انتخابات کم‌طرفدار و پرچالش عراق
انتخابات عراق از روز یکشنبه با رأی اعضای نیروهای امنیتی و آوارگان مستقر در اردوگاه‌ها شروع شد و انتخابات عمومی، [امروز] سه‌شنبه برگزار می‌شود.
انتخابات عراق از روز یکشنبه با رأی اعضای نیروهای امنیتی و آوارگان مستقر در اردوگاه‌ها شروع شد و انتخابات عمومی، [امروز] سه‌شنبه برگزار می‌شود. نتیجه انتخابات بر این اثر خواهد داشت که آیا نخست‌وزیر، محمدشیاع السودانی دور دوم نخست‌وزیری را هم خواهد داشت یا نه. نتیجه این انتخابات در میانه نگرانی‌ها از جنگی دیگر بین اسرائیل و ایران و حملات بالقوه از سوی اسرائیل یا ایالات متحده به گروه‌های مورد حمایت ایران در عراق خواهد رسید.
بغداد به دنبال حفظ تعادلی ظریف در روابطش با تهران و واشنگتن است، در میانه فشار فزاینده دولت ترامپ بابت حضور گروه‌های مسلح مرتبط با ایران در عراق. دغدغه اصلی عراقی‌ها اکنون بیکاری و کندی خدمات عمومی است، شامل قطع مرتب برق، به‌‌رغم ثروت کشور در حوزه انرژی.
مشارکت در انتخابات، در دوره‌های اخیر مدام در حال کاهش بوده است. در آخرین انتخابات پارلمانی در سال ۲۰۲۱، مشارکت ۴۱ درصد بود که رکوردی در دوران پس از صدام حسین است و کمتر از ۴۴ درصد مشارکت انتخابات ۲۰۱۸. تنها 21/4 میلیون نفر از کل ۳۲ میلیون نفر واجد شرایط رأی، کارت‌های رأی دریافت کرده‌اند.
این میزان در انتخابات ۲۰۲۱، ۲۴ میلیون نفر بود. برخلاف دوره‌های پیشین، هیچ پایگاه رأی‌گیری خارج از کشور برپا نخواهد بود. ۷ هزار و ۷۴۴ نامزد در رقابت هستند، اغلب از احزابی که تا حد زیادی با جریان‌های مذهبی هماهنگ هستند، به‌اضافه تعدادی نامزد مستقل.
این احزاب، شامل بلوک شیعه به رهبری نوری‌المالکی، نخست‌وزیر سابق و عمار حکیم چهره روحانی هستند. گروه‌های رقیب سنی را محمد الحلبوسی، رئیس سابق مجلس و محمود المشهدانی، رئیس فعلی رهبری می‌کنند و دو حزب اصلی کُرد، حزب دموکرات کردستان و اتحادیه میهنی کردستان هستند.
چندین گروه شبه‌نظامی شیعه و قدرتمند مرتبط با ایران از طریق احزاب سیاسی مربوط در انتخابات شرکت دارند؛ اما یکی از بازیگران برجسته در سیاست کشور، در این انتخابات بیرون نشسته است. جنبش محبوب صدریست، به رهبری مقتدی صدر، روحانی بانفوذ شیعه، انتخابات را تحریم کرده است.
بلوک صدر در انتخابات ۲۰۲۱ بیشترین کرسی را کسب کرد؛ اما پس از ناکامی مذاکرات برای تشکیل دولت و در میانه تقابلی با احزاب رقیب شیعه، کناره‌گیری کرد. او از آن زمان نظام سیاسی را بایکوت کرده است. در همین حال، برخی گروه‌های طرفدار اصلاح از اعتراضات گسترده ضددولت سر برآورده‌اند؛ اعتراضاتی که در اکتبر ۲۰۱۹ آغاز شد. این گروه‌ها در حال شرکت در انتخابات‌اند اما اختلافات داخلی و فقدان بودجه و حمایت سیاست، دست‌وپای آن‌ها را بسته.
اتهامات گسترده‌ای درباره فساد و خرید رأی مطرح شده است. ۸۴۸ نامزد هم از سوی مقامات انتخابات ردصلاحیت شده‌اند، گاهی به دلایل مبهمی مثل توهین به آیین‌های مذهبی یا به اعضای نیروهای مسلح. انتخابات گذشته در عراق اغلب آلوده به خشونت سیاسی هم بوده‌اند.
سطح کلی خشونت‌ها این دور کاهش یافته اما یک نامزد هم ترور شد؛ صفا المشهدانی، نامزد سنی. السودانی با حمایت گروهی از احزاب حامی ایران به قدرت رسید اما از آن زمان به دنبال برقراری تعادل در روابط بغداد با تهران و واشنگتن بوده است. او خود را در موضع عملگرایی قرار داده که بر بهبود خدمات عمومی تمرکز دارد. عراق در دوره اول سودانی، ثباتی نسبی شاهد بود؛ اما او راه آسانی برای رسیدن به دور دوم ندارد.
از سال ۲۰۰۳، تنها یک نخست‌وزیر بیش از یک دوره داشته است، یعنی مالکی. نتیجه انتخابات لزوماً نشان نخواهد داد آیا سودانی می‌ماند یا نه. در چندین انتخابات در دوره‌های گذشته، بلوکی که بیشترین کرسی را کسب کرد، نتوانست نامزد ارجح خود را در این جایگاه بنشاند.
از یک طرف، سودانی با مخالفت‌هایی با برخی رهبران بلوک «چارچوب هماهنگی» شیعیان بر سر کنترل نهادهای دولتی مواجه است، یعنی با همان بلوکی که او را به قدرت رساند. از سوی دیگر، او با فشار فزاینده ایالات متحده برای کنترل شبه‌نظامیان در کشور روبه‌روست. یک مسئله اختلافی ویژه هم سرنوشت نیروهای حشدالشعبی بوده است. این گروه در عمل همچنان با خودمختاری قابل‌توجهی عمل می‌کند.
