۲ تریلیون دلار هزینه برنامه ساخت جنگنده‌های اف ۳۵

این برآورد جدید نشان‌دهنده یک جهش چشمگیر نسبت به برآورد سال 2018 است. در آن سال هزینه کل برنامه 1/7 تریلیون دلار تعیین شده بود. بیشتر این افزایش ناشی از هزینه‌های پیش‌بینی شده است که با 44 درصد افزایش روبه‌رو بوده است.

پنتاگون همچنین عمر پیش‌بینی‌شده این هواپیما را به جای هدف قبلی که تا سال 2077 بود، سال 2088 قرار داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که کنگره پیشنهاد بودجه جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا برای سال آینده را بررسی می‌کند که در آن 895 میلیارد دلار بودجه نظامی درخواست شده است.

این بسته بودجه جدا از درخواست کاخ سفید برای تصویب 106 میلیارد دلار برای تامین مالی انتقال تسلیحات و همکاری امنیتی با اسرائیل، تایوان و اوکراین است که پس از تصویب در سنا در اوایل سال جاری همچنان در مجلس نمایندگان گیر کرده است. البته، همه اینها از نظر مالی خبر بدی نیست.

به گفته دیوان محاسبات آمریکا، پنتاگون هزینه تخمینی طول عمر هر فروند F-35 را صرفاً با خرید جت‌های بیشتر و کاهش تعداد ساعات پروازی که انتظار می‌رود هر سال انجام دهند، کاهش داده است. اما وقتی کار به معادله‌های جنگی می‌رسد این اقدام کمتر از حد ایده‌آل جوابگو است. هر سه مدل از F-35 همچنان از «نرخ‌های قابلیت‌های ماموریتی» که برایشان درنظر گرفته شده بود، فاصله دارند.

این اصطلاحی است که به درصد بازه زمانی اشاره می‌کند که هر هواپیمای خاص واقعاً برای نبرد آماده می‌شود. دیوان محاسبات آمریکا گزارش می‌دهد که در سال 2023، F-35  مدل A فقط در 52 درصد مواقع در حالت پرواز بود و این بسیار کمتر از هدف 90 درصد تعیین‌شده توسط نیروی هوایی آمریکا بوده است.

جت‌های جنگنده اغلب به دلیل نقص‌های طراحی موتور که باعث گرم شدن بیش از حد هواپیما، آسیب رسیدن به قطعات و افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری می‌شود، زمین‌گیر می‌شوند.

به گفته دان گرزیر از مسئولان پروژه نظارت دولت بر ساخت  F-35 می‌گوید که این ناتوانی در ماندن طولانی در هوا، آموزش کافی خلبانان را در سناریوهای واقعی دشوارتر کرده است چراکه احتمال سقوط و سایر حوادث پرهزینه را افزایش می‌دهد.

تلاش برای رفع این مشکلات در موتور این جنگنده‌ها نشان می‌دهد که چرا هزینه‌های F-35 همچنان در حال افزایش است. در اوایل دهه 2010، پنتاگون از پیمانکاران نظامی خواست تا نمونه اولیه موتور جدیدی را پیشنهاد کنند و همزمان شرکت تابعه RTX کمپانی Pratt and Whitney را برای ارتقاء موتور اصلی F-35 تحت فشار قرار دهند.

سال گذشته، وزارت دفاع به کنگره آمریکا اعلام کرد که دیگر نیازی به برنامه ساخت نمونه اولیه با هزینه 588 میلیون دلار ندارند، اما قانونگذاران از لغو این برنامه امتناع کردند و در عوض تصمیم گرفتند بودجه ساخت نمونه اولیه و ارتقاء آن را به‌طور همزمان تامین کنند.

همان زمان یکی از کارشناسان این اقدام را مورد تمسخر قرار داد و آن را هزینه بی‌خود و بی‌فایده توصیف کرد. اعضای کنگره از تصمیم‌شان مبنی بر حفظ برنامه ساخت نمونه اولیه با این استدلال که به پیشرفت فناوری برای نسل بعدی جت‌های جنگنده کمک می‌کند، دفاع کردند.

مایک راجرز، نماینده ایالت آلاباما یکی از حامیان اصلی حفظ برنامه ساخت نمونه اولیه موتور در جنرال‌الکتریک بود. جالب این است که او اتفاقاً یک کارخانه کاملاً جدید به نام GE Aerospace در منطقه خود دارد.

علاوه بر نگرانی‌های جزئی، پنتاگون همچنین تمایل دارد هزینه برنامه‌ها را در مراحل اولیه توسعه دست‌کم بگیرد. هفته گذشته، دفتر بررسی بودجه کنگره فاش کرد که نیروی دریایی هزینه ساخت یک کشتی جدید فرود با اندازه متوسط برای حمل واحدهای کوچک تفنگداران دریایی را به شدت دست پایین گرفته است.

برآوردهای اولیه هزینه این برنامه 2/6 میلیارد دلار بوده اما برآوردهای واقعی نشان می‌دهد که پنتاگون به احتمال زیاد باید بین 6/2 تا 7/8 میلیارد دلار برای ساخت این کشتی‌ هزینه کند که بیش از 100 درصد رشد را نشان می‌دهد.