آینده مبهم توئیتر
ایلان ماسک وعده تغییرات گسترده در توئیتر را داده است
ایلان ماسک وعده تغییرات گسترده در توئیتر را داده است
ورود متفاوت ایلان ماسک به دفتر مرکزی توئیتر با یک «سینک ظرف‌شویی» این پیام را داد که روزهای نامشخص و پرابهامی پیش‌روی اپلیکیشن پرقدرت مجازی قرار دارد. از همان ابتدا همه‌چیز برای توئیتری‌ها به‌شکل عجیبی پیش رفت. از ورود ماسک تا اخراج سریع کارکنان این شرکت که با وجود داشتن قرارداد از کار بیکار شدند. اتفاقی که اصولا در کشورهای جهان‌سوم رخ می‌دهد. رویکرد آتی توئیتر با ماسک مشخص نیست. واقعا قرار است توئیتر با رویکرد ایلان ماسک همچنان اثرگذاری خود را حفظ کند یا مالک آن می‌خواهد صرفا از خریدی که داشته به چشم درآمدزایی کلان نگاه کند؟
محدودیت‌های قبلی برداشته می‌شود؟
ویوک راماسوامی(موسس شرکت روی ونت و کارآفرین مطرح آمریکایی) و جد روبنفلد (وکیل و رمان‌نویس آمریکایی) با انتشار یادداشتی در روزنامه وال‌استریت ژورنال باعنوان «چگونه ایلان ماسک می‌تواند توئیتر را آزاد کند»، پیش‌بینی کردند توئیتر با مالک جدیدش تناقض‌های قانونی و رفتارهایی را که منجر به سانسور برخی ناگفته‌ها می‌شد کاهش دهد. به‌طور مثال؛ تا پیش از ورود ماسک به‌عنوان مالک این پلتفرم، دیدگاه‌های محافظه‌کارانه در مورد کووید 19 به‌عنوان «اطلاعات غلط» برچسب‌گذاری می‌شده است. در ماه می2020، توئیتر به‌عنوان «تجلیل از خشونت» توئیت دونالد ترامپ «وقتی غارت شروع می‌شود، تیراندازی شروع می‌شود» را سانسور کرد، درحالی‌که توئیت‌های کالین کپرنیک در حمایت از آتش زدن اماکن پلیس دست‌نخورده باقی ماند. همچنین ادعاهایی مبنی بر اینکه دموکرات‌ها ریاست‌جمهوری را در سال 2020 دزدیده‌اند سانسور می‌شوند، درحالی‌که ادعاهایی مبنی بر اینکه روسیه در سال 2016 همین کار را انجام داده، دست‌نخورده باقی مانده است. همچنین نگاهی ضدونقیض نسبت به بسته نشدن صفحه توئیتر کارکنان رسمی طالبان پیش از رسیدن به قدرت نیز مطرح شده بود. بسیاری از کاربران توئیتری معتقدند، با تغییرات قوانین در توئیتر، دونالد ترامپ به این پلتفرم برمی‌گردد؛ اما ظاهرا اینطور نیست و ترامپ برنامه‌های دیگری دارد. دونالد ترامپ که صفحه توئیترش با 88میلیون دنبال‌کننده در سال 2021 بسته شد، در مصاحبه با فاکس‌نیوز گفت، او قصد بازگشت به توئیتر را ندارد و می‌خواهد در پلتفرم خودش کارهای انتخاباتی را جلو ببرد: «من به توئیتر باز نخواهم گشت. من در شبکه اجتماعی خودم می‌مانم. معتقدم، ایلان ماسک مرد موفقی است و می‌تواند در این مسیر پیشرفت کند، اما من قصد بازگشت به توئیتر را ندارم.»
«ماسک» و مقابله با قدرت‌های جهان؟
دفتر شاهزاده «ولید بن طلال بن عبدالعزیز» در بیانیه‌ای اعلام کرد، شاهزاده ولید بن طلال با در اختیار داشتن بیش از پنج‌درصد از سهام توئیتر، دومین سهامدار عمده این شبکه اجتماعی پس از «ایلان ماسک» محسوب می‌شود. وب‌سایت البیان نیز تایید کرده، ولید بن عبدالعزیز، شاهزاده عربستانی قصد فروش سهامش را ندارد و می‌خواهد در کنار ماسک کار را پیش ببرد. درواقع حالا ماسک باید با تعامل بیشتری با شاهزاده عربستانی سیاست‌های توئیتر را برنامه‌ریزی کند. از سوی دیگر با علم به اینکه شرکت تسلا نیز حضور پررنگی در کشور چین دارد، باید دید آیا ماسک می‌تواند با تصویب قوانین جدید رضایت چنین کشورهایی را جلب کند یا خیر.
استفاده کاربران چینی در این کشور با استفاده از فیلترشکن میسر است و بنا به‌گفته الجزیره؛ دلیل محبوبیت این پلتفرم در چین این است که مردم چین می‌توانند با وجود استفاده از فیلترشکن، صحبت‌های خود را آزادانه و بدون محدودیت مطرح کرده و درخصوص مسائل سیاسی و اجتماعی صحبت کنند. در سال 2016 یکی از روزنامه‌نگاران چینی به دلیل انتشار یک توئیت انتقادی، به 9ماه حبس محکوم شد. ماسک به جنگ اقتصادی با چین می‌رود؟ باید کمی صبر کرد. ترکیه و هند اما برخلاف چین، رویکرد عمل‌گرایانه‌تری در پیش گرفته‌اند. از سال 2020، ترکیه به شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی با بیش از یک‌میلیون کاربر روزانه دستور داده، یک نماینده محلی تعیین کنند که جریمه‌های عدم‌رعایت دستورات دولتی به آن ابلاغ شود. این مسئله موجب سرکوب رسانه‌ای گسترده‌تر شده و ترکیه را به یکی از بزرگ‌ترین زندان‌های روزنامه‌نگاران در جهان مبدل کرده است. هند نیز مسیر مشابهی پیش گرفته و اخیرا قوانینی وضع کرده که شرکت‌های بزرگ، رسانه‌های اجتماعی را ملزم می‌کند تا دفاتر محلی خود را تاسیس و نمایندگان محلی را برای نظارت بر رعایت مقررات جدید خود منصوب کنند و در قبال هرگونه نقض قوانین، مسئولیت کیفری داشته باشند. همان موضوعی که وزیر ارتباطات دولت رئیسی بارها اعلام کرد، فقط درصورتی اینستاگرام و واتس‌آپ شامل فیلترینگ نمی‌شوند که یک نماینده در ایران داشته باشند و قوانین داخلی ایران را رعایت کنند. گفتنی است، توئیتر با فشار دولت هند برای حذف حساب‌های حمایت‌کننده از اعتراضات کشاورزان در سال گذشته مواجه شد و یکی از چندین شرکتی بود که از آنها خواسته شد تا حساب‌هایی را که از واکنش دولت این کشور به همه‌گیری کووید19 انتقاد می‌کردند، حذف کند. در ادامه نگاه متفاوت سیاستمداران به توئیتر؛ جو بایدن می‌گوید، ایلان ماسک صرفا روی یک ابزار انتشار دروغ در سراسر جهان سرمایه‌گذاری کرده است. بایدن معتقد است: «وقتی گزینه ویرایش در توئیتر وجود ندارد، بچه‌ها چطور می‌توانند مسائل خطیر را بفهمند؟»
اگر ایلان ماسک می‌خواهد آزادی‌بیان را در توئیتر گسترش دهد و انتقادات سابق را برطرف کند، باید چالش مقابله با قدرت‌های بزرگ دنیا را که سهم بسزایی به‌لحاظ حضور کاربر در این پلتفرم را بپذیرد.
تیک‌آبی؛ اعتبار یا درآمدزایی؟
براساس گزارشی که وب‌سایت «ورج» منتشر کرده؛ قرار است تا هفت‌‌نوامبر افرادی که صفحه توئیترشان تیک‌آبی دارد، ماهانه بین پنج تا 20دلار پرداخت کنند، در غیر این صورت تیک‌آبی آنها حذف می‌شود و البته این امکان برای افراد دیگر هم فراهم خواهد شد تا بتوانند با پرداخت ماهانه 20دلار، صفحه تیک‌آبی دریافت کنند. این اتفاق انتقادات فراوانی را در پی داشته، چراکه حالا افرادی که آنطور که باید «منبع خبر» یا فرد مورد اعتماد شبکه‌های اجتماعی نیستند هم می‌توانند با دریافت تیک‌آبی به انتشار اخبار و نگاه‌های عجیب دست بزنند. «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهور ترکیه اعلام کرده، ممکن است با ماسک مذاکره کند تا از پرداخت هزینه ماهانه هشت‌دلار برای دریافت نشان «معتبر» توسط کاربران خودداری کند. توئیتر یا ایلان ماسک هنوز اظهارنظر رسمی‌ای در این باره نکرده‌اند، اما ماسک در توئیتی به‌صورت غیرمستقیم به این خبر واکنش نشان داده است. او در پاسخ به توئیتی که خبر ورج را به سخره گرفته بود، گفت: «وای نه، تمام نقشه‌های شیطانی ما فاش شد!!»
محتوای ویدئویی، چالش جذاب دیگری است که ایلان ماسک می‌خواهد آن را بار دیگر به توئیتر بازگرداند. ماسک روز گذشته از ۱۱۲میلیون دنبال‌کننده خود خواسته تا در رابطه با بازگرداندن یک اپلیکیشن مرده اظهارنظر کنند. در زمان انتشار خبر حدود ۶۹درصد از دو میلیون و ۱۷۰هزار شرکت‌کننده این نظرسنجی به بازگرداندن «واین»، رأی مثبت داده‌اند. اپلیکیشن Vine یک پلتفرم اشتراک‌گذاری ویدئو‌کوتاه شبیه به تیک‌تاک است که در سال ۲۰۱۲ توسط توئیتر خریداری شد و خیلی سریع طرفداران زیادی را جذب خود کرد. باتوجه به اینکه توئیتر طرحی برای درآمدزایی از این پلتفرم نداشت، در سال 2017 آن را به‌طور کامل از جریان خارج کرد. اما از آنجا که ماسک بسیاری از بازاریاب‌های شرکت تسلا را در توئیتر فعال کرده، به‌نظر می‌رسد نگاه بزرگ‌تری نسبت به توئیتر در آینده‌ای نزدیک دارد.
اغراق نیست اگر بگوییم «توئیتر»، یکی از اثرگذارترین اپلیکیشن‌های موجود در دنیاست که هر کاربر این امکان را دارد با انتشار نظر کوتاه خود در آن، جریان‌سازی کند. به همین خاطر است که سیاستمداران کشورهایی که با چالش جدی درخصوص آزادی‌بیان روبه‌رو هستند، آنطور که باید موافق رفع فیلتر آن نیستند. باید دید آیا ماسک در جهت آزادی‌بیان بیشتر قدم برمی‌دارد یا منافع کشورهای بزرگ دنیا باعث می‌شود ماسک عقب‌نشینی کند.
