تغییر در استراتژی روسیه در قبال جنگ اوکراین
جورج فریدمن
استراتژیست
ریانووستی، خبرگزاری دولتی روسیه روز چهارشنبه هفته گذشته بیانیه‌ای از جانب ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه منتشر کرد. از نظر ما این بیانیه نشان‌دهنده تغییری بسیار مهم در سیاست خارجی روسیه در شرایط فوق‌العاده حساس کنونی است. پوتین اعلام کرد که منطقه غیرنظامی در اوکراین باید فاصله دورتری از سرزمین‌های روسیه داشته باشند: «آنقدر دور که سلاح‌های دوربرد تولید خارج که ارتش اوکراین از آنها برای گلوله‌باران شهرهای صلح‌آمیز استفاده می‌کنند» نتوانند به این شهرها برسند. پوتین همچنین گفت که به هر حال هدف از جنگ با اوکراین، حفاظت از سرزمین مادری روسیه بوده است و این هدف تنها در این صورت محقق خواهد شد. به عبارت دیگر، پوتین می‌خواهد قلمرو روسیه را دور از دسترس موشک‌های اوکراینی قرار دهد؛ حال تا هر مسافتی که لازم باشد. او در مورد اینکه آیا اوکراین را از برد موشک‌های روسیه خارج می‌کند یا خیر، صحبتی به میان نیاورد. جدای از برخی پیام‌های محرمانه‌ای که در ماه گذشته رد و بدل شده است، این بیانیه نشانه روشنی است که ثابت می‌کند پوتین آماده است این جنگ را از طریق مذاکره پایان دهد. هرگونه بحث در مورد مکان و وسعت منطقه‌ای که حملات از آن نتواند مسکو را هدف بگیرد، نیازمند مذاکره است. خصوصاً اگر روسیه درخواست کند که این منطقه تا مرزهای غربی اوکراین گسترش یابد.
البته این پیشنهاد پوتین به طرق مختلف ممکن است راه به جایی نبرد؛ البته اگر به صورت واقعی تبدیل به یک پیشنهاد رسمی به طرف غربی شود، اما در عین حال دلایلی هم برای خوش‌بینی وجود دارد. نخست این واقعیت است که روسیه در اجرای یک حمله قاطع به اوکراین شکست خورده است. به نظر نمی‌رسد که مردم اوکراین و روسیه مشتاق ادامه جنگ باشند. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین نیز، به‌تازگی سعی کرد یکی از فرماندهان ارتش اوکراین را برکنار کند. این فرمانده اوکراینی که یک تندرو ضدروسیه بود به زلنسکی گفته یا در مقابل روسیه از راهبردهای تهاجمی‌تری استفاده کند و یا اینکه استعفا کند. واقعیت این است که فارغ از اهدافی که اوکراین در این جنگ برای خود مقرر کرده، کی‌یف نیز تمایل دارد به این جنگ پایان دهد و واقعیت این است که برای تحقق این هدف مجبور است برخی مناطق را به روسیه واگذار کند. در ماه مه سال ۲۰۲۳، اوکراین یک منطقه غیرنظامی به طول ۱۲۰ کیلومتر (۷۵ مایل) را برای واگذاری به روسیه پیشنهاد کرد. ممکن است این پیشنهاد اوکراین با پاسخ آغازین روسیه همراه شود و به این ترتیب مذاکره‌ای بین دو طرف آغاز شود.
در عین حال، وزیر خارجه مجارستان به اوکراین سفر کرده است. دولت اوربان در بوداپست روابط خوب و نزدیکی با روسیه دارد. هرچند مجارستان یکی از اعضای ناتو است و بر روی کاغذ دشمن روسیه محسوب می‌شود اما لزوماً دوست اوکراین هم نیست. این شرایط یک پلتفرم مذاکره‌ای پیچیده و گیج‌کننده ایجاد می‌کند. اما در شرایط فعلی هیچ‌یک از طرفین به‌دنبال شفافیت نیستند و ترجیح می‌دهند همه چیز در هاله‌ای از ابهام و به شکلی رازآلود باشد چراکه شفافیت را مفید نمی‌دانند. در آغاز جنگ نیز مجارستان پیشنهاد کرد نقش میانجی بین اوکراین و روسیه را برعهده بگیرد و سفر وزیر امور خارجه مجارستان به اوکراین آن‌هم درست در زمان انتشار بیانیه پوتین می‌تواند نشان‌دهنده این واقعیت پشت پرده باشد که رایزنی‌هایی در پس پرده در حال انجام است. به نظر می‌رسد ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، شرایط خود را برای یک توقف حداقلی جنگ ارائه کرده است. اگرچه ما نمی‌دانیم حداکثر برد هر موشکی که اوکراین در اختیار دارد و یا در آینده در اختیار خواهد داشت، چقدر است اما به نظر می‌رسد انتظار برای توقف نهایی جنگ نتیجه‌ای منطقی باشد.
