسازی‌ها کسب کرده بود. در حاشیه بریکس، اجلاس جهانی شهرداران شهرهای عضو قدرت‌های نوظهور جهان برگزار شد و طرح‌ها و ایده‌های نوآورانه شهرها و پایتخت‌های مختلف به داوری گذاشته شد و شهرداری تهران برای طرح «من شهردارم» به این جایزه دست پیدا کرد؛ آن‌هم به دلیل شهروندان زیادی که در این طرح شرکت کرده بودند.

مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران پیش از شروع صحن علنی درباره لغو نشدن جلسه دیروز شورای شهر تهران گفت: «ما گفتیم هر کسی می‌خواهد امروز نیاید. می‌خواستیم خبرنگاران هم نیایند که بعداً گلایه نکنند. شما خودتان آمدید ما دعوت نکردیم. ضمن آنکه مجلس و شورای شهر نمی‌توانند جلسه خود را لغو کنند چراکه کارهای‌شان روزمره و عادی نیست و باید به موقع بیایند و به مسائل رسیدگی کنند. تعداد نفرات اندک است. شورا تعطیل است و کارمندان نیامده‌اند. فقط [نیروهای] خدمات آن‌هم اگر دلشان بخواهد آمده‌اند. ما آب و غذا نیاز نداریم.»

با وجود توضیحات چمران، تعداد حاضران در صحن شورای شهر تهران کم نبود و کارشناسان، مدیران دفتر اعضای شورای شهر تهران و برخی از کارمندان مجبور بودند، در محل کار خود حاضر شوند.

پیوستن مدیریت شهری به پویش دولت

احمد صادقی، عضو شورای شهر تهران  پس از شروع جلسه، از پیوستن مدیریت شهری به پویش 2 درجه کاهش دما خبر داده و گفت: «حُسن و دقت نظر ریاست‌جمهوری جای تقدیر و تشکر دارد. با توجه به ناترازی انرژی و بهینه‌سازی مصرف انرژی این موضوع باید مورد توجه تمام ارگان‌ها، سازمان‌ها و شهروندان قرار گیرد تا زمینه استفاده تمام هموطنان از انرژی مهیا شود. مدیریت شهری نیز از این مهم استقبال می‌کند و به پویش کاهش 2 درجه می‌پیوندد. امید است زمینه فرهنگ‌سازی این امر به گونه‌ای فراهم شود که هم شهروندان و دستگاه‌های اجرایی همه‌گیر شود. اما این همه ماجرا نیست. آقای پزشکیان در کشور ما اقداماتی انجام می‌شود یا جلوی اقداماتی گرفته می‌شود که اگر این نقطه نظر شما تسری یابد زمینه استفاده همه ایجاد خواهد شد. سال‌هاست که آلودگی هوا و ترافیک به‌عنوان دغدغه اصلی شهروندان نه‌تنها تهران بلکه در کلانشهرها است و مستحضر هستید که ترافیک باعث هدررفت سوخت بسیاری می‌شود و اگر ترافیک تهران حل و فصل شود ناترازی انرژی به حد زیادی برطرف می‌شود.»

او افزود: «شاید شاهد آلودگی هوا هم نباشیم. اما با کج‌سلیقگی موانعی ایجاد می‌شود برای برخی از موضوعات تا مردم نتوانند از زندگی باکیفیت بهره‌مند شوند. به عنوان مثال برگزاری نمایشگاه در محل دائمی نمایشگاه‌ها واقع در سئول، سال‌هاست که محل مناقشه دولت و شهرداری است و ترافیک بسیاری به شهر تحمیل می‌کند.»

جالب اینجاست که این عضو شورای شهر تهران در حالی از پیوستن مدیریت شهری به پویش 2 درجه کاهش دما خبر می‌دهد که دمای شورای شهر تهران روی 25 تا 30 درصد تنظیم شده بود. درحالی‌که مسعود پزشکیان در این پویش از مردم خواست که با 2 درجه کاهش دما، درجه دمای منازل و ادارات به 20 یا نهایتاً 21 درجه برسد. از سوی دیگر چراغانی شورای شهر تهران همچنان پابرجا بود و تمام لوسترهای صحن و ساختمان شورای شهر تهران روشن بود؛ درست زمانی که کشور با ناترازی انرژی روبه‌رو است و شهروندان به صرفه‌جویی ترغیب و تشویق می‌شوند.

