خطرات فشار بیش از حد بر ایران
از آنجایی که اسرائیل و ایران به یک جنگ متعارف تمامعیار که احتمالاً ایالات متحده را درگیر خواهد کرد نزدیکتر میشوند، توجه زیادی به این موضوع معطوف خواهد شد که این دشمنان دیرینه چقدر میتوانند به یکدیگر، به نیروهای ایالات متحده و اقتصاد جهانی آسیب وارد کنند. اما بدتر از آن این است که پتانسیل چنین درگیریای ممکن است انگیزههای جدیدی را برای ایران ایجاد کند تا به سمت ساخت سلاح هستهای حرکت کند.
اگر ایران به این سمت حرکت کند، انحصار برخورداری اسرائیل از سلاح هستهای در خاورمیانه پایان مییابد و چشمانداز امنیتی خاورمیانه را بهطور اساسی تغییر میدهد. پس از ترور اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس توسط اسرائیل در ۳۱ ژوئیه در تهران، بسیاری از تحلیلگران خاورمیانه انتظار داشتند که ایران انتقامجویی مشابه رگبار موشکی و پهپادی ایران علیه اسرائیل در آوریل را تکرار کند. در ماه آوریل، ایران آنچه را که قرار بود انجام دهد تلگراف کرده بود و به ایالات متحده و شرکای ائتلافش زمان کافی داد تا شبکهای به هم پیوسته از دفاع موشکی لایهای برای سرنگونی تقریباً تمام آنچه ایران پرتاب کرده بود، ایجاد کنند.
چند موشکی که فرود آمد کمترین آسیب را به همراه داشت و تلفات جانی نداشت. چند روز بعد، اسرائیل موشکی را فرستاد که در نزدیکی پدافند هوایی ایران در خارج از اصفهان فرود آمد که کمترین آسیب را وارد کرد. بحران کنترل شد. اما این رویارویی اخیر متفاوت است.
ترور هنیه در مهمانسرای دولتی در منطقهای به ظاهر محافظتشده در تهران، تنها چند ساعت پس از تحلیف رئیسجمهور جدید ایران، ضربه بزرگی به امنیت ایران بود. براساس قانون اساسی ایران، رهبر عالی ایران فرمانده کل نیروهای مسلح است و در مورد هرگونه اقدام نظامی خارج از مرزهای ایران تصمیم نهایی را میگیرد. اطلاعات آمریکا همواره تاکید کرده است که آیتالله خامنهای از رویارویی اجتناب میکند و در خصوص درگیری با اسرائیل که میتواند منجر به جنگ طولانی با ایالات متحده شود، محتاط است.
با این حال، اگر اسرائیل و ایران درگیر یک جنگ هوایی متعارف شوند، این امکان وجود دارد که ایران خویشتنداری در خصوص حرکت به سمت ساخت سلاح هستهای را کنار بگذارد. پس از مبادله آتش بین ایران و اسرائیل در ماه آوریل، یکی از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که مسئول امنیت برنامه هستهای ایران است، گفت که اگر اسرائیل علیه تأسیسات هستهای ایران اقدام کند، این کار میتواند ایران را به «بازنگری در دکترین هستهای خود و انحراف از ملاحظات قبلیمان» سوق دهد. وی افزود که ایران در برابر هرگونه حمله اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران تلافی خواهد کرد.
وی گفت: ما دقیقاً میدانیم که سایتهای هستهای اصلی دشمن کجا هستند. بر کسی پوشیده نیست که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، مدتهاست که بر ایالات متحده فشار آورده است تا از ابزار نظامی برای تنزل دادن برنامه هستهای ایران استفاده کند و محدودیتهای تواناییهای اسرائیل در مقایسه با ایالات متحده را تشخیص داده است. با این حال، در صورت وقوع جنگ در مقیاس بزرگ بین اسرائیل و ایران، وسوسه حمله به سایتهای هستهای ایران ممکن است برای اسرائیل و تندروها در واشنگتن بیشتر شود.
اخیراً، سناتور جمهوریخواه لیندسی گراهام از کارولینای جنوبی لایحهای را ارائه کرد که به ایالات متحده اجازه میدهد ایران را به دلیل تهدید امنیت ملی ایالات متحده از طریق توسعه سلاحهای هستهای مورد حمله قرار دهد. از زمانی که دولت ترامپ از برنامه جامع اقدام مشترک دوران اوباما در سال ۲۰۱۸ خارج شد و تحریمهای اقتصادی را مجدداً علیه ایران اعمال کرد، ایران پیشرفتهای چشمگیری در برنامه هستهای خود داشته است اما هنوز اورانیوم را تا درجه تسلیحات غنیسازی نکرده است. اگر اسرائیل و ایران وارد یک جنگ طولانی شوند و ایران انحصار هستهای اسرائیل را تهدیدی وجودی برای محدود کردن پاسخ نظامی ایران بداند، فشار بر ایران برای حرکت به سمت ساخت سلاح هستهای زیاد خواهد شد.
این احتمال یکی از دلایلی است که نشان میدهد قمار اسرائیل برای اعمال فشار بیش از حد بر ایران چقدر خطرناک است. در پایان، این فشار ممکن است ایران را مجبور به ساخت سلاح هستهای کند و این همان چیزی است که اسرائیل و غرب مدتها از آن میترسیدند و اگر ایران به سلاح دست یابد توانایی اسرائیل و واشنگتن برای حمله به ایران کاهش خواهد یافت.