فرزاد نعمتی
خبرنگار گروه فرهنگ
-
-
قانون در میانه حقوق و سیاست
نهم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳، خانه اندیشمندان علوم انسانی میزبان اساتید حقوق و علوم سیاسی بود تا ضمن رونمایی از ترجمه محمد راسخ، استاد برجسته و بازنشسته حقوق عمومی دانشگاه بهشتی از کتاب «مفهوم سیاسی قانون» اثر مارتین لاگلین، درباره محتوای این کتاب و دلالت‌های حقوقی و سیاسی آن در ایران امروز سخن بگویند.
-
-
-
پیدا و پنهان پدیدارشناسی
به تازگی انتشارات گام نو جلد اول «کتاب سال ایرانی پدیدارشناسی» را که مشتمل بر ۱۴ مقاله از محققان ایرانی و خارجی است، منتشر کرد. این کتاب بخشی از پروژه بنیادینی است که «جامعه ایرانی پدیدارشناسی انجمن علوم سیاسی ایران» در سال‌های اخیر در پیش گرفته و کوشیده از طریق تعامل با پدیدارشناسان برجسته جهانی، عرصه‌ای نو در پژوهش‌های پدیدارشناسانه فراهم آورد.
-
-
کشف بوزون هیگـز تاییدی بر واقع‌گرایی علمی بود
بیستم فروردین‌ماه ۱۴۰۳، پیتر هیگز، استاد برجسته فیزیک نظری دانشگاه ادینبرو و برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۱۳ درگذشت. عمده‌ترین عامل شهرت هیگز به پیشنهادی بازمی‌گردد که او در قالب نظریه بوزون و در حوزه فیزیک ذرات بنیادی به جهان دانش عرضه کرد؛ نظریه‌ای راجع به یک بوزون که بتواند نحوه تشکیل جرم در ماده را توضیح بدهد. او در سال ۱۹۶۴ مکانیسم خود را عرضه کرد اما در سال ۲۰۱۲ بود که بوزون مد نظر هیگز پس از سال‌ها و با هزینه‌ای ۱۳میلیارد دلاری کشف شد و به نام خود او بوزون هیگز نام گرفت.
-
صلح با غذا، عشق به بدن
امروزه شاید من و شما ندانیم که در رژیم پسکترین(pescatarian)، مصرف گوشت ممنوع اما مصرف ماهی مجاز است و حتی رژیمی غذایی‌ای به‌نام پالئو وجود دارد که با الهام از رژیم غذایی اجداد غارنشین‌مان ابداع شده است و طبق تجویزهای آن، آدمیزاد باید همان غذاهایی را بخورد که انسان‌های نخستین می‌خوردند، اما دیگر شنیدن این جمله که فلانی رژیم غذایی دارد و بهمانی گیاهخوار است، اصلاً چیز عجیبی نیست. حتی به‌شخصه شاهد بوده‌ام که دختری شش‌ساله و ۲۰کیلویی، دلیل نخوردن غذا را اضافه‌وزن خود ذکر کرده و از لزوم گرفتن رژیم، سخن به میان آورده است.
-
-
منتقـد توسعـه مبلغ فقر همزیستانه
۲۵ فروردین‌ماه ۱۳۹۴، مجید رهنما، پژوهشگر و سیاستمدار ایرانی و وزیر علوم و آموزش عالی در کابینه امیرعباس هویدا، در لیون فرانسه درگذشت. بخشی از شهرت رهنما به فعالیت‌های سیاسی و دیپلماتیکی بازمی‌گردد که او در دوران حکومت پهلوی دوم انجام داد. بااین‌همه او جز این‌ها، به‌عنوان یکی از منتقدان جدی مفهوم «توسعه» و از صاحب‌نظران نظریه «پساتوسعه» (Post Development) نیز شناخته می‌شود؛ امری که به‌خصوص در دو دهه پایانی عمر رهنما به انتشار نوشته‌ها و کتاب‌هایی انجامید که محتوای عمومی آنها را می‌توان نقدی بر روند رو به گسترش و علاقه شدید اما بدون تأمل کافی بیشتر جوامع انسانی به توسعه‌یافتگی دانست. از نظر رهنما در این مسیر، توسعه به طرزی اسطوره‌ای و چونان کلیدی جادویی که می‌تواند مصائب زندگی آدمیان روی کره زمین را به پایان برساند، درک شده است. از نظر رهنما، چنین درکی با تجربه‌های موجود و شواهد عینی تاریخ توسعه در جوامع پیرامونی و جهان سوم مطابقت ندارد و نه‌فقط لغرش جوامع بشری به ورطه توسعه، مایه از بین رفتن نظم قدیمی و ساختارهای پیشین شده، بلکه در برآوردن نظامی نوین و برآورنده نیازهای انسان‌ها نیز ناکام مانده است.