قدرت چانه‌زنی گنبد طلایی آمریکا
جزئیات جدیدی از ابتکار «گنبد طلایی» کاخ سفید در حال رونمایی است؛ سیستم دفاع موشکی با هدف رهگیری موشک‌های هایپرسونیک و دوربرد که ایالات متحده آمریکا را هدف قرار می‌دهند.
جزئیات جدیدی از ابتکار «گنبد طلایی» کاخ سفید در حال رونمایی است؛ سیستم دفاع موشکی با هدف رهگیری موشک‌های هایپرسونیک و دوربرد که ایالات متحده آمریکا را هدف قرار می‌دهند. حتی در مراحل اولیه، این ابتکار نقطه عطفی در سیاست دفاع موشکی آمریکا به‌نظر می‌رسد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که سرمایه‌گذاری اولیه معادل 25 میلیارد دلار از کل مبلغ 175 میلیارد دلار برآورد شده تا ساخت گنبد طلایی با هدف اتمام آن تا پایان دوران ریاست‌جمهوری ترامپ آغاز شود. پیت هگزت، وزیر دفاع جزئیات بیشتری از گنبد طلایی ارائه کرد و گفت که این سیستم چندلایه از فناوری‌های موجود و آتی استفاده خواهد کرد و ساخت آن مرحله به مرحله در طول زمان خواهد بود و کمپانی‌های متعدد می‌توانند در آن مشارکت داشته باشند.
این اعلامیه چالشی برای گفت‌وگوهای سیاستگذاری درباره گنبد طلایی ایجاد کرده که تمرکز آنها بر قابلیت اجرایی از نظر فنی و مقایسه با زرادخانه‌های موشکی چین، روسیه و کره شمالی بوده است. حامیان گنبد طلایی به دنبال برطرف کردن چالش‌های مقابل آمریکا و قدرت بازدارندگی بیشتر می‌گردند. با این حال توجه کمتری به اینکه گنبد طلایی می‌تواند چه تاثیری بر همکاری‌های آمریکا در سراسر جهان بگذارد، شده است که می‌تواند برخی از هزینه‌های سیاسی حضور کاهشی سربازان آمریکایی در خارج از کشور را جبران کند.
سیستم دفاع موشکی آمریکا همیشه «همکاری با شرکای منطقه‌ای» را شامل شده است. آمریکا نفوذ گسترده‌ای در تولد و برنامه‌ریزی برنامه‌های دفاع موشکی در اروپا، آسیا و خاورمیانه دارد. فرمان اجرایی که شرح مختصری از گنبد طلایی ارائه داد و ترامپ آن را در ماه ژانویه امضا کرد بر بُعد بین‌المللی دفاع موشکی تاکید داشت. این فرمان اجرایی خواستار افزایش همکاری دوجانبه و چندجانبه برای توسعه فناوری، قابلیت‌ها و عملیات‌های دفاع موشکی بود. ترامپ در سخنرانی خود نیز به‌صراحت کانادا را به‌عنوان اولین شریک احتمالی برای اجرای پروژه گنبد طلایی اعلام کرد.
دولت کنونی آمریکا تجدید سرمایه‌گذاری آمریکا در این سامانه دفاع موشکی را راهی برای تضمین مجدد به متحدان در برابر تهدید احتمالی دشمنان از جمله روسیه، چین، کره شمالی و ایران می‌بیند که در عین حال می‌تواند نیاز به اعزام گسترده سربازان و پیاده‌نظام‌های آمریکایی را کاهش دهد. این منطق جدیدی نیست. در دولت اوباما، مقامات آمریکایی به متحدان ناتو گفتند که ارسال سامانه‌های دفاع موشکی به اروپا می‌تواند در ازای کاهش تعداد واحدهای اعزامی ارتش در این قاره باشد. سیستم دفاع موشکی بالستیک ایجیس در روستای رجکووو در لهستان، در نوامبر 2024 رسماً به ناتو منتقل شد و تصمیم‌گیری برای این انتقال در دولت اوباما صورت گرفته بود.
باوجود تمایل دولت ترامپ برای کاهش ردپای نظامی آمریکا در سراسر جهان و تمرکز بر رقابت استراتژیک با چین، سامانه موشکی می‌تواند راه مطمئنی برای حفظ نفوذ جهانی به‌همراه کاهش تعهد به حضور سربازان در خارج از کشور باشد. سامانه موشکی همیشه شامل فناوری‌های پیشرفته است و نیازمند سال‌ها تحقیق و توسعه که فقط تعداد کمی از کشورها توانایی تامین هزینه‌های آن را دارند. اگر گنبد طلایی به اهداف خود برسد، منابع را به سمت سامانه‌های دفاع موشکی فضایی پیش می‌برد که عمدتاً از حس‌گرها و رهگیرهای زمینی و دریایی تشکیل شده است.
امروز، هیچ‌کدام از متحدان و شرکای آمریکا در اروپا، خاورمیانه یا آسیا صنایع فضایی که بتواند در این زمینه سرمایه‌گذاری کند را ندارد. بنابراین این احتمال وجود دارد که همکاری استراتژیک برای گنبد طلایی به این معنی است که متحدان آمریکا سامانه‌های دفاع موشکی آمریکا را در آینده تامین می‌کنند و مزایای بیشتری برای شراکت در تولید آنها خواهند داشت.
هم‌اکنون فقط ژاپن است که در تولید سامانه‌های دفاع موشکی آمریکا به‌ویژه موشک‌های زمین به هوای SM-3 و PAC-3 شراکت می‌کند. آوریل گذشته ژاپن پیشنهاد شراکت در تولید نسل جدید موشک‌های دوربرد کشتی به هوای SM-6 را مطرح کرد. اسرائیل هم ممکن است به چنین همکاری‌های مشابهی تمایل داشته باشد چون سامانه دفاع موشکی اصلی آن (گنبد آهنین، پیکان، سامانه فلاخن داوود) هم‌اکنون به مشارکت آمریکا نیاز دارد. برای همکاری گسترده‌تر با متحدان برای تولید سامانه دفاع موشکی، آمریکا نیاز دارد چندین مشکل نظامی و دیپلماتیک را در گفت‌وگو با شرکای خود حل کند.
