تله ترامپ برای عربستان

با گذشت یک ماه از آتش‌بس شکننده در غزه، فلسطینی‌ها مهلت کوتاهی از توقف خشونت و ادامه آزادی گروگان‌های اسرائیلی و فلسطینی‌های زندانی را تجربه می‌کنند اما بحث در مورد آینده غزه منعکس‌کننده برنامه‌های کشورهایی است که در بحران جاری سهم دارند.  هنگامی که آتش‌بس آغاز شد، غزه از تیتر اخبار محو شد. تا زمانی که ترامپ دوباره بحث را برانگیخت و اعلام کرد که ایالات متحده غزه را اشغال می‌کند، ساکنان آن را جابه‌جا می‌کند و آن را به «بهشت خاورمیانه» تبدیل می‌کند.

او همین هفته گذشته اعلام کرد: «ما غزه را قبول خواهیم کرد. ما غزه را نگه می‌داریم.» این نتیجه‌ای است که حتی دولت اسرائیل هم باور نمی‌کرد می‌تواند به آن دست یابد. اگرچه در اوایل جنگ، این ایده مطرح شده بود که مصر و اردن می‌توانند تعدادی از آوارگان غزه را بپذیرند، دولت اسرائیل به ریاست بنیامین نتانیاهو، سیاست آوارگی داخلی برای فلسطینی‌ها را اتخاذ کرده بود و بخش‌های بزرگی از جمعیت را در داخل غزه به منظور تسهیل نقشه‌برداری ارتش اسرائیل و تخریب تونل‌ها و انجام حملات علیه حماس اتخاذ کرده بود.

ترامپ موضعش را تشدید کرد و گفت اگر قرار است حماس از غزه حذف شود، همه باید بروند. اظهارات ترامپ موجب شد تا نتانیاهو یک طرح مناسب «روز بعد» به‌دست آورد. برای کسانی که با چشم‌انداز افزوده شدن جمعیت دیاسپورای فلسطینی مواجه می‌شوند، آسیب واقعی بازی‌های ترامپ این نیست که ممکن است این طرح به یک واقعیت تبدیل شود، بلکه این است که این طرح توجه را از تلاش‌ها برای توسعه یک استراتژی واقعی پس از جنگ منحرف کرده است.  شاید همانطور که پروفسور گرگوری گاوز اخیراً استدلال کرد، تهدید ترامپ هدف دیگری را دنبال می‌کند.

ترامپ با پیشنهاد اخراج فلسطینی‌ها از غزه، اقدامی عمداً تحریک‌آمیز انجام می‌دهد تا بر کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس – به‌ویژه عربستان سعودی - برای تأمین بودجه بازسازی غزه و عادی‌سازی روابط با اسرائیل فشار بیاورد. به گفته گاوز، این بازی منعکس‌کننده تهدید نتانیاهو در سال 2020 برای الحاق بخش‌هایی از کرانه باختری است. این بازی در نهایت منجر به عادی‌سازی روابط امارات با اسرائیل در ازای توقف طرح الحاق شد.

اینکه آیا این واقعاً استراتژی ترامپ است، مهمتر از این واقعیت است که بازسازی غزه برای هر مذاکره معنادار یا پایان پایدار درگیری ضروری است، چه رسد به یک توافق صلح جامع. اساساً، برای جلوگیری از وقوع یک فاجعه انسانی و تخریب چندنسلی جامعه فلسطین، بازسازی غزه ضروری است. درحالی‌که بسیاری از مردم غزه از حماس انتقاد می‌کنند، اما آنها عمدتاً از مبارزه مسلحانه علیه اسرائیل حمایت کرده و این باور واقعی را پذیرفته‌اند که فلسطین در نهایت پیروز خواهد شد.

نابودی کامل غزه خطر تقویت این ذهنیت حداکثری را در میان مردم غزه به همراه دارد، زیرا اکنون ممکن است احساس کنند چیزی برای از دست دادن ندارند. رها کردن غزه در تباهی و ویرانی کنونی خود یک اشتباه بزرگ خواهد بود. هرچند برای اسرائیل، احتمالاً این موضوع مشکلی نیست. با این شرایط اسرائیل می‌تواند غزه‌ها را از نفوذ مستقیم به قلمرو خود باز دارد و کنترل شدیدی بر مبادی ورودی اعمال کند. 

علاوه بر این، بسیاری از اسرائیلی‌ها احتمالاً این دیدگاه مردم غزه را دارند که چیزی برای از دست دادن باقی نمانده است و رویارویی مسلحانه تنها راه برای پیروزی نهایی است اما اگر شما بر یک کشور عربی در مجاورت غزه حکومت می‌کنید، باید انتظار داشته باشید که برخی از مردم غزه، که به دلیل جنگ اخیر رادیکال شده‌اند و مشتاق انتقام هستند، از آنجا به شهرهای شما فرار کنند. مصر نزدیک به 20 سال با این چالش روبه‌رو بود و در این فرآیند یک رئیس‌جمهور را به دلیل ترور از دست داد. اردن در سال‌های 1970-1971 و لبنان به نوبه خود از اواسط دهه 1970 به بعد از این مشکل رنج بردند. در اوایل دهه 2000، نوبت به سعودی‌ها رسید تا یازده سپتامبر را رقم بزنند. 

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید