نیاز به باور یک خبر غیررسمی / درباره زمزمه‌های آزاد شدن امتیاز تلویزیون اینترنتی
ماجرا این است که یکی از فعالان رسانه‌ای درباره بازدید معاون ساترا از رسانه تصویری «آن» گفت‌و‌گو کرده و گفته، سریال «تاسیان» از ساترا مجوز نگرفته است.
در بحبوحه خبرها و تصمیم‌های عجیب‌وغریبی که این روزها در کشور بر سر ساترا و محدویت‌هایش برای سریال‌ها، کش‌و‌قوس‌های تمام‌ناشدنی برای رفع فیلترینگ و مهم‌ترینش که احتمال تعطیلی روزنامه شهروند و بیکار شدن همکاران‌مان به گوش می‌رسد، یک ماجرای اتفاقی نیز پیش آمده که تا الان کسی تکذیب‌اش نکرده یا نظری درباره‌اش نداده، قدمی رو به جلو و مثبت است.
ماجرا این است که یکی از فعالان رسانه‌ای درباره بازدید معاون ساترا از رسانه تصویری «آن» گفت‌و‌گو کرده و گفته، سریال «تاسیان» از ساترا مجوز نگرفته است. این کاربر در توئیت‌اش نوشته، رسانه «آن» مجوز فعالیت نه از سامانه جامع رسانههای وزارت فرهنگ و ارشاد دارد، نه از ساترا. ساعاتی بعد حساب کاربری این رسانه در توئیتر جواب داده، چون زیرمجموعه خبرگزاری مهر وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی است و این خبرگزاری هم مجوز از وزارت ارشاد دارد؛ درنتیجه نیازی به گرفتن مجوز از ساترا ندارد.
حالا عده‌ای این ماجراها و روایت آن را به فال نیک گرفته‌اند و می‌گویند، با استدلال رسانه «آن» زین‌پس رسانههای مجوزدار می‌توانند بدون دردسرهای ساترا، تلویزیون اینترنتی، پخش زنده و دامنه اینترنتی جداگانه داشته باشند. البته اینکه در ساعات یا روزهای آینده این خوش‌بینی به یأس و ناامیدی بدل نشود، جای خود و ما نیز امیدواریم چنین نشود، اما اگر چنین شود و دوباره پای تفسیر و گذاشتن بند، تبصره و احراز شرایط و ان‌قلت‌های معمول نهادهای ناظر به میان نیاید، اتفاق‌های بهتری خواهد افتاد.
در کشور ما دو نهاد مجوز پخش اینترنتی محتوای صوتی و تصویری را تنظیم می‌کنند و اگر کسی بخواهد مجوز بگیرد، باید سراغ این دو نهاد برود. ناگفته پیداست که منظور از «کسی»، شرکت و شخص حقوقی است که حوزه فعالیت‌اش رسانه یا مرتبط با فناوری اطلاعات باشد. یکی از آن دو سازمان، ساترای معروف است که خود یکی از معاونت‌های صداوسیماست و دیگری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی هم سال ۹۳، مقرراتی را تصویب کرده بود که بر مبنای آن گرفتن مجوز تلویزیون اینترنتی منوط به کسب مجوز از وزارت فرهنگ و صداوسیما و ایضاً دریافت از خودِ این سازمان بود.
خود گرفتن این مجوز هم مثل گذراندن هفت‌خان رستم بود. یعنی متقاضی اول باید می‌رفت درخواست‌اش را در سامانه ساترا یا وزارت فرهنگ ثبت می‌کرد، بعد مدارک و طرح توجیهی‌اش را عرضه می‌کرد، در مرحله بعد کارشناسان مدارک و صلاحیت‌های درخواست‌کننده را بررسی و تایید می‌کردند، بعد نوبت به پرداخت هزینه و دادن ضمانت‌نامه می‌رسید و تازه اگر همه اینها را پشت سر می‌گذاشت، برایش مجوز صادر می‌کردند و فعالیت آزمایشی‌اش شروع می‌شد. این فرآیند بی‌شک زمان‌بر و طاقت‌فرساست و به این راحتی‌ها هم به کسی مجوز نمی‌دهند.
با فرض صحت ادهای مطرح‌شده درباره آزاد شدن واقعی تلویزیون اینترنتی و پخش زنده، یعنی از این به‌بعد همه رسانههای ثبت‌شده دارای مجوز، نیازی نیست جداگانه مجوز پخش اینترنتی بگیرند. واقعیت این است که فضای رسانه‌ای کشور به‌شدت نیازمند این آزادی امتیاز تلویزیون اینترنتی است. دقیق‌ترش می‌شود اینکه، هر اقدامی ولو غیرارادی و ناخواسته که به کمتر شدن محدوده انحصار و تک‌صدایی صداوسیما بینجامد، مثبت است.
معنای دقیق انحصار، محدودسازی، کنترلگری، سانسور و کشتن و از بین بردن نوآوری و خلاقیت است؛ وضعیت نادیده‌انگاری مخاطبان و صداهایشان و سوختن کامل و دود شدن اعتبار و نفوذ و مرجعیت رسانه‌ای. حاصل دهه‌ها سپردن عنان و اختیار پخش تلویزیونی و اینترنتی به یک نهاد خاص بودجه‌بگیر و غیرشفاف، محکوم رسانههای جریان اصلی و مستقل‌‌ها همین به تیراژهای کم، وابستگی‌شان به آگهی‌‌‌های یکی‌در‌میان دولتی و با هزار منت و التماس، کمبود کاغذ و رانت‌های آن، افتادن در گوشه رینگ بسترها و پلفترم‌های فیلترشده آنلاین و خالی‌شدن تحریریه‌ها از خبرنگاران و روزنامه‌نگاران دغدغه‌مند و توانا است.
از آن‌سو نیز روشن است با رقابتی شدن فضا، رسانههای شناخته‌شده و ریشه‌دار و دارای مخاطب‌دار فرصت بیشتری خواهند داشت که هم‌و‌غم‌شان را بر محتواهای بهتر و جذاب‌تر و متناسب با سلیقه و نیاز کاربران بگذارند. رفع این ممنوعیت، فضای بازتری برای گفت‌و‌گو و تبادل دیدگاه‌ها و نظرات خلق می‌شود. ضمن اینکه از تقویت اقتصاد رسانه‌ای هم نمی‌توان گذشت.
رسانههای جدید و قالب‌های نوین پخش، فرصت‌های شغلی بیشتری ایجاد می‌کند، سرمایه‌گذاری در حوزه رسانه و فناوری‌های مرتبط را افزایش می‌دهد، زیرساخت‌های رسانه‌ای کشور را توسعه می‌دهد و در یک کلام، به رونق اقتصاد نیم‌بند رسانه‌ها کمک می‌کند. ما نیاز داریم باور کنیم تلویزیون اینترنتی آزاد شده است. کاش خوش‌خیالی نباشد و کسی تکذیب‌اش نکند.
