موشک ایرانی واکنش جهانی

موشک بالستیک هایپرسونیک «فتاح» که توسط متخصصان نیروی هوافضای سپاه تولید شده است، صبح ۱۶ خردادماه با حضور رئیس‌جمهور رونمایی شد. این موشک را باید جزو پیشرفته‌ترین نسل موشک‌های موجود در جهان دانست که هرچند آمریکا مدعی است به توانایی انهدام آنها دست یافته، اما باید گفت تاکنون هیچ سیستم پدافندی برای مقابله با آن ساخته نشده است و در مورد ادعای آمریکا نیز تردید جدی وجود دارد. موشک بالستیک به موشک‌هایی گفته می‌شود که تنها در مراحل ابتدایی پرتاب از نیروی پیشرانه راکتی بهره می‌برد و در ادامه مسیر با استفاده از جاذبه زمین از ارتفاع بالا به سمت هدف شیرجه می‌رود. ایران در دهه هشتاد با ساخت موشک‌های سجیل، قدر و شهاب ۳ به توان ساخت موشک‌های بالستیک دست یافت، اما هایپرسونیک به سرعت بالای این موشک‌ها اطلاق می‌شود. سرعت موشک بر مبنای ماخ سنجیده می‌شود و هر ماخ حدوداً ۳۴۰ متر بر ثانیه است. موشک‌هایی با سرعت ۳/۱ تا ۵ ماخ در محدوده سوپرسونیک (ابرصوت) قرار می‌گیرند. موشک‌هایی با سرعت ۵ تا ۱۰ ماخ در محدوده هایپرسونیک (مافوق صوت) قرار دارند. اکنون ایران با موشک فتاح با سرعت ۱۳ ماخ وارد باشگاه چهار دارنده هایپرسونیک شده است. موشک‌های هایپرسونیک، شبیه به موشک‌های بالستیک توانایی حمل کلاهک هسته‌ای دارند و می‌توانند به سرعتی تا ۲۵ برابر سرعت صوت دست یابند. این موشک‌ها همچنین می‌توانند در مسیری کم‌‌ارتفاع‌تر از موشک‌های بالستیک در جو زمین حرکت کنند و با سرعت بسیار بیشتری به هدف برسند. در حال حاضر کشورهای آمریکا، چین، روسیه و کره‌شمالی می‌گویند که موشک‌های هایپرسونیک تولید کرده‌اند. اگرچه آمریکا مدعی است که موفق شده سیستم دفاع موشکی برای مقابله با موشک‌های هایپرسونیک را بسازد، اما به‌طور کلی درباره توانایی کشورها برای هدف قرار دادن این موشک‌ها تردیدهایی وجود دارد.به گفته سردار سرتیپ پاسدار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران این موشک در دنیا کم‌نظیر است و اکنون ایران جزو چهار کشور دارای این فناوری شده است. فتاح که از آن به‌عنوان یک ابرموشک یاد می‌شود، از فناوری تک بهره برده و موشکی رادارگریز است که مسیر آن می‌تواند بعد از شلیک تغییر کند. مانور در سرعت سرسام‌آور و غیرقابل پیش‌بینی بودن مسیر به علاوه توان عبور از سامانه‌های موشکی موجود هم از دیگر ویژگی‌های موشک فتاح است. این موشک با قابلیت‌های تاکتیکی، به دلیل برخورداری از پیشران سوخت جامد نازل متحرک مرحله دوم، قابلیت دستیابی به سرعت‌های بسیار بالا و همچنین انجام مانورهای