دستفروشی شهرداری تهران

اما موضوع مهمی که در شورای شهر تهران مطرح شد، طرح «من شهردارم» بود که باز هم اعتراضاتی به نحوه برگزاری این طرح وارد شد. هفته گذشته نرجس سلیمانی، عضو شورای شهر تهران از آمارسازی در این طرح خبر داده و در تذکری به علیرضا زاکانی، شهردار تهران گفت: «در طرح من شهردارم گزارشات متعددی داشتیم مبنی بر اینکه افرادی غیر از شهروندان تهرانی هم در این طرح ثبت‌نام می‌شوند. آنها به ازای کارت شارژ مجانی از اپراتورهای تلفن همراه و بلیط مجانی مترو در طرح «من شهردارم» شرکت می‌کنند. شخصاً موضوع را پیگیری کردم و به پایانه جنوب رفتم در آنجا با صحنه‌ای روبه‌رو شدم شبیه به بازار دستفروشان. کارمندان شهرداری ایستاده بودند و مردم را دعوت می‌کردند در ازای کارت مجانی. من را راهنمایی کردند و بعد از اینکه فشارخون و اکسیژن من را چک کردند ثبت‌نام من شروع شد. من خودم را شهرستانی معرفی کردم اما من را در طرح شرکت دادند. حتی با کسانی که در تهران نبودند هم تماس گرفتم و آنها را هم در این طرح شرکت دادند.»

او افزود: «وقتی چنین اتفاقی در آمارها رخ می‌دهد مردم به آمارهای ما توجه نمی‌کنند. ضمن آنکه شهرداری باید مشخص کند هزینه این کارت‌شارژ‌ها از کجا تامین شده است.» پس از آن مجید باقری، معاون نیروی انسانی و امور شورای شهر تهران اعلام کرد که احتمال نواقصی در اجرای این طرح وجود دارد که به سرعت حل خواهد شد. اما اینطور به نظر می‌رسد که این نواقص هنوز هم پابرجاست و قرار نیست که رفع شود. چراکه روز گذشته هم ناصر امانی، دیگر عضو شورای شهر تهران بار دیگر از اجرای این طرح انتقاد کرده و نامه سال گذشته خود درباره این طرح را قرائت کرد که ایرادات اجرای این طرح را به صراحت گوشزد کرده بود.

شهرداری به کارمندانش زحمت ندهد

ناصر امانی به شرایط بد کارمندان شهرداری نیز تاکید کرده و گفت: «روز چهارشنبه و پنج‌شنبه که تهران به دلیل آلودگی هوا تعطیل بود؛ کارکنان شهرداری مجبور بودند، در خیابان بچرخند و شماره گیر بیاورند. بر روی پروژه‌هایی که قبلاً مشخص شده؛ تأیید بگذارند و آمار را بالا ببرند. این روش چه معنایی دارد؟ اگر تذکر نمی‌دادیم؛ اگر نامه نمی‌دادیم؛ اگر به عنوان اعضای شورا مطلع نمی‌شدیم؛ اگر داد کارمندان شهرداری بلند نمی‌شد؛ اگر معتمدین محل اطلاع نمی‌دادند؛ می‌گفتیم خبر نداشتیم اما ما یک سال پیش این تذکر را دادیم و به آن توجهی نشد. روشی که نارضایتی شهروندان و کارکنان شهرداری را به دنبال دارد را متوقف کنید.»

او در گفت‌وگو با هم‌میهن نیز تاکید کرد: «سال گذشته نیز در این طرح آمارسازی انجام شد و متاسفانه در مسکو جایزه کسب کردند. در حال حاضر هم دنبال آن هستند که آمار را افزایش دهند. به نظر من شهرداری به کارمندانش زحمت ندهد، اعلام کند که 10 میلیون نفر در این طرح شرکت کرده‌اند. چه کسی است که این آمار را بررسی و صحت‌سنجی کند؟»

