جاگاریان سفیر خوبی برای روسیه بود

سفیر سابق ایران در آذربایجان در گفت‏‌وگو با هم‏‌میهن:

جاگاریان سفیر خوبی برای روسیه بود

دوره سفارت لوان‌جاگاریان که از سال ۲۰۱۱ به عنوان سفیر روسیه در ایران مامور بوده، بالاخره به پایان رسید. به نظر شما رفتار جاگاریان در یک دهه گذشته با عرف دیپلماتیک سفرا همخوانی داشت؟

من چه در دوره‌‌ای که در ستاد افغانستان در وزارت خارجه مشغول به کار بودم و چه در دوران سفارتم در جمهوری آذربایجان، به دلیل همکاری‌‌هایی که ایران با روسیه در این دو حوزه داشت، با سفیر روسیه در ایران از نزدیک آشنا بودم و از نظر من در مجموع، ایشان سفیر خوبی برای کشورش بود. از جمله نقاط قوت ایشان این بود که توانست شخصا ارتباطات خوبی با مسئولان سیاست خارجی و اقتصادی کشورمان بگیرد و در فضای رسانه هم تا حد زیادی در تبیین مواضع کشورش موفق بود. از سوی دیگر آقای جاگاریان در محافل دیپلماتیک هم حضور خوبی داشت. او در مجموع در رابطه با مسائل حساسی مثل سوریه و افغانستان که ایران و روسیه با هم اشتراکاتی دارند، توانست فعال عمل کند و دیدگاه‌‌های خودش و کشورش را به دیدگاه‌‌های ایران نزدیک کند. جاگاریان در مجموع در عرصه فعالیت‌‌های دیپلماتیک و رابطه‌سازی با ایران، سفیر موفقی بود.

حواشی دوره سفارت ایشان را چطور ارزیابی می‌‌کنید؟

این مساله را باید ذیل نقاط ضعف او دسته‌بندی کرد. جاگاریان حساسیت ایران را نسبت به برخی مواضع و مسائل نمی‌‌دانست یا می‌‌دانست، ولی به میزان حساسیت واقف نبود. او در جایگاه سفیر، مواضعی مطرح می‌کرد که اگرچه مواضع شخصی او بود، ولی تاثیر منفی بر روابط او با مسئولان، مقامات و رسانه‌‌های داخل می‌‌گذاشت؛ از جمله این مواضع می‌‌توان به مساله گریبایدوف و شبیه‌سازی عکس در سفارت روسیه با کنفرانس تهران اشاره کرد. رفتار او در این مسائل به گونه‌‌ای بود که انگار از حساسیت موضوع مطلع نیست و بدون در نظر گرفتن حساسیت مردم ایران سعی می‌کرد مواضعی که از نظر تاریخی به نفع روسیه است مطرح کند. از این منظر می‌‌توان گفت نقطه‌ضعف اصلی جاگاریان این بود که حساسیت مردم ایران را نسبت به تاریخ حس نمی‌کرد. اگر این نقاط‌ضعف را نداشت، می‌‌توانستیم نمره بالایی در حوزه ماموریت به ایشان بدهیم.

رفت‌وآمد گسترده مقامات ایران به سفارت روسیه چطور؟ آیا حضور مقامات عالی‌رتبه نظامی و سیاسی کشور پذیرنده در ضیافت سفارت‌‌های خارجی به شکلی که در سفارت روسیه در جریان بود، مرسوم است؟

سفرا در هر کشوری یک شخصیت حقوقی دارند که سفیر است، یک شخصیت حقیقی دارند که مبتنی بر ویژگی‌‌های فردی آنهاست. این شخصیت حقیقی خیلی می‌‌تواند به موفقیت آن‌‌ها در دوره سفارت کمک کند. یکی از کار‌‌های اصلی سفرا در دوره ماموریت، ارتباط گرفتن با مقامات کشور پذیرنده است. هر چه این ارتباط با رسانه‌‌ها و مقامات و افراد با نفوذ یک کشور بیشتر باشد، سفیر موفق‌‌تر خواهد بود. این مساله هم منوط به خصوصیت فردی افراد است. برخی سفرا درون‌گرا هستند و در دوره سفارت فقط سعی می‌‌کنند به وظایف دیپلماتیک‌شان بپردازند و کمتر با مقامات ارتباط می‌گیرند؛ اما برخی سفرا روابط عمومی بهتری دارند. سفیری که روابط عمومی خوبی داشته باشد و ارتباطات بیشتری با مقامات بگیرد، سفیر موفق‌تری است. جاگاریان از این بُعد در مجموع سفیر موفقی بود.

یکی از حواشی حضور جاگاریان در ایران، صف نظامیان و مقامات عالی‌رتبه ایرانی برای دست دادن با سفیر روسیه در ضیافت ملی این کشور بود. آیا چنین تصاویری در مورد سفرای ایران در کشور‌‌های دیگر هم دیده می‌‌شود؟

من هر بار برای بازدید به اماکن نظامی آذربایجان می‌رفتم برایم فرش قرمز پهن می‌کردند. اساسا نظامی‌‌ها پروتکل‌‌های قوی دارند و براساس این پروتکل‌‌ها، سفیر جایگاه ویژه‌‌ای دارد و به همین دلیل حتما تحویلش می‌گیرند. وقتی مقامی برای شرکت در مراسم روز ملی یک کشور به سفارت دعوت می‌‌شود طبیعی است که سفیر جلوی در برای استقبال بایستد و افراد بخواهند که با سفیر سلام و علیک کنند. اگر جزو اولین نفر‌‌ها باشد صف نمی‌‌ایستد، ولی وقتی همه می‌خواهند در بدو ورود سلام و علیک بکنند، خود به خود صف ایجاد می‌شود. خاطرم هست سفیر ترکیه در آذربایجان ضیافت می‌‌گرفت و مدعوین یک ربع باید در صف می‌‌ایستادند که با سفیر دست بدهند. در ضیافت‌‌های سفارت ایران هم‌ همین‌طور است.