شوک‌های فراموش ناشدنی
7 شوک بزرگی که تاکنون جام‌های‌جهانی به خود دیده‌اند
7 شوک بزرگی که تاکنون جام‌های‌جهانی به خود دیده‌اند
کریس باسکمب / تلگراف
ترجمه: محسن محمودی
پیروزی حیرت‌آور عربستان سعودی، باعث شد تا سراغ «شوک‌های بزرگ و جریان‌ساز» در تاریخ جام‌جهانی برویم. اما در ابتدا باید شوک را تعریف کنیم، سپس سراغ مصادیق آن برویم. شوک در فوتبال عبارت است از: «کسب نتیجه برتری توسط تیمی که اکثریت تحلیل‌گران یا تماشاگران عادی فوتبال، آن را بازنده تلقی می‌کردند.» اما برای «بزرگ» بودن یک شوک، چیز دیگری هم لازم است؛ خلاف منطق بودن. درواقع مرز میان شگفتی و شوک در اینجاست که ما ممکن است از خیلی بازی‌ها دچار شگفتی شویم، اما بی‌گمان تنها بازی‌هایی که خلاف منطق و عقل سلیم هستند، ما را شوکه می‌کنند. دو نکته مهم در اینجا وجود دارد که تعریف ما را کامل‌تر خواهد کرد: نخست، تعداد گل‌ها برای کسب نتیجه شوک‌آور لزوما ملاک نیست، بنابراین پیروزی با یک گل نیز می‌تواند مصداق شوک بزرگ باشد. دوم، حتی گاهی مساوی نیز می‌تواند منعکس‌کننده شوک بزرگ باشد، به‌ویژه تساوی‌هایی که باعث حذف رقیب یا قهرمانی یک تیم شود.
7. اسپانیا 0 ایرلند شمالی 1، جام‌جهانی اسپانیا 1982
شاید حالا خیلی‌ها بگویند که باتوجه به ایرلند شمالی، هیچ چیز شوکه‌کننده‌ای در شکست دادن اسپانیا وجود نداشت. تیم بیلی بینگهام مملو از استعدادها بود، پت جنینگز، مارتین اونیل و نورمن وایتساید اما در فضای ترسناک والنسیا و در برابر داوری که مال دوناگی را به دلیل یک حادثه اخراج کرد، جری آرمسترانگ، معروف‌ترین گل تاریخ ایرلند شمالی را به‌ثمر رساند. ورزشی‌نویسان بریتانیایی در آن زمان، لقب برد قرن را به این بازی داده بودند.
6. سنگال 1 فرانسه 0، جام‌جهانی کره‌جنوبی/ژاپن 2002
زمانی که پاپا بوبا دیوپ، بازیکن فقید سنگال، دروازه فرانسه را باز کرد، هیچ‌کس باور نمی‌کرد فرانسه، قهرمان جام‌جهانی پیشین، نه‌تنها این بازی افتتاحیه را واگذار می‌کند بلکه از گروه خود نیز صعود نخواهد کرد. درحالی‌که تیم اسطوره‌هایی چون زیدان، ویرا و آنری نتوانست از گروه خود صعود کند، سنگالی‌ها الهام‌بخش نسلی جدید از بازیکنان آفریقایی شدند.
5. کره‌جنوبی0 اسپانیا0 (5-3 بعد از ضربات پنالتی)، جام‌جهانی کره‌جنوبی/ژاپن 2002
آیا این بازی باید در لیست ما باشد؟ با توجه به اینکه این نتیجه در مرحله یک‌چهارم نهایی جام‌جهانی به دست آمد، بله حتما. خیلی‌ها این پیروزی را مدیون شرایط مساعد میزبانی می‌دانند. کره‌جنوبی پیش از این ایتالیا و پرتغال را در شرایط بحث‌برانگیزی شکست داده بود و با درخشش دروازه‌بان خود، لی ون جائه، اسپانیا را نیز متوقف کرد. با این حال کره‌جنوبی در دیدار رده‌بندی به ترکیه باخت و چهارم شد.
4. آمریکا 1 انگلیس 0، جام‌جهانی برزیل 1950
دشوار است که درست قبل از جمعه این هفته و بازی آمریکا-انگلیس در جام‌جهانی قطر، این بازی را یادآوری کنیم. در سال 1950، تیم ایالات‌متحده چیزی جز کارگران نیمه‌وقت نبود، ازجمله یک معلم مدرسه، یک نظامی و دروازه‌بانی که راننده غسالخانه بود. با وجود این، بازی تیم آمریکا درخشان بود و انگلستان عملا حریفی دست‌وپا بسته بود.
3. کره شمالی 1 ایتالیا 0، جام‌جهانی انگلستان 1966
هیچ‌کس کره‌شمالی را جدی نمی‌گرفت، به‌ویژه که بازی اول خود را 0-3 به شوروی باخته بود و در بازی دومش نیز با شیلی 1-1 مساوی کرده بود. اما در بازی سوم در استادیوم آیرسوم پارک، میدلزبورو، پاک دوایک با تک‌گل خود، ایتالیایی‌های مدعی را به خانه فرستاد.
2. کامرون 1-0 آرژانتین، جام‌جهانی ایتالیا 1990
در نخستین دیدار این رقابت‌ها، آرژانتین در برابر کامرون قرار گرفت. پیش‌بینی می‌شد که قهرمان دور پیشین این رقابت‌ها، دیدار آسانی را پیش‌رو خواهد داشت. با اخراج یک بازیکن کامرونی و 10نفره شدن این تیم، باورها بر این بود که آرژانتین به‌سادگی کار را یکسره خواهد کرد. اما درست شش‌دقیقه بعد فرانسوا اومام بی‌ایک، کار را یک بر صفر به سود کامرون کرد. با وجود حتی 9نفره شدن کامرون در دقیقه ۸۹ این دیدار باز هم آرژانتین نتوانست کاری از پیش ببرد و کامرون در نخستین بازی جام ۹۰ ایتالیا، شگفتی بزرگی را رقم زد. پیش‌بینی پله مبنی بر اینکه «یک کشور آفریقایی تا سال 2000 برنده جام‌جهانی خواهد شد»، به‌نظر می‌رسید او را به یک پیامبر تبدیل می‌کرد تا زمانی که گری لینه‌کر به افسانه کامرون در یک‌چهارم نهایی پایان داد. آرژانتین زخم‌های خود را التیام بخشید و دیگو مارادونا تیمش را تا یک فینال دیگر برد.
1. عربستان سعودی 2 آرژانتین 1، جام‌جهانی قطر 2022
پنالتی زودهنگام لیونل مسی باعث شد تیمی که در 36بازی در طول سه سال شکست نخورده است، به اولین برد خود برسد. پس از آن، نبرد آغاز شد - گویی سعودی‌ها هر لحظه که از بازی می‌گذرد جسورتر و پرانرژی‌تر می‌شوند. بی‌گمان باید صالح خالد الشهری و سالم الدوسری را ستایش کرد. نام آنها هم‌اکنون در فولکلور جام‌جهانی حک شده است.