مختلف در داخل و خارج از جو زمین به منظور غلبه بر انواع سامانه‌های دفاع هوایی دشمن را دارد. برد موشک فتاح ۱۴۰۰ کیلومتر و سرعت آن پیش از اصابت به هدف ۱۳ تا ۱۵ ماخ است. این موشک جدید از همه سامانه‌های سپر موشکی عبور می‌کند. این موشک سامانه‌های ضدموشکی دشمن را هدف قرار می‌دهد و جهش بزرگ نسلی در حوزه موشکی است. موشک فتاح از دو قسمت تشکیل شده است که قسمت ابتدایی آن که سه متر و ۶۰ سامتی‌متر طول دارد و به‌تنهایی، یک موشک کامل است؛ یعنی هم موتور پیشران، هم کنترل و هم سرجنگی دارد، به قسمت دوم موشک این توانایی داده شده که در منطقه مورد تهدید دشمن و در فاصله چندصد کیلومتری از هدف در جهات مختلف، ارتفاعات مختلف و‌ ترکیبی از اینها شروع به انجام مانور می‌کند که در چنین حالتی، مسیر حرکتی آن برای دشمن قابل محاسبه نخواهد بود و این به دلیل استفاده از سامانه‌ها و سیستم‌های کنترل‌بردار تراست است؛ بر این‌ اساس و به واسطه سرعت بالایی که دارد و تغییر مسیر‌هایی که انجام می‌دهد، چنانچه موشکی هم به سمت آن شلیک شود، این موشک به‌راحتی از آن عبور می‌کند. موشک فتاح به دلیل فناوری‌ای که دارد، هیچ ضدموشکی برای آن وجود ندارد؛ درحالی‌که برای سایر سلاح‌ها مانند تانک، ناو، هواپیما و... موشک ضد آن وجود دارد و حتی برای سایر موشک‌ها هم ضدموشک‌هایی ساخته شده است، البته سپر موشکی‌ای که موفقیت زیادی داشته باشد، وجود ندارد؛ از سوی دیگر برای زدن یک موشک، باید سه موشک شلیک شود و این در حالی است که تقریباً قیمت یک ضدموشک ۲۰ برابر موشکِ هدف است. موشک فتاح به دلیل نوع حرکت آن که در جهات و ارتفاع مختلف است، توسط هیچ موشکی قابل انهدام نیست؛ برای اینکه موشک‌های ضدموشک طبق یک بردار مشخص حرکت می‌کنند که البته سرعت آنها از سرعت کمی هم برخوردار است.» سیدابراهیم رئیسی روز گذشته در مراسم رونمایی از موشک ابرفراصوت فتاح گفت: «صنایع دفاعی و موشکی در ایران اسلامی بر پایه علم و دانش روز بومی شده و وارداتی نیست که بتوان این صنعت پیشرفته و راهبردی را به حاشیه راند.»

واکنش رسانه‌های بین‌المللی

به‌دنبال رونمایی تهران از موشک هایپرسونیک «فتاح»، رسانه‌های خارجی اقدام به بازتاب این خبر و ارائه توضیحاتی درباره جزئیات این موشک کردند. رویترز در خبری با بازتاب مراسم رونمایی از این موشک و همچنین اظهارات مقامات نیروی هوافضای سپاه نوشت: «نگرانی‌ها درباره موشک‌های بالستیک ایران، به تصمیم سال ۲۰۱۸ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا برای خارج شدن از توافق هسته‌ای تهران موسوم به «برجام» دامن زد.»
