دموکرات‏‌های تندرو علیه برجام

بیش از 30 دموکرات نامه‌‏ای ضدبرجام را به امضا رساندند

همزمان با افزایش انتظارات برای احیای توافق هسته‌‌ای میان ایران و غرب و براساس پیش‌‌نویس نامه‌‌ای که کنگره آمریکا ترتیب داده است، مخالفان دموکرات توافق هسته‌‌ای با ایران، مواضع خود در کنگره را به سمتی سوق می‌‌دهند که ورود مجدد ایالات متحده آمریکا به برجام و احیای این توافق را به مصیبتی دردناک برای دولت بایدن تبدیل کنند. با توجه به اینکه جو بایدن، رئیس‌‌جمهوری آمریکا به احیای توافق هسته‌‌ای نزدیک شده است، در این نامه که توسط حدود 30دموکرات و 16 جمهوری‌خواه در کنگره آمریکا امضا شده، مخالفت‌‌هایی را که کنگره می‌‌تواند با این توافق صورت دهد به دولت بایدن مخابره می‌‌کنند. البته چنین تلاش‌‌هایی برای جلوگیری از امضای برجام در سال 2015 نیز صورت گرفت. در آن سال، زمانی که باراک اوباما، رئیس‌‌جمهوری وقت آمریکا برای پیشبرد توافق هسته‌‌ای اصلی ایران تلاش می‌‌کرد، با نیروهای راست‌‌گرای طرفدار اسرائیل در کنگره - از جمله دموکرات‌‌ها - که سعی در جلوگیری امضای برجام داشتند، مواجه شد. اما این نامه اخیر که به رهبری دموکرات محافظه‌‌کار نیوجرسی و مانع‌تراشی همیشگی جاش گاتهایمر، نوشته شده، راهکاری را در مورد توافق هسته‌‌ای با ایران ترسیم می‌‌کند که به‌جای احیای توافق اوباما، دنباله‌‌روی پروژه دونالد ترامپ، رئیس‌‌جمهور سابق آمریکا خواهد بود. کسی که به‌‌رغم امضای توافق هسته‌‌ای توسط آمریکا، به‌طور یکجانبه از آن خارج شد؛ این در‌حالی‌ است که اجماع بین‌المللی بر این بود که این توافق برای مهار برنامه هسته‌‌ای ایران کارآمد است. دموکرات‌‌های طرفدار اسرائیل در پیش‌‌نویس نامه‌‌ای که توسط وب‌‌سایت The Intercept به دست آمده است، نوشته‌اند: «ما عمیقاً نگران مفاد متعددی هستیم که بنا بر گزارش‌‌ها ممکن است در ادبیات نهایی توافق با دولت اصلی حامی تروریسم در جهان قرار بگیرند. اخبار حاکی از آن است که این توافق ممکن است تحریم‌‌های مربوط به تروریسم بانک مرکزی ایران، صندوق توسعه ملی و شرکت ملی نفت ایران را که از سوی دولت قبلی در واکنش به حمایت از تروریسم وضع شده‌‌اند، به حالت تعلیق درآورد.» از نظر برخی از مدافعان توافق هسته‌‌ای با ایران در کنگره آمریکا، این نامه استدلال‌‌هایی واهی ارائه می‌‌کند و به نوعی، توهینی است به رای‌دهندگان دموکرات که نظرات خود را در مورد توافق هسته‌‌ای، در جریان انتخابات سال 2020، به وضوح بیان کرده‌اند. مت دوس، مشاور سیاست خارجی سناتور برنی سندرز، معتقد است: «نکته اصلی این است که جو بایدن با تعهد صریح به پیوستن مجدد به توافق در انتخابات سال 2020، پیروز شد. خود بایدن بهترین روش را برای پیوستن مجدد به توافق با ایران ارائه کرده است؛ روشی که به طور قطعی به اکثر شکایاتی که همیشه مطرح شده‌‌اند، پاسخ می‌‌دهد.» به گفته Jewish Insider، که نخستین بار خبر تهیه این نامه را منتشر کرد، «این نامه با نزدیک به 30 امضاکننده از نماینده‌‌های دموکرات، دلایلی را بیان می‌‌کند تا براساس آنها، تندروهای ضد ایران در آمریکا را مجاب کند تا علیه احیای توافق هسته‌‌ای در هفته‌‌های آتی وارد عمل شوند.» این نامه که در همین صفحه به طور کامل منتشر شده، انتقادهایی را در مورد نحوه برخورد ایالات متحده، تحت یک توافق جدید با تحریم‌‌ها علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و بانک مرکزی این کشور و همچنین نقش روسیه در تسهیل این توافق نشان می‌‌دهد. توافق هسته‌‌ای سال 2015 بین ایران و قدرت‌‌های جهانی، غنی‌‌سازی و ذخایر اورانیوم ایران را محدود و همچنین قوی‌‌ترین مکانیسم‌‌های نظارتی را در تاریخ آژانس بین‌‌المللی انرژی اتمی ایجاد کرد. در ازای آن، ایران لغو تحریم‌‌ها را دریافت کرد که هدف آن آغاز پیوستن مجدد این کشور به سیستم مالی جهانی بود. در سال 2018، ترامپ از توافق خارج و تحریم‌‌ها را مجدداً اعمال کرد و حتی اقدامات سخت‌‌تری را علیه ایران به اجرا گذاشت. در حالی که تندروهای مخالف ایران در واشنگتن و خارج از آن، آمریکا را به خروج از برجام تشویق می‌‌کردند، مقامات امنیتی، کارشناسان هسته‌‌ای و متحدان ایالات متحده هشدار دادند که خروج آمریکا از برجام، به ایران اجازه خواهد داد تا برنامه هسته‌‌ای‌‌اش را به سرعت بیشتر به پیش ببرد. در نهایت، با برداشته شدن معنی‌‌دار گزینه رفع تحریم‌‌ها از روی میز و اعمال فشار فزاینده به اقتصاد ایران، تهران دقیقاً دست به همین کار زد و برنامه هسته‌‌ای خود را تسریع کرد. مخالفت با احیای توافق هسته‌‌ای، اعضای محافظه‌‌کار دموکرات کنگره آمریکا را در کنار مجموعه‌‌ای از بازیگران خارجی، نظیر عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اسرائیل که در واشنگتن نفوذ دارند، قرار می‌‌دهد. گروه‌‌های طرفدار اسرائیل در واشنگتن احتمالاً از تلاش‌‌های گاتهایمر حمایت کامل خواهند کرد. زبان نامه دقیقاً منعکس‌کننده نکاتی است که توسط کمیته روابط عمومی آمریکا-اسرائیل مطرح شده است. گروه لابی اسرائیل در آیپک، که طی هفته‌‌های اخیر علناً مفاد توافق مورد انتظار را مورد انتقاد قرار داده است، حمایت خود را از گاتهایمر اعلام کرده است. بسیاری از امضاکنندگان دموکرات این نامه، در سال جاری از آیپک و شبکه‌‌های طرفدار اسرائیل، حمایت‌‌های سیاسی قابل توجهی دریافت کرده‌‌اند. هنری کوئلار، نماینده تگزاس، در ماه مه پس از دریافت نزدیک به دو میلیون دلار از لابی آیپک، به سختی توانست در جریان انتخابات از سد رقیبش جسیکا سیسنروس بگذرد و هیلی استیونز که بیش از چهار میلیون دلار از پروژه دموکراسی متحد این گروه دریافت کرده بود، توانست اندی لوین، نماینده لیبرال‌یهودی و یکی از حامیان توافق ایران را در اوایل ماه جاری در یک انتخابات مقدماتی در میشیگان شکست دهد. با این حال، مصلحت سیاسی جانبداری از گروه‌‌های لابی اسرائیل در دیپلماسی ایران مشخص نیست. اعضای کنگره که از این توافق دفاع کرده‌‌اند نیز موفقیت‌‌های سیاسی پیدا کرده‌‌اند. هفته گذشته، جرولد نادلر، نماینده جمهوری‌خواه نیویورک، کارولین مالونی، نماینده جمهوری‌خواه دیگر نیویورک را در انتخابات مقدماتی از سمت خود برکنار کرد. اختلاف بر سر ایران در این رقابت برجسته بود: نادلر تنها نماینده یهودی مجلس نمایندگان از نیویورک بود که از توافق اولیه حمایت کرد، در حالی که مالونی، سابقه اقدامات اسلام‌هراسانه دارد و مخالف برجام بود. اگرچه بدبینان توافق ممکن است منافع سیاسی به‌دست‌آمده از این توافق جدید را تضعیف کنند، اما نشانه کمی وجود دارد که ثابت کند آنها از تعداد کافی برای جلوگیری از ورود مجدد دولت آمریکا به توافق برخوردارند. در‌حالی‌که بایدن می‌‌تواند بدون تأیید کنگره دوباره وارد توافق با ایران شود، نامه گاتهایمر از بایدن درخواست می‌‌کند که هر توافقی را که مجدداً مورد مذاکره قرار می‌‌گیرد، به تأیید کنگره برساند. چیزی که جمهوری‌‌خواهان، مانند مایکل مک‌‌کال، نماینده تگزاس و عضو ارشد کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، آن را درخواست کرده‌‌اند. بسیاری از امتیازاتی که گفته می‌‌شود ایالات متحده به ایران داده، نه جنبه‌‌های کنترلی توسط کنگره را در روابط ایالات متحده و ایران بی‌‌اثر می‌‌کند و نه تجارت ایالات متحده با ایران را افزایش می‌‌دهد. در عوض، اجرای برخی تحریم‌‌ها علیه طرف‌‌های غیرآمریکایی را که با ایران تجارت می‌‌کنند کاهش می‌‌دهد. این اقدامات به این خاطر ضروری شد که ترامپ در تلاشی عریان برای جلوگیری از پیشرفت آینده دیپلماسی با ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در سال 2019 در فهرست سازمان‌‌های تروریستی قرار داد. مذاکره‌‌کنندگان آمریکایی تاکید کرده‌‌اند که اختلافات بر سر این نامگذاری موضوعی جدا از مذاکره درباره احیای برجام است. البته نمایندگان ایران اصرار داشتند که از میان بردن این نامگذاری بی‌‌سابقه، همچنان بخشی از مذاکرات باقی بماند. چراکه به دلیل نقش‌‌آفرینی عمیق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اقتصاد ایران، تحریم‌‌های تروریستی علیه این گروه می‌‌تواند عملاً تجارت ایران با دیگر کشورها را با مشکل مواجه کند. گاتهایمر در مخالفت با اولویت‌‌های پذیرفته‌شده روسای‌جمهور دموکرات بیگانه نیست. سال گذشته، گاتهایمر تلاش موفقیت‌آمیزی را برای از بین بردن برنامه‌‌های بایدن در عرصه‌‌ سیاست ‌‌داخلی رهبری کرد. با پایان یافتن مذاکرات بر سر قانون کاهش تورم، گاتهایمر همچنین تلاش کرد تا این روند را در مورد مقررات مربوط به کسر مالیات از افراد بسیار ثروتمند تضعیف کند. اما در نهایت موفق به جمع‌‌آوری آرای لازم برای جلوگیری از تصویب این قانون نشد.