ایرانیزه شدن اجباری/تغییر و تحول گسترده در تیم های لیگ برتر بعد از جنگ ۱۲ روزه
جنگ ۱۲ روزه شاید به لحاظ زمانی در قیاس با سایر جنگ‌ها زمان کمتری را در برداشته باشد اما قطعاً خیلی از مسائل، تا مدت‌ها مثل قبل نخواهد شد.
جنگ 12 روزه شاید به لحاظ زمانی در قیاس با سایر جنگ‌ها زمان کمتری را در برداشته باشد اما قطعاً خیلی از مسائل، تا مدت‌ها مثل قبل نخواهد شد. همین 12روز کافی بود تا بسیاری از بازیکنان و مربیان خارجی تصمیم بگیرند در کشور خودشان بمانند یا حتی قراردادشان را به‌صورت یکطرفه یا توافقی فسخ کنند و به تیم دیگری خارج از ایران ملحق شوند. موضوعی که البته قابل‌پیش بینی بود و مختص ایران نیست.
این امر در بسیاری از کشورهای دیگر هم رخ داده بود. چندی پیش بسیاری از بازیکنان خارجی شاغل در لیگ اوکراین چنین تصمیمی گرفتند و حتی در کودتای سال 1395 ترکیه نیز برخی بازیکنان آلمانی ازجمله ماریو گومز، قراردادشان را با بشیکتاش ترکیه فسخ و به کشورشان برگشتند.
قبل از شروع جنگ، قانونی تصویب شد که برای جلوگیری از افزایش قیمت سرسام‌آور بازیکنان ایرانی، سهمیه خارجی‌ها افزایش یابد اما حالا شرایط 180 درجه تغییر کرده است. در این گزارش اما قصد داریم «آینده» فوتبال ایران را در دوران پس از جنگ تحمیلی 12 روزه مورد بررسی قرار دهیم.
قوانین جهانی چه می‌گویند؟
در شرایط جنگی یا مسائل غیرفوتبالی که یک کشور خواسته یا ناخواسته درگیرش می‌شوند، بازیکنان فوتبال می‌توانند با ارسال ایمیلی به فیفا و ارائه توضیحاتی قابل‌قبول، قراردادشان را به‌صورت یکطرفه فسخ کنند و به تیم دیگری ملحق شوند.
این اتفاق برای بازیکنان خارجی شاغل در لیگ اوکراین و ترکیه طی یک‌دهه اخیر رخ داده است. در سال 1395 که کودتایی علیه دولت اردوغان در حال شکل‌گرفتن بود، ماریو گومز که فصل قبل‌اش با 26 گل زده، عملکرد کم‌نظیری در بشیکتاش داشت، قراردادش را به‌صورت یکطرفه فسخ و با انتشار یک استوری تنها دلیل این تصمیم را بیان کرد: «این تصمیم دشواری بود که من خیلی به آن فکر کردم.
من باید شخصاً به شما هواداران بشیکتاش می‌گفتم که این برای من بسیار سخت و سنگین است که دیگر نمی توانم در آن ورزشگاه منحصربه‌فرد در مقابل شما هواداران فوق‌العاده برای این باشگاه بزرگ بازی کنم. دلیل این مسئله کاملاً به شرایط سیاسی ربط دارد.
هیچ دلیل ورزشی یا دلیل دیگری باعث نشده که من چنین تصمیمی بگیرم. این تنها به اتفاقات وحشتناکی که در چندروز گذشته رخ داده، مربوط است.» مهدی طارمی و رامین رضاییان نیز که به تیم ریز اسپور پیوسته بودند، توانستند به‌دلیل اتفاقات ذکر شده، قراردادشان را با تیم ترکیه‌ای فسخ و بار دیگر به ایران بازگردند.
سپاهان آسیب‌پذیرتر از سایر تیم‌ها
شاید بیشترین ضربه را در بین تیم‌های ایرانی باشگاه سپاهان از جنگ تحمیلی دید. باشگاهی که اردوی 12 روزه در کشور روسیه را قطعی کرده بود و بعد از آن قرار بود به‌مدت 10 روز به اردوی ترکیه برود تا اواسط مردادماه دیدار حساس پلی‌آف در دوحه قطر مقابل الدحیل این کشور را برگزار کند به‌یک‌باره تمام برنامه‌هایش را نقش بر آب دید.
به دلیل شرایط حاد جنگی، پروازها لغو و به همین دلیل اردوی این باشگاه در کشور روسیه و ترکیه لغو شد. از طرف دیگر، تمرینات این تیم که قرار بود اواخر خردادماه آغاز شود، هنوز شروع نشده است. کارترون فرانسوی، سرمربی این تیم که موفق شد سپاهان را در لیگ برتر به مقام نایب‌قهرمانی برساند، با ارسال ایمیلی اعلام کرد که باوجود داشتن قرارداد، تمایلی به بازگشت ندارد و خواهان فسخ قراردادش شد.
باشگاه سپاهان نیز شرایط را درک کرد و پذیرفت که قرارداد این مربی فرانسوی را فسخ کند. محرم نویدکیا، چهره محبوب اصفهان و فوتبال ایران بعد از چهاذ فصل دوری، بار دیگر به‌عنوان سرمربی به سپاهان بازگشت. مربی‌ای که تجربه نایب‌قهرمانی با این تیم را در لیگ برتر دارد.
درواقع سپاهان یکی از باشگاه‌هایی است که به‌دلیل شرایط جنگی در کشور مجبور شد از مربی خارجی به مربی ایرانی، تغییر رویکرد دهد. گفتنی است، انزونزی هافبک مطرح فرانسوی سپاهان نیز قصد ندارد به ایران بازگردد و گفته، احتمالاً به یکی از تیم‌های حوزه خلیج‌فارس خواهد رفت.
وضعیت نامشخص تراکتور
قهرمان فصل گذشته لیگ برتر فوتبال ایران با اتکا به سرمربی و سه بازیکن خارجی خود که همگی از کیفیت قابل‌قبولی برخوردار بودند، توانست جام قهرمانی را در تبریز نگه دارد. تومیسلاو اشترکالی و دوماگوی دروژدک با هشت گل، ایگور پوستونسکی با هفت پاس‌گل (هر سه از تراکتور)، از این حیث برترین خارجی‌های لیگ برتر فوتبال به‌شمار می‌روند.
اشترکالی با هشت گل و دو پاس‌گل، بهترین آمار را از لحاظ تأثیر در گل بر جای گذاشته و دروژدک، با ثبت آمار تأثیرگذاری بر یک گل در هر 94 دقیقه، بیشترین بازدهی را داشته است. گفتنی است، هر سه بازیکن با تراکتور قرارداد دارند و اسکوچیچ نیز قراردادش را البته پیش از شروع جنگ به‌مدت دو فصل دیگر با این باشگاه تمدید کرد، اما مسئله حائز اهمیت این است که فعلاً هیچ‌کدام از مربیان و بازیکنان نامبرده به کشور برنگشتند.
درصورتی‌که این بازیکنان تراکتور به تیم‌شان ملحق نشوند، تراکتور بیشترین آسیب را خواهد دید چون بر اساس آنچه تقریباً تمام بازیکنان تراکتور قرارداد دو یا سه ساله بسته بودند، این باشگاه به‌شکل ضربتی وارد بازار نقل‌وانتقالات نشده و اگر اتفاق غیرقابل‌پیش‌بینی‌ای برای این باشگاه رخ دهد، مشخص نیست می‌خواهند با چه بازیکنانی «اسکواد» تیمی خود را جمع کنند.
دلهره برای پرسپولیسی‌ها
وضعیت برای باشگاه پرسپولیس اما با یک علامت‌سوال بزرگ همراه است. هرچند باید گفت به‌دلیل عملکرد زودهنگام باشگاه در نقل‌وانتقالات، اکثر بازیکنان داخلی مدنظر اسماعیل کارتال جذب شدند اما بازیکنان خارجی باشگاه فعلاً در لیست انتظار باقی ماندند.
براساس پیگیری‌های خبرنگار «هم‌میهن»، یکی از بازیکنان خارجی به‌اسم «هادر ژونای» که ملیتی سوییسی داشت به‌دلیل اتفاقات رخ‌داده ترجیح می‌دهد فوتبال‌اش را در لیگ ترکیه یا کشور دیگری ادامه دهد درصورتی‌که پیش از آغاز جنگ، کارتال توانسته بود این بازیکن را برای حضور در فوتبال ایران راضی کند. از طرف دیگر، اردوی ترکیه پرسپولیس نیز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
اردویی که برای کارتال بسیار حائز اهمیت بود، شاید لغو شود. رسانه‌های ترکیه‌ای نیز هرروز یک‌شایعه نسبت به فسخ قرارداد توسط کارتال می‌نویسند و این مربی را به تیم‌های حوزه خلیج‌فارس وصل می‌کنند، اما پیگیری‌ها از باشگاه پرسپولیس می‌گوید کارتال و سایر بازیکنان خارجی باشگاه درخواستی مبنی بر فسخ قرارداد نداشته و در صورت ادامه روند آتش‌بس، به کشور بازخواهند گشت.
برد اصلی با استقلال
کمتر کسی تصور می‌کرد بعد از پایان جنگ، یک تیم ایرانی بتواند با مربی خارجی قرارداد امضاء کند. اما استقلال با مذاکرات فشرده توانست با ریکاردو ساپینتو پرتغالی که از جنجالی‌ترین مربیان تاریخ لیگ برتر ایران نیز به‌شمار می‌رود قرارداد امضاء کند.
ساپینتو گفته بود، حتی در صورت ادامه جنگ هم به ایران می‌آیم. البته باتوجه به محرومیت چهارماهه این مربی در لیگ ایران، او در حال حاضر باید تا هفته دهم در نیم‌فصل اول از روی سکوها، تیم‌اش را هدایت کند. گفتنی است، این مربی پرتغالی از سال 2012 به‌صورت رسمی کار مربیگری خود (به‌عنوان سرمربی) را آغاز کرده و در این 13 سال، حضور در 16 تیم مختلف را تجربه کرده است، منتها استقلال تنها تیمی است که او قرار است برای دومین مقطع هدایت‌اش را برعهده بگیرد.
شاید اگر شرایط جنگی در کشور نبود، باشگاه استقلال بابت اشتباه فاحش مدیران‌اش باید با ریکاردو کاریله برزیلی قرارداد امضاء می‌کرد که کارنامه به‌مراتب ضعیف‌تری نسبت به ساپینتو داشته و مورد اعتراض شدید هواداران استقلال نیز واقع شده بود.
آنچه مشخص است، بعد از پایان جنگ 12 روزه بسیاری از باشگاه های فوتبال ایران به‌دلیل تغییر رویکرد بازیکنان خارجی‌شان آسیب جدی دیدند و باید تیم‌اشان و حتی کادر فنی‌شان را بازیکنان داخلی تقویت کنند. در همین راستا نیز قرار است قوانین افزایش سهمیه بازیکنان داخلی را شاهد باشیم. موضوعی که درواقع کمک فدراسیون فوتبال به تیم‌های ایرانی در شرایط پساجنگی است. با علم به این موضوع که احتمالاً برخی از بازیکنان خارجی، دیگر تمایلی به بازگشت ندارند.