غربی‌ها و آمریکایی‌ها با پیوند زدن توان موشکی و صنعت هسته‌ای ایران مدعی هستند که ایران در صورت ساخت سلاح هسته‌ای خواهد توانست با موشک‌های قاره‌پیما که هم‌اکنون در اختیار دارد اهداف نظامی و غیرنظامی چون اسرائیل و پایگاه‌های آمریکا در منطقه و حتی کشورهای دیگر را که به همکاری با دولت‌های متخاصم ایران بپردازند مورد هدف قرار دهد، درحالی‌که ایران ضمن اینکه بارها تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را رد کرده است تاکید می‌کند توان موشکی ایران جنبه دفاعی و بازدارندگی دارد و ایران هرگز آغازکننده تهاجم به کشور دیگری نخواهد بود؛ موضوعی که با تاریخ چندساله ایران نیز تطابق دارد و نشان می‌دهد برخلاف رژیم‌هایی مانند رژیم صهیونیستی که از آغاز پیدایش خود به جنگ و تهاجم به همسایگان خود روی آورده‌اند، ایران حتی در طی قرون گذشته نیز آغازگر هیچ جنگ و تهاجمی به کشورهای همسایه خود نبوده است و این نکته تاریخی در مجادلات دیپلماتیک نیز بارها مورد اشاره دیپلمات‌های ایرانی قرار گرفته است. در همین راستا به‌تازگی وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم‎های جدیدی را علیه افراد و نهادهایی در ایران، چین و هنگ‌کنگ به دلیل آنچه برنامه تسلیحاتی ایران خوانده شده، اعمال کرد. این وزارت‌خانه مدعی شد تحریم‎ها علیه شبکه‌ای متشکل از ۷ فرد و ۶ نهاد در چین، هنگ‌کنگ و ایران اعمال می‌شود که خرید قطعات و فناوری حساس و حیاتی را برای بازیگران کلیدی در توسعه موشک‌های بالستیک ایران تسهیل می‌کند. خبرگزاری رویترز درباره رونمایی از موشک هایپرسونیک «فتاح»، تازه‌ترین دستاورد موشکی ایران نوشت: «ایران، به گفته مقامات آن کشور، اولین موشک بالستیک هایپرسونیک ساخت داخل خود را صبح سه‌شنبه رونمایی کرد؛ اقدامی که احتمالا موجب تشدید نگرانی‌های غرب درباره توانمندی‌های موشکی ایران خواهد شد. ایران به‌رغم مخالفت آمریکا و اروپا، گفته است که برنامه دفاع موشکی خود را ارتقای بیشتری خواهد داد.»
جروزالم‌‌پست رسانه دست‌راستی اسرائیل با بازتاب رونمایی از موشک فتاح، نقل‌قول سردار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه را منتشر کرد و نوشت که «موشک هایپرسونیک فتاح می‌تواند ظرف ۴۰۰ ثانیه به اسرائیل برسد.» پایگاه خبری واللا اسرائیل نیز در گزارشی در این باره ضمن تاکید بر برد ۱۴۰۰ کیلومتری این موشک و توانایی آن در فریب سامانه‌های پدافند هوایی گفت: «تهران هرازچند گاهی از دستاوردهای فناورانه خود در زمینه موشکی رونمایی می‌کند و نشان می‌دهد توان سرمایه‌گذاری زیادی در آن دارد.» واللا نیوز در عین حال تلاش کرد به مخاطبان خود القا کند که راستی‌آزمایی توانمندی‌های ایران همچنان دشوار می‌نماید.
شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی اما با اشاره به حضور سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران، در مراسم رونمایی از موشک فتاح اعلام کرد: «این اولین باری است که ایران از موشکی هایپرسونیک که سرعت آن پنج برابر سرعت صوت است، رونمایی می‌کند. این رونمایی تنها چند هفته بعد از رونمایی موشک بالستیک خیبر با برد ۲ هزار کیلومتر انجام می‌شود که قادر است اسرائیل را هدف قرار بدهد.» به نوشته این رسانه عبری‌زبان، خیبر نام یکی از جنگ‌های پیامبر اسلام علیه یهودیان در جزیره العرب در قرن هفتم میلادی است و قابلیت حمل کلاهک جنگی 5/1 تنی را دارد.
اسرائیل دیفنس هم در این باره نوشت: «براساس اطلاعات منتشرشده، این موشک قادر به عبور از سامانه پدافند موشکی اسرائیل است.» نویسنده این گزارش در ادامه از رهبران امنیتی رژیم صهیونیستی می‌پرسد، صرف‌نظر از اینکه سامانه‌های اسرائیلی قادر به سرنگونی این موشک باشند یا نباشند، موساد و دیگر نهادهای جاسوسی و عملیاتی اسرائیلی کجا بودند که اجازه دادند ایران به این پیشرفت موشکی دست پیدا کند؟ به اعتقاد نویسنده گزارش، به‌طور حتم ایران ساختار موشکی خود را برای تفریح توسعه نمی‌دهد. شبکه ۱۳ تلویزیون رژیم اسرائیل هم اعلام کرد، موشک‌های هایپرسونیک ایرانی قادر به هدف قرار دادن پایگاه‌های آمریکا و اسرائیل در منطقه هستند درحالی‌که به گفته وزیر دفاع ایران، این توانمندی پیامی برای دشمنان است و ایران به افزایش توانمندی خود ادامه می‌دهد. معاریو نیز در پایگاه اطلاع‌رسانی خود این رونمایی را پیامی برای اسرائیل تلقی کرد و افزود: این موشک که تحت تاثیر جنگ الکترونیکی قرار نمی‌گیرد با حضور رئیس‌جمهور ایران رونمایی شد. شبکه ۱۴ تلویزیون اسرائیل هم با تکرار نظر معاریو در مورد ارسال پیام به اسرائیل اعلام کرد: «این موشک با توجه به توانمندی‌های تاکتیکی‌اش برای اسرائیل بسیار نگران‌کننده است، زیرا با سرعت بسیار زیادی به هدف خود می‌رسد.» اسرائیل هیوم نیز نوشت: «نام این موشک را رهبر ایران برگزیده است.» روزنامه تایمز آو اسرائیل در گزارشی درباره رونمایی از موشک فتاح، تازه‌ترین دستاورد موشکی ایران نوشت: «ایران درحالی‌که تنش‌ها میان آن با آمریکا و اسرائیل بر سر برنامه هسته‌ای این کشور در سطح بالایی قرار دارد، یک سلاح جدید به زرادخانه خود اضافه کرده است.» تایمز آو اسرائیل در ادامه نوشت: «رونمایی از موشک فتاح هم‌زمان با بازگشایی اماکن دیپلماتیک ایران در عربستان سعودی در پی ازسرگیری روابط دو کشور پس از سال‌ها اختلاف انجام شده است.»
موشه پاتل که از سال 2016 ریاست سازمان دفاع موشکی اسرائیل را برعهده دارد چندی پیش پس از آزمایش موشک خرمشهر 4 با اشاره به افزایش توان موشکی ایران در گفت‌وگو با مرکز واکاوی‌های راهبردی و بین‌المللی اسرائیل ضمن اعلام آمادگی برای مقابله با موشک‌های هایپرسونیک گفت: «ما (از آزمایش موشک خرمشهر ایران) غافلگیر نشدیم. ما سامانه‌های خود را به‌گونه‌ای برساخته‌ایم که برای چنین تحولاتی در ایران و همه همسایه‌هایمان آماده باشند. اسرائیل در زمینه یکپارچه کردن و درهم بافتن سامانه‌های دفاعی، تجربه فوق‌العاده‌ای دارد و هم‌اکنون همکاری‌های مشترکی میان اسرائیل و آمریکا برای انتقال این تجارب و نیز درهم بافتن سامانه دفاع موشکی گنبد آهنین در سامانه‌های دفاعی ارتش ایالات متحده در جریان است. همچنین اسرائیل در حال حاضر و پس از پیوستن فنلاند به ناتو، در حال درهم بافتن الگوریتم‌های خود در سامانه فرماندهی و کنترل فنلاند است. در شرایطی که آنها هم سرگرم یکپارچه کردن فرماندهی و کنترل خود با ناتو هستند. درباره آلمان نیز این امکان وجود دارد که آنها از تجارب ما استفاده کنند اما به نظر می‌رسد که این گام‌هایی مربوط به آینده است. من فکر می‌کنم که آینده (دفاع هوایی) بر پایه انرژی هدایت شده directed energyشکل می‌گیرد. این است که مهندسان انرژی جنبشی ما بیکار ننشسته‌اند. اسرائیل پیشرفت عظیمی در این زمینه داشته است. در زمینه تهدیدهای هایپرسونیک (مافوق صوت) هم سازمان‌های صنایع نظامی ما، توانمندی‌های لازم را دارند.»
سامانه‌های سپر دفاعی اسرائیل شامل پیکان، زنجیره داود و گنبد آهنین با ویژگی چندلایه در مقابل حملات موشکی از توانمندی بالایی برخوردار است با این وجود تجربه حملات موشکی حزب‌الله لبنان و گروه‌های فلسطینی نشان داده که این سیستم چندلایه نفوذناپذیر نیست و در حمله یکپارچه دچار خلل می‌شود؛ نکته‌ای که موشه پاتل نیز در این گفت‌وگو به آن اشاره کرده و گفته است: «درس مهمی که در جریان نبردهای واقعی آموخته‌ایم این است که هرچند سرمایه‌گذاری بر روی آزمایشگاههای دفاع هوایی و ضدموشکی بسیار تعیین‌کننده است، اما نمی‌توان همه چیز را شبیه‌سازی کرد و هنگامی که در شرایط واقعی نبرد قرار می‌گیریم، مسائل تا حدودی متفاوت می‌شود.»
اسرائیلی‌ها عمدتاً تاکید ایران بر نامشروع بودن رژیم صهیونیستی را به عنوان سندی برای اصرار ایران جهت تهاجم به اسرائیل تلقی می‌کنند درحالی‌که ایران در این زمینه نیز همواره پاسخ داده که ضمن نامشروع دانستن رژیم صهیونیستی از حق ملت فلسطین و گروه‌های مبارز علیه اشغالگران صهیونیست دفاع می‌کند و هرگونه تهاجم و نابودی اسرائیل نیز توسط مردم فلسطین رقم خواهد خورد و ایران تنها در صورتی به واکنش در مقابل اسرائیل خواهد پرداخت که این رژیم آغازگر جنگ و تهاجم علیه ایران باشد.
یواس‌نیوز رسانه آمریکایی نیز از رونمایی از موشک نسل جدید تهران خبر داد و نوشت: «موشک‌های هایپرسونیک قادرند دست‌کم پنج برابر سریع‌تر از سرعت صوت و در مسیری پرپیچ‌وخم پرواز کنند؛ قابلیتی که رهگیری آن را دشوار می‌کند. العربیه با تیتر «رونمایی ایران از نخستین موشک هایپرسونیک موسوم به فتاح» به این موشک پرداخت و نوشت: انتشار رسمی این خبر احتمالا نگرانی غرب درباره توانمندی‌های موشکی تهران را تشدید خواهد کرد. یورونیوز فارسی رسانه اتحادیه اروپا نیز ضمن بازتاب خبر رونمایی موشک فتاح نوشت: «ایران مدعی است که این موشک‌ها می‌توانند از هر سیستم دفاع موشکی منطقه‌ای عبور کنند. با این حال تهران مدرکی برای اثبات ادعای خود ارائه نکرده است. پیش از این روسیه، کره‌شمالی و ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ اعلام کردند که آزمایش‌های موشکی مافوق صوت را انجام داده‌اند و ترس از مسابقه تسلیحاتی جدید را برانگیختند. مقامات ایران مدعی شده‌اند که این موشک می‌تواند پیشرفته‌ترین سامانه‌های موشکی ضدبالستیک آمریکا و اسرائیل از جمله گنبد آهنین را دور بزند.» تلاش رسانه‌های غربی برای زیرسوال بردن دستاوردهای دفاعی ایران در حالی است که پیش از این نیز در ابتدای رونمایی این دستاوردها آنها را زیر سوال برده‌اند، اما پس از گذشت مدت‌زمانی به ابراز نگرانی درباره توان تسلیحاتی ایران پرداخته‌اند.
رسانه‌های عربی منطقه چون شبکه المسیره یمن، شبکه المیادین، شبکه المنار، شبکه قطری الجزیره، پایگاه خبری النشره، روزنامه القدس العربی با رویکردی خبری به بازتاب این رویداد پرداختند. شبکه اسکای‌نیوز عربی نیز با انتشار تصاویری نوشت، ایران با حضور ابراهیم رئیسی از «بزرگ‌ترین دستاورد نظامی» خود که موشک فراصوت «فتاح» است، رونمایی کرد.