اقدامات دولت برای مدیریت ارز و حفاظت از معیشت

هرچند آغاز فعالیت دولت چهاردهم تاکنون با فضای متشنج منطقه‌ای همراه بوده است اما دولت اقدامات متنوعی را در جهت مدیریت بازار ارز و حرکت به سمت یکسان‌سازی نرخ ارز و مدیریت بازار آزاد در دست اجرا دارد.

معاونت سیاست‌گذاری اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به مطلب مورخ ۱۹ آبان‌ماه جاری روزنامه هم‌میهن با تیتر « ۱۰۰ روز بدون برنامه عملیاتی» توضیح داد: در روزنامه هم‌میهن اشاره شده که دولت چهاردهم برای پیشبرد اصلاحات اقتصادی مبنی بر یکسان‌سازی نرخ ارز و مدیریت بازار آزاد و بهبود وضعیت معیشت، هیچ اقدام قابل توجهی انجام نداده است. در این رابطه لازم به ذکر است؛ از آغاز فعالیت دولت چهاردهم تاکنون شرایط سیاسی و منطقه‌ای دستخوش تحولات گسترده‌ای شده است. لذا این التهابات منطقه‌ای با محوریت رژیم جنایتکار صهیونیستی در کنار برخی از نگرانی‌ها در خصوص لایحه بودجه ۱۴۰۴ موجبات افزایش انتظارات تورمی را پدید آورد.

بنابراین آغاز فعالیت دولت چهاردهم تاکنون با فضای متشنج منطقه‌ای همراه بوده است. با این حال دولت چهاردهم با محوریت بانک مرکزی و سایر ارگان‌های مربوطه اقدامات متنوعی را در جهت مدیریت بازار ارز و حرکت به سمت یکسان‌سازی نرخ ارز و مدیریت بازار آزاد در دست اجرا دارد که برخی از مهمترین این اقدامات به شرح ذیل است:

ـ به منظور مدیریت بازار، ارز عمق بخشی به بازار ارز رسمی، جلوگیری از سرریز شدن تقاضای رسمی به بازار غیررسمی و راه‌اندازی بازار ارز توافقی در دستور کار دولت قرار دارد. با راه‌اندازی بازار ارز توافقی صادرکنندگان بخش خصوصی می‌توانند ارز خود را با قیمت توافقی و به صورت رسمی در این بازار عرضه کنند و بانک مرکزی نیز به عنوان ناظر بر این روند نظارت می‌کند. راه‌اندازی این بازار سبب کاهش نااطمینانی تجار، تولیدکنندگان و صادرکنندگان خواهد شد و با تأمین نیازهای مرتبط با واردات و صادرات زمینه تسهیل معاملات ارزی را فراهم می‌کند.

ـ در راستای حرکت به سمت یکسان‌سازی نرخ ارز و کاهش اختلاف نرخ ارز رسمی و غیررسمی از ابتدای سال ۱۴۰۳ تاکنون نرخ ارز مرکز مبادله ارز و طلا از حدود ۴۱ هزار تومان به ۴۶ هزار تومان افزایش یافته است و با روند صعودی به تدریج در حال نزدیک شدن به نرخ ارز غیررسمی است.

ـ علاوه بر تلاش برای کاهش فاصله میان نرخ ارز رسمی و غیررسمی سیاست نرخ ارز ترجیحی که با هدف حمایت از قدرت خرید آحاد مردم و به‌ویژه اقشار کم‌توان جامعه اتخاذ شده است؛ همچنان ادامه خواهد یافت از این رو افزایش تدریجی نرخ مرکز مبادله ارز و طلا که همزمان با کنترل نرخ بازار غیررسمی در حال انجام می‌باشد؛ به معنای فشار بر معیشت اقشار آسیب‌پذیر نیست؛ بلکه دولت با حفظ سیاست ارز ترجیحی و همچنین کنترل نرخ بازار غیررسمی به عنوان نرخ لنگر اسمی جامعه در پی کاهش فشارهای اقتصادی بر اقشار آسیب‌پذیر می‌باشد.

لازم به ذکر است در قسمتی از متن روزنامه به انتخابات آمریکا و سنگینی سایه ترامپ به اقتصاد ایران اشاره شده است؛ این در حالی است که دکتر فرزین رئیس کل محترم بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در گفت و گوی ویژه خبری ۱۹ آبان، صراحتاً بیان کردند که «حضور ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آثار مستقیمی بر اقتصاد ایران ندارد؛ چراکه همکاری‌های تجاری، پولی و مالی با آمریکا و اروپا نداریم؛ اما از نظر اثرگذاری غیرمستقیم اقتصاد آمریکا می‌تواند بر تمام اقتصادهای جهان و بازارهای مالی اثرگذار باشد.»

از این رو با توجه به محدودیت حلقه وابستگی اقتصادی ایران به آمریکا و اروپا، نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و برگزیده شدن دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور نمی‌تواند اثر مستقیمی بر اقتصاد ایران داشته باشد؛ اما تغییر در سیاست‌های اقتصادی آمریکا، با توجه به گسترده بودن اقتصاد این کشور می‌تواند به طور غیرمستقیم بر اقتصاد کشور ایران و سایر کشورها اثرگذار باشد. با استفاده از اقدامات اخیر کشور مانند همکاری عملیاتی با کشورهای عضو بریکس و نیز حذف دلار در مبادله با برخی کشورها، اصابت اثرات غیرمستقیم تغییر سیاست/ اقتصادی آمریکا بر اقتصاد ایران محدود خواهد بود.