دولت دخالت نکند

فعالان حوزه خودرو معتقدند که تمام مشکلات خودروسازی زیر سر دولت است؛ به گفته آن‌ها اگر دولت در امر قیمت و واردات دخالت نکند، خود بازار نقطه تعادلی خود را می‌یابد و دیگر مردم گرفتار کمبود خودروهای بی‌کیفیت و خودروساز نگران زیان انباشته نمی‌شوند. این فعال حوزه خودرو، توضیح می‌دهد در سال 1401 بیش از 7 میلیون معامله خودرو انجام شده است که تنها یک میلیون از این معامله‌ها خرید خودرو از کارخانه بوده است و مردم خودشان 6 میلیون خودروی دیگر را در بازار فروخته‌اند. بنابراین اگر دولت دخالتی نکند، مردم خودشان در بازار به توافق می‌رسند.

‌به نظر شما افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو چه تاثیری بر بازار آزاد می‌گذارد؟

افزایش قیمت همچنان هم رخ نداده است و به نظر من قیمت‌ها تنها تعدیل شده‌اند. تمام عوامل ورودی مانند فولاد، مس، آلومینیوم و دستمزدها افزایش یافته است و شورای رقابت هم این امر را قبول کرد اما در ادوار گذشته، افزایش قیمت عملیاتی نشد. به همین دلیل زیان سنگینی به این صنعت وارد شد و این افزایش قیمت تنها بخشی از آن زیان‌های قبلی را جبران می‌کند.

به همین دلیل، نمی‌‌توان به این امر افزایش قیمت اطلاق کرد. اختلاف بسیار زیادی بین قیمت خودروهای خودروساز و بازار وجود دارد. بنا بر محاسبه‌های ما، این اختلاف قیمت حدود 500 هزار میلیارد تومان است. این یعنی 500 همت اختلاف بین قیمت کارخانه و قیمت بازار وجود دارد. این امر منجر شده که حدود 250 همت ضرر و زیان به خودروسازان تحمیل شود.

نتیجه این اشتباه بدهی زیاد خودروسازان به قطعه‌سازان بوده است. همچنین، خودروسازان به سایر روش‌ها مانند خرید دین متوسل شده‌اند. فعالان از دولت می‌خواهند هیچ دخالتی در قیمت‌گذاری و واردات این بازار نداشته باشند. این مسئله می‌‌تواند منجر به بهبود وضعیت این صنعت شود.

‌آیا رقم رسمی از میزان بدهی خودروسازان به قطعه‌سازان موجود است؟

خودروسازان بیش از 100 همت به قطعه‌سازان بدهکار هستند و از آن‌جایی که نتوانسته‌اند این بدهی خود را تسویه حساب کنند، در شرایط بسیار بدی قرار گرفته‌اند.

‌با توجه به سیاست‌های غلط در بازار، با افزایش صرف  قیمت خودرو تغییر خاصی برای تولیدکنندگان رخ می‌دهد؟

در وهله اول، ضرر و زیان جبران نشده است اما افزایش قیمت، مانع زیان بیشتر می‌شود. همچنین، اولین صنعتی که توسط آمریکا در زمان اوباما و ترامپ تحریم شد، صنعت خودرو و ساخت خودرو بود. قطعات ساخت خودرو  و خود خودروسازی تحریم شد. این صنعت می‌‌توانست منجر به ارتقای صنایع های‌تک با تکنولوژی‌های بالا ‌شود. از یک سو برای خودروها به خصوص خودروهایی که اختلاف قیمت آن‌ها در بازار زیاد است، صف‌های طولانی ایجاد می‌شود.

کسانی که این صف‌ها را تشکیل می‌دهند به دنبال اختلاف قیمت هستند و از این خودروها مصرف نمی‌کنند. کشور در سال 1401، هفت میلیون معامله خودرو داشته‌ و از این 7 میلیون حدود 1 میلیون مربوط به خرید خودروهای جدید بود و 6 میلیون باقی ماند که در بازار آزاد معامله شده است. به همین دلیل اگر دولت دخالت نکند، خود مردم بازار را مدیریت می‌کنند و مفهوم واقعی بازار زنده می‌شود. اگر خودروساز زیان نداشته باشد و پول قطعه‌ساز را بدهد، خودروی باکیفیت‌تری با تیراژ بالاتر تولید می‌کند. همین دو امر منجر به کاهش قیمت خودرو می‌شود. در دهه 1370 همین اتفاق رخ داد و قیمت خودرو تا 13 سال ثابت ماند.