تاسیس شرکت نفت ایران و انگلیس

خردادماه سال ۱۲۸۰ امتیاز استخراج، بهره‌برداری و لوله‌کشی نفت و قیر در سراسر ایران به‌استثنای پنج استان آذربایجان، گیلان، مازندران، استرآباد (گرگان) و خراسان، به‌مدت ۶۰ سال به «ویلیام ناکس دارسی» انگلیسی که سرمایه‌گذار اصلی قرارداد بود، واگذار شد. دارسی متعهد شد که در دو سال، شرکتی را برای بهره‌برداری از امتیاز تاسیس کند و از منافع حاصل، ۱۶ درصد به‌عنوان حق‌الامتیاز به دولت ایران بپردازد.

علاوه بر این، ۲۰ هزار لیره نیز نقدی و به‌اندازه همین مبلغ، سهام شرکت را به دولت ایران بپردازد. هفت‌سال بعد در مسجد سلیمان، نفت یافت شد و بدین‌ترتیب در ۲۵ فروردین‌ماه ۱۲۸۸، «شرکت نفت ایران و انگلیس» برای استفاده از امتیاز دارسی تشکیل شد و لرد استراتکون، سیاستمدار حزب محافظه‌کار انگلیس، به ریاست آن انتخاب شد. این شرکت تا سال ۱۳۲۹ که نفت در ایران ملی شد، همه امور مربوط به نفت ایران را در دست داشت. در این میان فقط یک‌بار در دوران حکومت پهلوی اول، ایران تلاش کرد قرارداد سودمندتری در این زمینه منعقد کند که نتیجه چندانی در پی نداشت.

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید