ایران بزرگترین دشمن آمریکا نیست
در مصاحبهای اخیر با برنامه «۶۰ دقیقه»، کامالا هریس، معاون رئیسجمهور آمریکا، ایران را به عنوان بزرگترین دشمن ایالات متحده معرفی کرد و گفت: «ایران دستش به خون آمریکاییها آلوده است». او همچنین گفت که ایران با ۲۰۰ موشک بالستیک به اسرائیل حمله کرده است.
در مصاحبهای اخیر با برنامه «۶۰ دقیقه»، کامالا هریس، معاون رئیسجمهور آمریکا، ایران را به عنوان بزرگترین دشمن ایالات متحده معرفی کرد و گفت: «ایران دستش به خون آمریکاییها آلوده است». او همچنین گفت که ایران با ۲۰۰ موشک بالستیک به اسرائیل حمله کرده است.
اگرچه درست است که ایران در کشتار صدها نیروی آمریکایی که در جنگ عراق - جنگی که براساس تحلیلهای اشتباه دیک چنی، یکی از حامیان هریس، آغاز شد - شرکت داشتند، نقش داشت اما این نکته اخلاقی، از نظر استراتژیک بیربط است و ادعای هریس به نظر غیرمنطقی میرسد. ایران یک قدرت منطقهای در خاورمیانه است؛ منطقهای که ضعیف و فقیر بوده و برای ایالات متحده سودمند است که از آن فاصله بگیرد.
برای بررسی تهدید ایران، باید از اصول اولیه شروع کرد. ایران موشکهایی ندارد که به ایالات متحده برسند و توانایی اعمال قدرت نظامی در خارج از مرزهایش را نیز ندارد. دکترین نظامی ایران بر اساس دفاع عمقی بنا شده، به این معنا که در برابر تهاجم به تدریج عقبنشینی کرده و سپس فرصتهایی برای ضدحمله پیدا میکند. در آخرین گزارش آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا درباره توانمندیهای نظامی ایران آمده است که «استراتژی نظامی ایران بر بازدارندگی از جنگهای متعارف و استفاده از عملیات تبلیغاتی، جنگ روانی و نیروهای نیابتی برای پیشبرد اهداف امنیتیاش در منطقه متمرکز است.»
این استراتژی شباهتی به ماشین جنگی نازیهای آلمان در سال ۱۹۴۰ ندارد. جلوگیری از جنگ متعارف و دنبال کردن اهداف امنیتی از طریق تبلیغات و نیروهای نیابتی، راهی برای تسلط بر خاورمیانه نیست، چه برسد به اینکه بزرگترین تهدید برای آمریکا محسوب شود.
اگر بخواهیم هر قدرتی در خاورمیانه را به عنوان دشمن اصلی ایالات متحده معرفی کنیم، باید نشان دهیم که آن کشور حداقل توانایی تسلط بر منطقه خود را دارد. از سالها پیش و حتی قبل از دکترین کارتر، برنامهریزان دفاعی ایالات متحده نگران بودند که یک قدرت هژمون در خاورمیانه بتواند بازار نفت جهانی را تحت تأثیر قرار دهد و قیمت جهانی نفت را مختل کند.
ایران هیچ شانسی برای تسلط بر خاورمیانه ندارد. تجهیزات نظامی قدیمی که به درستی نگهداری نشده، استراتژی نظامی متفاوت و نبود قدرت توپخانه و آتش کافی و همچنین نبود تجربه در عملیات ترکیبی تهاجمی، مانع از هرگونه تسلط منطقهای برای این کشور میشود. حتی اگر ایران قصد حمله به یک همسایه را داشته باشد، نیروی هوایی از راه دور میتواند به سادگی نیروی مهاجم را هدف قرار دهد.
این نکات در ارتش متعارف ایران که در آینده نزدیک قابل حل نیستند، مانع از تسلط ایران بر منطقه میشود و ایرانی که توان تسلط بر منطقه خود را ندارد، نمیتواند بزرگترین تهدید برای ایالات متحده باشد.
با این حال، ایران ایدئولوژی ضدآمریکایی قوی دارد و از گروههای نیابتی در منطقه حمایت میکند که مانع تحقق اهداف آمریکا میشوند. از این منظر، پراکندگی نیروهای آمریکایی در منطقه، که هیچ نقش نظامی معناداری ندارند و تنها باعث تحریک جنگ با ایران یا تسهیل حملات اسرائیل به سوریه میشوند، بیمعنی به نظر میرسد. هرچه ایالات متحده به ایران نزدیکتر شود، ایران توان آسیب رساندن بیشتری به آمریکاییها پیدا میکند.
عراق تا زمانی که آمریکا به آن حمله نکرد، تهدید کوچکی برای واشنگتن بود. اما با این حمله، عراق به مشکلی بزرگتر تبدیل شد. تحریک کردن یک لانه زنبور یا بازی کردن در نزدیکی باتلاق خطراتی واقعی دارند؛ بهترین راهکار، دوری جستن از این موقعیتهاست و در مورد ایران هم این رویکرد منطقیترین است.
در نهایت، شاید بتوان از کامالا هریس دفاع کرد که او در تلاش بود پاسخی ارائه دهد که کمترین آسیب سیاسی را برایش به همراه داشته باشد. اما واقعیت این است که او در این مورد اشتباه میکند. اگر اظهارات او به سیاستگذاری تبدیل شود، ممکن است آمریکا را بیشتر در مسیر اشتباه در خاورمیانه فرو ببرد.