آنتوان عکاسی که خان شد

درباره آنتوان سورگین که 50 سال از ایران قاجار و پهلوی عکاسی کرد

امروز به بهانه‌ای در صفحه فرهنگ روزنامه عکسی از ناصرالدین شاه را منتشر کردیم. در لابه‌لای جست‌وجو برای پیدا کردن عکس سلطان صاحبقران عکس‌های زیادی از دوران قاجار دیدم که آنتوان سورگین گرفته بود. توی تحریریه چند فریم از عکس‌ها را به رفقا نشان دادم و گپی درباره سورگین زدیم. نمی‌خواهم روده‌درازی کنم. اما دیدم بد نیست در عکس‌نوشت چند خطی درباره سورگین که حق زیادی به گردن ایران و تاریخ و عکاسی دارد بنویسیم. هر کسی به تاریخ عکاسی ایران علاقه‌مند باشد می‌داند که سورگین، عکاس روس_گرجی_ ارمنی است. نمی‌خواهم در این ستون اطلاعات ویکی‌پدیایی بدهم. اما برای خواننده‌ای که نمی‌شناسد می‌گویم. او به واسطه شغل پدرش در ایران متولد شد. پدرش در ایران در حادثه‌ای عمرش را به شما داد. مادرش خانواده را جمع کرد و به تفلیس برگشت. آنتوان جوان برای کمک به معیشت خانواده دستیار عکاس معروفی به نام ژرماکوف شد. از آنجایی که شانس با مردم ایران یار بود ژرماکوف برای عکاسی به ایران آمد و آنتوان را هم همراه خودش کرد. آنتوان زبان فارسی را خوب بلد بود، ایران به دلش نشست و در تبریز ماندنی شد. بعد از آن هم به واسطه رفاقت با مظفرالدین میرزا به دربار راه یافت و ملتزم رکاب به تهران آمد و در تهران ماند. اگر چه عکس‌هایی که آنتوان خان از دربار قاجار و پهلوی گرفته ارزشمند است اما این‌که در آن زمان عکاسی به فکر مستند کردن زندگی مردم باشد، حقیقتا حیرت‌انگیز است.