مرا در منزل جانان چه امن عیش

درباره عکسی از رونمایی نسخه خطی حافظ

نسخه تاریخی و هنری دیوان حافظ متعلق به سه قرن گذشته با حضور جمعی از حافظ‌شناسان و متخصصان کتب خطی در کتابخانه ملی رونمایی شد. در نگاه اول به عکس‌ها به این فکر می‌کنم که روزگاری در این مملکت برای یک نسخه از دیوان شاعر چه رنج‌ها که نکشیده‌اند. بعد به این فکر می‌کنم که در آن روزگار، مدیا به مفهوم امروزی وجود نداشته است. شاعران، بزرگان، روشنفکران، خطاطان، وراقان و تذهیب‌گران و صحافان از طریق شعر و قصه و کتاب، هم وظیفه پیام‌رسانی، هم آموزش زیبایی‌شناسی و هم آموزه‌ عرفانی و اخلاقی جامعه را به دوش می‌کشیدند. با دیدن تصویر همین یک نسخه از صفحه دوم دیوان خواجه ببینید چه میزان عشق و سلیقه و هنر با هم یک‌جا جمع شده است. جدا از غزل حافظ که بحثی درش نیست، بسته‌بندی‌ای که شعر در بسترش منتشر شده حقیقتا رشک‌برانگیز است. عکس را که دیدم به حساب فال گرفتم. چراکه وقتی می‌خوانم: ای حافظ شیرازی تو کاشف هر رازی، بر ما نظر اندازی و... به شاخه نباتش قسمش می‌دهم کمتر اتفاق می‌افتد، دستم را لای کتاب بگذارم و صفحات اول دیوان را باز کنم. پس حالا که در این تصویر عکس اولین غزل را می‌بینم حس می‌کنم حافظ تفقدی کرده است. شما که غریبه نیستید، چند بیتی از این غزل را اینجا می‌نویسم.

مرا در منزلِ جانان چه امنِ عیش چون هر دَم/ جَرَس فریاد می‌دارد که بَربندید مَحمِل‌ها

به می سجّاده رنگین کن گَرت پیرِ مُغان گوید/ که سالِک بی‌خبر نَبوَد ز راه و رسمِ منزل‌ها

شبِ تاریک و بیمِ موج و گردابی چنین هایل/ کجا دانند حالِ ما سبکبارانِ ساحل‌ها