میراث طرح صیانت از مجلس یازدهم به دوازدهم

به گزارش هم‌میهن آنلاین، مجلس یازدهم عملکردهای پرابهامی که نهایتا انتهایی نداشت و هنوز هم تعیین و تکلیف نشده کم نداشته است. یکی از این عملکردها که از قضا در زمان طرح خود بسیار جنجال‌بر انگیز شد طرح صیانت از فضای مجازی بود که از همان زمان تا کنون با واکنش‌های مختلفی روبه‌رو بوده است و با وجود رفت و آمدهای بسیاری که این طرح از کمیسیون‌ تخصصی تا صحن علنی و نهایتا نیز اصل هشتاد و پنجی شدن داشته، اما باز هم به نتیجه خاصی نرسیده و این طرح مسکوت باقی مانده است.

البته مثل طرح صیانت بازهم داشتیم و عفاف و حجاب لایحه دیگری بود که در مجلس یازدهم مطرح شد و بسیار جلساتی پیرامون آن در صحن علنی تا کمیسیون‌های مربوطه برگزار شد و چندین بار به شورای نگهبان فرستاده شد، اما هنوز هم به‌جایی نرسیده است. در همین راستا طرح صیانت نیز از همان طرح‌هایی بود که از سوی تندروهای مجلس یازدهم مطرح شد و تا حدی نیز پیش رفت اما مخالفت‌های گسترده از سوی کارشناسان و همچنین واکنش‌های منفی گسترده در صحن جامعه و افکارعمومی باعث شد تا طراحان این طرح از دنبال کردن آن عقب‌نشینی کنند و این طرح در لابه‌لای طرح‌های مختلف مجلس گم شد. این در حالی است که گفته می‌شد این مجلس و دولت برنامه‌های ویژه‌ای برای این طرح دارند و حتی در همین راستا ازمیانه تحولات پاییز ۱۴۰۱ برخی اپلیکیشن‌های محبوب و پر طرفدار مثل اینستاگرام و واتساپ نیز محدود و فیلتر شدند تا این نگاه در جامعه به‌وجود آید که دولت همراه مجلس درصدد مسدودسازی و فیلترینگ برخی شبکه‌های اجتماعی در راستای طرح صیانت از فضای مجازی است. حال اینکه حد فاصل فیلترینگ برخی شبکه‌های اجتماعی تا کنون دولت اقدامی در جهت ادامه این روند نداشته و صرفا شاهد برخی اظهارنظرات نمایندگان یا فعالان سیاسی در خصوص لزوم پیگیری این طرح بوده‌ایم. اما نکته‌ای که قابل توجه است اینکه طراحان صیانت از فضای مجازی به جای اینکه به فکر راه حلی درست برای مشکلات فضای مجازی از جمله پهنای پاند و سرعت آن باشند و خود در پلتفرم‌های مختلف داخلی و خارجی آغازگر برنامه‌ها و تحرکاتی در جهت بهبود فضای مجازی از نظر خود باشند رویه فیلترینگ را برگزیده‌اند و در دنیایی که هوش مصنوعی بسیاری از حرفه‌های بشری را از کار انداخته و همه چیز به سمت و سوی جدیدی از علم بشر می‌رود؛ با یک عقبگرد به‌دنبال راهی برای جلوگیری از این توسعه فضای مجازی هستند. در حالی‌که امروز همه کشورهای جهان این فضا را در اختیار خود می‌گیرند و تلاش می‌کنند طبق فرهنگ و آموزه‌های خود با آن برخورد ‌کنند.

صیانت و مجلس دوازدهم

مجلس یازدهم روزهای پایانی خود را طی می‌کند و نمایندگان باید کم‌کم بار خود را  جمع کنند و آماده تحویل کرسی‌های خود به منتخبان جدید در مجلس دوازدهم شوند. اما نکته مهم در این میان سرنوشت طرح‌های بلاتکلیفی است که در مجلس یازدهم به نتیجه نرسیده و در مجلس دوازدهم مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت. برخی از منتخبان مجلس دوازدهم، اما گفته‌اند که طرح صیانت را در مجلس آتی پیش خواهند برد. از طرفی از آنجا که هرم جمعیتی حاضر در مجلس به لحاظ گرایشی اغلب از تندروها و دلواپسان هستند و جبهه پایداری، شریان و جبهه صبح ایران دست بالا را در مجلس دارند این انتظار می‌رود که مجلس بعدی علاوه بر پیگیری این طرح‌ها و لایحه‌ها طرح‌ها و لایحه‌های تندتر و با نگاه محدود‌تری نسبت به جامعه نیز تصویب کنند. قدر مسلم مجلس دوازدهم را می‌توان ادامه مجلس یازدهم با دوز تندروی بالاتر دانست. هر چند که با اتمام دور دوم انتخابات چیزی حدود ۱۳ نفر از مستقلین به مجلس راه یافته‌اند و طبق برآوردها تعداد آنها در کل مجلس حدود ۱۰۰ نفر می‌شود، اما دست بالا با اصولگرایان تندرو است و صرفا می‌توان امید داشت که مستقلین، معتدلین و معدود اصلاح‌طلبان حاضر در مجلس بتوانند نقش ضربه‌گیر طرح‌های تندروانه برخی نمایندگان را ایفا کنند و تاثیر‌گذاری خاص خود را در شرایط و موقعیت خاص داشته باشند.

طرح صیانت در دستور مجلس یازدهم؟

هر چند که مجلس یازدهم روزهای پایان خود را می‌گذراند و باید کم‌کم آماده تشکیل و آغاز به کار مجلس دوازدهم باشیم. اما گویا مجلس یازدهمی‌ها در روزهای پایانی نیز نمی‌خواهند از تک و تا بیفتند و درصدند تا برخی طرح‌های خود را به سر انجامی برسانند. در همین راستا آنطور که رسانه‌ها اعلام کردند با اعلام دستور کار صحن علنی مجلس برای هفته جاری مشخص شد که طرح مشهور به «صیانت» که نام کامل ابتدایی آن «طرح صیانت از فضای مجازی» بود و بعدتر به «صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی» تغییر نام داد، اما حامیانش آن را طرح «حمایت از حقوق کاربران» یا «طرح تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی» معرفی می‌کنند باردیگر در دستورکار صحن علنی مجلس قرار گرفته است. در هفته‌های اخیر بحث‌ها و چالش‌هایی پیرامون عدم تصویب و اجرای این قانون در مجلس یازدهم با انتقادات و چالش‌های فراوانی از سوی منتقدان سوپرانقلابی قالیباف همراه بود اما اکنون به‌نظر می‌رسد که قالیباف در آخرین روزهای مجلس یازدهم بالاخره در برابر اصرارهای جبهه پایداری و سایر حامیان این طرح کوتاه آمده و پذیرفته است که این طرح در دستورکار صحن علنی قرار گیرد. چندی پیش جلال رشیدی کوچی، نماینده مستقل مجلس در این خصوص گفته بود: «طرح صیانت علنا از دستور کار مجلس خارج شد ولی زمزمه‌هایی شنیده می‌شود مبنی بر این‌که برخی در تلاش هستند هفته آخر مجلس این طرح مورد بررسی قرار گیرد‌. امیدوارم چنین اتفاقی رخ ندهد زیرا سر منافع مردم معامله کردن با جریانی خاص قطعا به ضرر آن اشخاص خواهد بود.» اخیرا نیز غلامرضا نوری قزلجه، رئیس کمیسیون مستقلین ولایی مجلس در این خصوص گفته است: «من چیزی نشنیده‌ام، صحبت طرح صیانت نمی‌تواند مطرح شود، چون دو سال قبل آخرین جلسه طرح صیانت گذاشته شد و به نتیجه‌ای نرسید و تمام شده است و بعد از آن جلسه رسمی نداشت؛ چون طبق آیین‌نامه آن باید پخش علنی می‌شد و همه مردم هم در جریان قرار می‌گرفتند که چه تصمیمی می‌گیرند که این اتفاق هم نیفتاده و من دلیلی نمی‌بینم که آن را مطرح کنند، و آخرین تصمیم این کمیسیون برای تصویب کلیات در یک جلسه غیرقانونی و خلاف آئین‌نامه بود که آن هم بعد از تذکر بنده رسما منتفی شد. دیگر بعد از آن هیچ اتفاقی به‌طور رسمی برای آن نیفتاد.» حال باید دید تکلیف این طرح در واپسین روز‌های مجلس یازدهم به کجا خواهد رسید و مجلس دوازدهم چه رویکردی نسبت به آن نشان خواهد داد.