امانی با این تذکر که شهرداری کارمندان شهرداری را در این هوای سرد و آلوده به سطح خیابان نفرستد، افزود: «مردم به کارمندان شهرداری توهین می‌کنند. حق هم دارند چون کارمندان با خواهش و تمنا شماره تلفن شهروندان را می‌گیرند. همه زیر بار این کار نمی‌روند. از سوی دیگر علاوه بر چک کردن قند خون، کارت شارژ، بلیط رایگان شهربازی و برج میلاد، مترو و... را به صورت رایگان می‌دهند و شماره تلفن می‌گیرند. به اعتقاد من این روش در تاریخ بلدیه پایتخت بی‌سابقه است. تشت رسوایی آن از بام افتاده است. اگر آقای زاکانی از نحوه اجرای این طرح مطلع است که ما باید به عنوان اعضای شورای شهر تهران شرمنده شهروندان تهرانی باشیم. اگر مطلع نیست که بدتر، چون همه مردم شهر مطلع می‎شوند و در تمام ایستگاه‌های اتوبوس، در میادین، مقابل مدارس و مساجد و... این طرح به همین صورت اجرا می‌شود.»

کمیته تشکیلات و منابع انسانی شورای شهر تهران بیان کرد: «یکی از ضررها و زیان‌های این کار پایین آوردن اعتماد عمومی است و آمارهای بعدی که اعلام می‌شود مردم می‌گویند این هم مانند آمارهای طرح «من شهردارم» است. ما از این جهت تذکر می‌دهیم. ضمن آنکه بیت‌المال و وقت کارمندان شهرداری نیز تلف می‌شود. به قول خانم سلیمانی هزینه این کارت‌های شارژ از کجا تامین شده است؟ اگر از پول شهرداری تامین شده که قطعاً تخلف است و اگر از پول پیمانکاران تامین شده که تخلف اندر تخلف است.» حالا نگرانی‌ها از این بالا گرفته که شماره شهروندان مورد سوءاستفاده قرار گیرد. 

نظام جامع آماری مبنای کار است

علی‌اصغر قائمی، دیگر عضو شورای شهر تهران نیز درباره آمارسازی در طرح «من شهردارم» به هم‌میهن گفت: «صحت و سقم آن در انتخابات شوراها مشخص خواهد شد. ممکن است این شماره‌ها را در گروه‌های فضای مجازی اضافه کرده و تبلیغات انتخاباتی برای آنها ارسال کنند.»

او افزود: «شهرداری از سال‌ها پیش نظام جامع آماری دارد و باید هر نوع داده آماری منتشرشده در شهرداری استانداردهای جامع آماری را طی کرده باشد. اگر آمارهای طرح «من شهردارم» در قالب نظام جامع آماری قابل تعریف است استنادپذیر می‌شود در غیر این صورت مبنای درستی ندارد.»

روزمره‌های شهرداری در «من شهردارم»

سیدجعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران نیز درباره این طرح به هم‌میهن گفت: «به نظرم اصل طرح «من شهردارم» خوب است، چراکه مردم در طرح‌های شهری مشارکت کرده و اولویت‌ها را تعیین می‌کنند. این ایده خوبی است اما چند نکته هست که باید به آن توجه کنیم. اولین مسئله اینکه ضرورت ندارد به آمارهای بزرگ میلیونی برسیم. اینکه با هدایا و اقداماتی از این دست اعداد و ارقام افزایش یابد، باعث مخدوش شدن نتایج می‌شود و ممکن است خواسته و نیازهای مردم در این آمارسازی‌ها از نظرها پنهان بماند.»

او با اشاره به انحلال شورایاری‌ها و تشکیل هیئت امنای محلات، افزود: «به نظرم باید سهم اصلی را به هیئت امنای محلات بدهیم؛ کسانی که با زندگی در محلات، مشکلات را کاملاً لمس می‌کنند. از سوی دیگر برخی از اقدامات وظایف جاری و قطعی مدیریت شهری است که نباید به نظرخواهی گذاشته شوند. وظایف جاری و روزمره شهرداری نباید در این لیست قرار گیرد. در این طرح شهرداری برخی از پروژه‌ها را برای اولویت‌بندی به مردم ارائه می‌کند. اگر اولویت مردم پروژه دیگری بود، باید چه کنند؟ شهرداری باید به اولویت‌های مردم اهمیت بدهد.» 

نمایشی به نام «من شهردارم»

مهدی اقراریان، رئیس کمیته نظارت شورای شهر تهران نیز در گفت‌وگو با هم‌میهن طرح «من شهردارم» را نگاه سیاسی زاکانی دانسته و تاکید کرد: «انتقادات به مدیریت آقای زاکانی از سوی اکثریت اعضای شورای شهر پررنگ و جدی است. فکر می‌کنم آقای زاکانی از پشت عینک سیاست به مسائل مدیریت شهری نگاه می‌کند. شاهد مثال این مطلب نیز حضور ایشان در انتخابات ریاست‌جمهوری و رها کردن مسئولیتی بود که شورای شهر تهران به درست یا غلط به او سپرده بود و همانطور که پیش‌بینی می‌کردیم هم تا آخر رقابت‌ها در عرصه نماند. جامعه نباید فراموش کند که امروز شهردار تهران فردی است که دغدغه‌های سیاسی او پررنگ‌تر است و انتصابات ماه‌های گذشته شهرداری، مربوط به افرادی است که از جریان خاص سیاسی هستند و با روی کار آمدن دولت جدید و بیکار شدن این افراد، شهرداری تهران شاهد این مهمانان ناخوانده در حوزه مدیریت شهری است.

طرح «من شهردارم»، با توجه به گزارش‌ها و اقدامات صورت‌گرفته حاکی از آن است که شهرداری تهران با بالابردن آمارها، نمایشی را ارائه کند که بر مبنای کارآمدی و توانمندی است. اما امروز شهروندان تهرانی ناکارآمدی شهرداری تهران را در آلودگی هوا، ترافیک‌های سنگین، نبود حمل و نقل عمومی مناسب، معطل شدن‌شان برای اخذ پروانه ساخت، تعطیلی بخشی از مجموعه‌های ورزشی شهرداری و در تغییر رویکرد خدمت به ثروت در مجموعه شهر مشاهده می‌کنند.»

او با اشاره به رویکرد خدمت به ثروت، گفت: «تلاش می‌شود که عوارض شهر در راستای خدمت به شهروندان به کار گرفته شود اما در رویکرد خدمت به ثروت، صرفاً به عنوان یک ابزار درآمدی به شهر نگاه می‌شود و مسئولیت‌های مربوط به طبقه متوسط و ضعیف جامعه فراموش می‌شود. البته این آسیب تنها مربوط به این دوره نیست اما قرار بود شهردار تهران از اتاق خود به جنوب تهران توجه کند اما حضور در مناطق شهری حاکی از آن است که خدمات شهری درستی به این مناطق ارائه نمی‌شود.»

رئیس کمیته نظارت افزود: «فرض کنید 20 میلیون نفر در طرح «من شهردارم» شرکت کنند. یعنی آماری بیش از شهروندان تهرانی. می‌گویند در انتخاباتی بیش از آنچه در آن حوزه انتخابیه می‌توانستند رای بدهند، آرا کسب شده بود. اعلام شد در این انتخابات 120درصد مشارکت وجود داشته است. مزاح می‌کنم با شهرداری تهران می‌گویم فراموش نکنند جمعیت شهر تهران چقدر است و عددی که در انتها اعلام می‌کنند بیشتر از این جمعیت نباشد.»

اقراریان با اشاره به نام طرح «من شهردارم»، تاکید کرد: «بله آقای زاکانی شهردار تهران است و کمپین‌های تبلیغاتی بسیاری در دوره ایشان راه‌اندازی شده است. اما باید توجه کرد که این کمپین‌ها با واقعیت شهر متفاوت است. امیدوارم با همراهی اعضای شورای شهر تهران شاهد اصلاح این رویکرد باشیم. هرچند که اراده‌ای را در شهرداری تهران برای اصلاح روندها شاهد نیستیم. با این حال نباید فراموش کنیم که شهردار تهران با تاکسی‌های برقی به مناظرات انتخاباتی رفت. تابلوهایی از شهرداری تهران در امارات فروخته شده و در یک تخریب توسط شهرداری، بعضی از شهروندان تهرانی فوت کردند، بالن‌های تبلیغاتی آقای زاکانی بچه‌های این شهر را سوزاند و بسیاری از اشتباهات دیگر.»

اقراریان با اشاره به اینکه امروز شهرداری تهران دچار چالش شده است، بیان کرد: «آقای زاکانی درصدد این است که بگوید «من شهردار موفقی بودم» اما ارزیابی من این است که ایشان نه تنها شهردار موفقی نبوده، بلکه شهرداری تهران را با چالش‌های بسیاری روبه‌رو کرده که تبعات بعضی از آنها در سال‌های آینده هم گریبانگیر شهر خواهد بود. مهم‌ترین موضوع کاهش سطح اعتماد عمومی به مجموعه مدیریت شهری است.»