مقامات
تشریح اصلاح قانون انتخابات
تشریح اصلاح قانون انتخابات
هادی طحان‌نظیف، سخنگوی شورای نگهبان در برنامه تلویزیونی صف اول در پاسخ به سوال مجری در خصوص «اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس» گفت: «اصلاح قانون انتخابات سال‌هاست که مورد بحث و گفت‌وگوست. نقطه‌عطف این موضوع ابلاغ سیاست‌های کلی نظام از سوی رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۹۵ است. در این سیاست‌ها با یک رویکرد آسیب‌شناسانه، نظام مسائل انتخابات مشخص شد. در ۱۸ بند به تمام موضوعات مربوط به انتخابات پرداخته شده است. راهکارهایی هم در این سیاست‌ها ارائه شده که برای اجرایی شدن باید به قانون و دستورالعمل تبدیل شود.» وی یکی از مهمترین ویژگی‌های این مصوبه را ساماندهی مرحله ثبت‌نام اعلام کرد و گفت: «در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی که سال ۱۳۹۸ برگزار شد، حدود ۱۶ هزار نفر ثبت‌نام کردند که این میزان ثبت‌نام به نسبت سایر کشورها زیاد است و کمتر کشوری پیدا می‌شود که این تعداد داوطلب برای نمایندگی مجلس داشته باشد. فارغ از اینکه این موضوع خوب یا بد است، مهلت‌های رسیدگی به صلاحیت‌های داوطلبان اکنون منطقی نیست. آن زمان که قانون فعلی (سال ۱۳۷۸) به تصویب رسیده است، این میزان ثبت‌نامی نداشتیم و الان ۲۰ روز زمان برای بررسی شورای نگهبان کافی نیست. اکنون لازم است مهلت‌های رسیدگی وسیع‌تر شود. این مصوبه تلاش کرده تا مهلت‌ها را منطقی‌تر کند و این از مزایای این مصوبه و در راستای حقوق مردم و داوطلبان است.» سخنگوی شورای نگهبان دیگر ویژگی این مصوبه را طراحی مرحله «پیش ثبت‌نام» عنوان کرد و گفت:«این مرحله با اتکا به سیاست‌های کلی پیش‌بینی شده است. در مرحله پیش‌ثبت‌نام، مدارک مورد نیاز افراد برای ثبت‌نام مورد بررسی قرار می‌گیرد و چنانچه مدارک آنان ناقص باشد، از آنان ثبت‌نامی به عمل نخواهد آمد تا سپس با پیامدهای ردصلاحیت روبه‌رو شوند. برخی افراد محکومیت‌های قضایی دارند که طبق قانون چنین افرادی نمی‌توانند ثبت‌نام کنند. تعداد این‌گونه افراد نیز کم نیستند. در مرحله پیش‌ثبت‌نام، شرایط افراد بررسی می‌شود و در صورتی که دارای شرایط باشند می‌توانند ثبت‌نام کنند. این موضوع نیز در راستای حقوق مردم و داوطلبان است.» طحان‌نظیف درباره «انتخابات تناسبی» نیز گفت: «در دنیا دو روش برای برگزاری انتخابات وجود دارد. روش نخست اکثریتی است. روش دوم تناسبی است. ما این روش‌ها را خلاف موازین شرع و قانون اساسی نمی‌دانیم و به همین دلیل برگزاری انتخابات به شیوه تناسبی در تهران را خلاف شرع و قانون اساسی ندانستیم. البته اصراری هم به برگزاری آن نداریم؛ چراکه هر دو، روش هستند.» این استاد دانشگاه افزود:«در انتخابات تناسبی لیست‌ها به تناسب آرای‌شان کرسی به‌دست می‌آورند. برخی معتقدند که روش تناسبی می‌تواند شور و نشاط سیاسی ایجاد کند و بیشتر احزاب و گروه‌های سیاسی می‌توانند امیدوار باشند تا در مجلس کرسی داشته باشند. اما این روش نیازمند زیرساخت‌هایی همچون وجود احزاب و گروه‌های سیاسی قدرتمند نیز است.» وی خاطرنشان کرد: «اگرچه مصوبه اصلاح موادی از قانون انتخابات برای تصمیم‌گیری نهایی در اختیار مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار دارد، اما گویا امروز کمیسیون مربوطه در مجلس شورای اسلامی تصمیم گرفت این مصوبه با حذف بند انتخابات تناسبی در قالب طرح جدیدی در صحن علنی مجلس مطرح شود. امیدواریم این مصوبه به انتخابات پیش‌رو که در روز ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ برگزار خواهد شد، برسد. هدف از اقدام مجلس نیز این موضوع عنوان شده است.» موضوع دیگری که از سوی مجری برنامه «صف اول» مورد پرسش قرار گرفت، شاخص‌پذیر کردن نظارت بر انتخابات بود که طحان‌نظیف پاسخ داد:«در این زمینه اقداماتی صورت گرفته است. طراحی مرحله «پیش‌ثبت‌نام» در طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس در همین رابطه است؛ سن، تحصیلات و سوءپیشینه کیفری از جمله این موارد هستند که در مرحله پیش‌ثبت‌نام مورد بررسی قرار می‌گیرد. بررسی این موارد قبلاً توسط شورای نگهبان انجام می‌گرفت که با قانونی شدن مصوبه مجلس، فرد از نهادهای مرتبط استعلام می‌گیرد و پاسخ دریافت می‌کند. با این اقدام هم از پیامدهایی که ردصلاحیت می‌تواند در جامعه برای افراد داشته باشد جلوگیری می‌شود و هم اینکه حریم خصوصی افراد بیشتر مورد حفاظت قرار می‌گیرد.»
