به مناسبت هفته قوه قضائیه

اول تا هفتم تیرماه، هفته قوه قضائیه اعلام شده است. اگر دستگاه قضایی در جایگاه شایسته و بایسته خود قرار گیرد و حاکمیت قانون بر اثر احکام متقن و نظارت‌های مؤثر آن برقرار شود، در این صورت می‌توان امیدوار بود که سایر امور کشور نیز در مدار صحیح قرار خواهد گرفت. واقعیت این است که ریاست قوه به دلیل تجربیات فراوان خود که از پایین‌ترین سطوح این دستگاه آغاز شده است، بیش از هر کس دیگر به مشکلات و نواقص آگاه است و در موارد گوناگون بخش‌هایی از این مشکلات را برشمرده‌اند، ولی موردی که در آخرین سخنان خود اظهار داشتند یکی از مهمترین نکات است:«امروز مردم از ما این توقع بحق را دارند که رفتار‌های غیرتبعیض‌آمیز داشته باشیم و هر کس تظلم‌خواهی کرد به تظلم‌خواهی او براساس عدل و قانون رسیدگی کنیم و توجه نداشته باشیم که فرد مراجعه‌کننده از کدام جناح است و چه عقیده و سلیقه و نظری دارد؛ ما باید ملجأ و مأوای هر فردی باشیم که تظلم‌خواه است؛ ما حق نداریم بگوییم که فلان فرد تظلم‌خواه با ما اختلاف‌نظر دارد.» تردیدی نیست که تبعیض بیش از هر چیز دیگری روح و ذهن مردم را جریحه‌دار می‌کند، به‌ویژه اگر از نهاد قضایی باشد. ولی در این هم تردیدی نیست که تبعیض نه‌فقط در سطوح اجرایی و حتی تقنینی وجود دارد، بلکه در برخی از رسیدگی‌های قضایی حتی اگر به لحاظ آماری زیاد هم نباشند وجود دارد و همگان شاهد آن هستیم. شاید ریشه آن به درک نادرست ضابطین و برخی از قضات از قانون بر می‌گردد. برای نمونه به همان اندازه که در مقام اجرای قانون حجاب یا موضوعات مشابه هستند، به رفتارهای غیرقانونی سوی دیگر ماجرا پرداخته نمی‌شود. کافی است که به یکی از نمونه‌های متأخر از این نوع که در اذهان عموم باقی است پرداخته شود. نمونه برخورد دو خانم در اتوبوس درباره حجاب بود که چگونه به سرعت اقدام کردند و یکی را بازداشت و محاکمه و حتی پشت تلویزیون آوردند. در مقابل از آن آقایی که ماست بر سر یک دختر خانم ریخت، خبری نیست، گویی که هیچ اتفاقی نیفتاده است. این فقط یک نمونه و مقایسه بسیار کوچک است. از این نمونه‌ها می‌توان ذکر کرد حتی اگر محدود هم باشد، اثرات بدی در ذهنیت عمومی نسبت به دستگاه قضایی به عنوان فصل‌الخطاب جامعه دارد. انتظار جامعه این است که این دستگاه حامی و پناهگاه عموم مردم در پرتو قانون باشد. همچنین اگر برخی از قوانین اعتبار اجتماعی و عمومی خود را از دست داده‌اند، قوانینی مشابه قانون ماهواره که در عمل از سوی اکثریت رعایت نمی‌شود و مردم هم با اجرای آن همراهی ندارند، این دستگاه باید پیشگام اصلاح آنها شود، زیرا اجرای چنین قوانینی دستگاه قضایی را مستهلک می‌کند و موجب ناکارآمدی آن در ایفای نقش اصلی قوه قضائیه در اجرای عدالت می‌شود.

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید