نگاهی به جدول «سنجه عملکردی» در بودجه ۱۴۰۳؛
مابهازای بودجههای میلیاردی چیست؟
اعتماد در گزارشی به خروجی مورد نظر جامعهالمصطفی، قرارگاه فرهنگی بقیه الله، موسسه مصباح یزدی و ... در برنامه بودجه ۱۴۰۳، در ازای تخصیصهای کلان پرداخته است.
به گزارش هممیهن آنلاین، داستان بودجههای تخصیص یافته و مهمتر از آن اهداف بودجهها، داستانی قدیمی در ساختار جمهوری اسلامی است؛ بودجههایی که به موازات از دست رفتن جایگاه دولت در ساختار، افزایش پیدا میکنند، چراکه نهادها و دستگاههایی که نزدیکتر به قدرت هستند، میتوانند با اعمال فشار از راههای گوناگون بودجهشان را با تعریف اهداف موردپسند، افزایش دهند. در میان این بودجههای بسیط و طویل و عریض، ممکن است برخی اعداد به چشم نیایند؛ اما همینها میتوانند گره از محرومیت یک بخش یا یک قشر از جامعه باز کنند؛ جامعهای که این روزها گره در آن کم نیست و میزان گرهها با میزان تدبیر حاکم بر ساختار اجرایی، با یکدیگر رابطه عکس دارند.
در بخش دوم لایحه بودجه۱۴۰۳ که هنوز تبدیل به قانون نشده، مملو از جدولهایی است که در آنها اعتبارات و بودجههای نهادها و دستگاههای دولتی و حاکمیتی آورده شده است. جدول ۷ که مربوط میشود به ردیفهای بودجه دستگاههای سیاستگذار، دو پیوست نیز دارد؛ یکی جدول ۱-۷ است که بودجههای متفرقه را قید کرده است. دیگری هم جدول ۲-۷ است؛ جدولی که با عنوان «سنجه عملکرد خروجیهای اصلی دستگاههای سیاستگذار» آمده است. در واقع در این جدول، عملکرد و خروجی دستگاهها متناسب با بودجههای دریافتی ذکر شده است.
هر کدام از این جداول که مربوط به دستگاههای مختلف است، براساس نفر-ساعت، نفر-خدمت، اقدام، مصوبه، گزارش و مواردی از این دست تنظیم شده است. به عنوان مثال فلان دستگاه، باید در این سال ۳۰۰ نفر-خدمت در رابطه با یک اقدام انجام دهد. این جداول ستونهایی با عنوان «اهم خروجیها و محصولات اصلی»، «واحد سنجش» و «پیشبینی مقدار ۱۴۰۳» دارد.
تعداد جلسات دبیرخانه مجلس خبرگان
دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، باید طبق این جدول، 120 جلسه که با عنوان «برگزاری جلسات کمیسیونها و اجلاس» در سال 1403، آمده، برگزار کند. دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، در جدول 7، حدود 23 میلیارد و 800 میلیون تومان بودجه دارد. البته که دبیرخانه مجلس خبرگان تا به حال گزارشی از عملکرد خود، ولو در حد تعداد جلسات برگزار شده، منتشر نکرده است.
قرب بقیهالله باید چقدر محتوا تولید کند؟
قرارگاه فرهنگی- اجتماعی بقیهالله که به «قرب بقیهالله» هم شهرت دارد، طبق جدول 2-7، میبایست در سال 1403، تعداد 50 هزار محتوای فرهنگی تولید کند. البته مشخص نیست که این تعداد محتوای فرهنگی چگونه تولید و در چه بسترهایی توزیع میشوند. همچنین «محتوای فرهنگی» عنوانی کلی است و دقیقا مشخص نشده که منظور از آن چیست. قرب بقیهالله یکهزار و 184 میلیارد تومان در جدول 7 و یکهزار و 770 میلیارد تومان نیز بودجه اختصاصی دارد که موارد مصرف آن در جدول 12 آمده است. مجموع بودجه این قرارگاه سپاه پاسداران، 2 هزار و 954 میلیارد تومان است.
اوقاف چه میکند؟
سازمان اوقاف و امور خیریه هم دو ردیف در جدول 2-7 دارد؛ برای سال 1403 این سازمان موظف به «اداره امور، هدایت، راهبری و نظارت بر بقاع متبرکه و اماکن مذهبی و موقوفات کشور» برای 196 موقوفه شده است. همچنین موظف به برگزاری 3 «مسابقات قرآنی و دینی ملی و بینالمللی» نیز شده است.
مجموع بودجه عمومی و اختصاصی سازمان اوقاف و امور خیریه، معادل یک هزار و 358 میلیارد تومان است.
گردشگران خارجی چند نفر باید باشند؟
در این بین برخی تک پنجرههای جداول دستگاهها نیز جلبتوجه میکند. برای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، طبق این جداول، پیشبینی شده که 7 میلیون نفر گردشگر «وارد کشور» شود. طبق آنچه وزارت میراث فرهنگی منتشر کرده، سال گذشته در 10 ماهه نخست، 5 میلیون و 400 هزار گردشگر به ایران سفر کردهاند.
پیشبینی شده «تعداد دانشجوی خارجی شهریهپرداز» که در ایران حضور مییابند، در سال 1403 به تعداد 155 هزار نفر باشد.
رصد سبک زندگی ملت
برای دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، این جدول پیشبینی کرده که «راهبری و نظارت بر سامانه رصد، پایش سنجش مستمر شاخصهای فرهنگ عمومی، سبک زندگی مردم، مرجعیت رسانهای و وضعیت ارتباطات کشور» به اقدامی معادل 40درصد دست پیدا کند.
ایجاد سامانه راهبری و نظارت در این قانون، طبق مصوبه مجلس، برعهده وزارت ارشاد گذاشته شده است که این وزارتخانه برای راهاندازی آن، بودجهای معادل 100 میلیارد تومان دریافت خواهد کرد. این همان قانونی است که در جریان برنامه هفتم توسعه تصویب شد که مطابق آن تمام دادههای مربوط به «سبک زندگی مردم» از همه پلتفرمهای آنلاین، در این سامانه تجمیع و رصد میشود.
آموزش مبلغین و طلبهها؛ چند نفر؟
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه نیز در جدول 2-7، پیشبینی شده که 517 هزار «نفر-روز» برای «شناسایی و اعزام مبلغ و مبلغه و گروههای تبلیغی در مناسبتهای تبلیغی و دینی» محقق شود.
برای «آموزش دانشجو و طلبه در حوزه علوم اسلامی انسانی» نیز یک میلیون و 260 هزار نفر-ساعت پیشبینی شده است؛ منظور از نفر-ساعت این است که مجموع تعداد ساعت کار هر نفر با سایرین جمع میشود. به عبارت سادهتر اگر برای ساخت یک واحد مسکونی، 200 کارگر هر کدام 40 ساعت کار کنند، ساخت آن ساختمان، 8 هزار نفر-ساعت کار برده است. برعکس این موضوع را نیز میتوان به کار برد؛ مثلا اگر 8 هزار نفر-ساعت لازم باشد، میتواند هم حاصل کار 200 کارگر باشد که هر کدام 40 ساعت کار کردهاند و هم حاصل 800 کارگر باشد که هر کدام 10 ساعت کار کردهاند.
برای «پاسخگویی به شبهات و سوالات و مشاوره تخصصی دینی» نیز 595 هزار و 200 مورد پیشبینی شده است.
طبق جدول 7 بودجه 1403، «دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم» 730 میلیارد تومان بودجه از محل منابع عمومی دارد. این نهاد مذهبی همچنین 100 میلیارد تومان نیز بودجه اختصاصی دارد. طبق جدول 12 بودجه، این 100 میلیارد تومان قرار است برای «ساماندهی و حمایت از فعالیتهای فرهنگی، تبلیغی و ترویجی و حمایت از تولید محتوای فرهنگی و هنری در فضای مجازی» هزینه شود.
سنجه عملکردی ارشاد
طبق این جدول، پیشبینی شده که وزارت ارشاد، «حمایت از نهادها و موسسات فرهنگی قرآن و عترت غیردولتی و خصوصی (در راستای توسعه فعالیتهای قرآنی در فضای مجازی، مناطق آسیبپذیر و محروم، تولیدات فرهنگی و هنری فاخر قرآنی و افزایش حافظان قرآن کریم)» را درقبال 65 موسسه انجام دهد. در جدول شماره 12 بودجه، بندی با عنوان «تقویت بنیه فرهنگی استانها و حمایت از اقدامات موسسات فرهنگی، هنری و قرآنی کشور» وجود دارد که برای آن مبلغ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.
جدول 2-7 پیشبینی کرده وزارت ارشاد «حمایت از فعالیتهای فرهنگی، دینی موسسات غیردولتی با رویکرد ترویج سبک زندگی اسلامی-ایرانی» را برای 500 موسسه انجام دهد.
در جدول 12 ذیل حوزه هنری انقلاب اسلامی که خود زیرمجموعه وزارت ارشاد است، برای «تولید فیلمهای سینمایی موثر و فاخر و پویانمایی در حوزه ترویج سبک زندگی ایرانی-اسلامی، معرفی مفاخر ملی، معارف اسلامی و انقلابی، امید آفرینی و تقویت بنیان خانواده، آموزش اجتماعی و دینی نوجوانان» 235 میلیارد تومان درنظر گرفته شده است. سازمان سینمایی و امور سمعی و بصری هم دیگر زیرمجموعه وزارت ارشاد است که در جدول 12 حضور دارد و ذیل آن برای «تولید فیلمهای سینمایی موثر و فاخر با موضوعات ترویج فرهنگ امیدآفرینی، ایثار و شهادت، سبک زندگی ایرانی-اسلامی، مصرف کالای داخلی و تولید ملی، عزت ملی، مفاخر ملی و اسلامی، حل مسائل اجتماعی و معضلات فرهنگی جامعه، تقویت خانواده و ترویج فرزندآوری» مبلغ هزار میلیارد تومان تخصیص داده شده است.
شورای عالی حوزههای علمیه چه کارهایی قرار است داشته باشد؟
سنجه عملکرد «شورای عالی حوزههای علمیه» نیز در جدول 2-7 قید شده است. پیشبینی میشود که تعداد 93 هزار و 500 طلبه، در برنامه «حمایت از فعالیتهای مشاورهای»، مشاوره دریافت کنند.
در برنامه «حمایت از طرحهای تبلیغی حوزه» نیز پیشبینی شده که از 39 هزار طلبه مبلغ استفاده شود که مقرر شده این 39 هزار نفر، معادل 49 میلیون و 920 هزار نفر-ساعت در طرحهای تبلیغی حوزه فعالیت کنند. به عبارت دیگر، هر یک از 39 هزار نفر، پیشبینی شده که هزار و 280 ساعت فعالیت تبلیغی کنند؛ اگر هر روز را 8 ساعت تبلیغ درنظر گرفت، میشود 160 روز یا کمی بیشتر از 5 ماه. البته که این تنها مربوط به فعالیتهای تبلیغی ذیل شورای عالی حوزههای علمیه است که ازسوی همین شورا و «شورای سیاستگذاری حوزههای علمیه خواهران» در قالب طرحهای امین و هجرت انجام میشود. طبق جدول 12، برای «حمایت از فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی ترویجی ستادهای راهبری حوزههای علمیه» و «اجرای طرح امین و طرح هجرت» که ذیل شورای عالی حوزههای علمیه قرار است اجرا شود، به ترتیب مبلغ 200 و 800 میلیارد تومان درنظر گرفته شده است.
همچنین «شورای سیاستگذاری حوزههای علمیه خواهران» که ذیل شورای عالی حوزههای علمیه قرار گرفته است، مقرر شده برای «اجرای طرح امین» و «ساماندهی و حمایت از فعالیتهای فرهنگی، تبلیغی و ترویجی و آموزش نیروی انسانی متخصص» به ترتیب 300 و 200 میلیارد تومان تخصیص یابد.
مجموع ارقام این دو شورا، معادل هزار و 500 میلیارد تومان از محل ردیفهای متفرقه در جدول 12 است.
در برنامه دیگر این شورای حوزوی، پیشبینی شده که 101 هزار طلبه در «مراسمها و اردوهای فرهنگی» شرکت کنند.
شورایعالی حوزه علمیه خراسان چه میکند؟
جدولنویسان بودجه، درباره شورای عالی حوزه علمیه خراسان نیز همان سنجههای عملکردی که برای شورای عالی حوزههای علمیه درنظر گرفته شده است را پیشبینی کردهاند.
پیشبینی شده که در برنامه «حمایت از فعالیتهای مشاورهای» شورای عالی حوزه علمیه خراسان، 5 هزار و 600 طلبه از خدمات مشاورهای بهرهمند شوند.
برای «حمایت از طرحهای تبلیغی حوزه» نیز برنامه این است که از 24 هزار طلبه به عنوان مبلغ استفاده شود که معادل 30 میلیون و 720 هزار نفر-ساعت میشود. یعنی معادل همان تعداد روزهای شورای عالی حوزههای علمیه؛ 160 روز یا کمی بیشتر از 5 ماه.
همچنین 27 هزار طلبه احتمالا در «مراسمها و اردوهای فرهنگی» شورای عالی حوزه علمیه خراسان شرکت خواهند کرد.
ردیف بودجه این شورا در جدول 7 با نام «شورای برنامهریزی مدیریت حوزههای علمیه خراسان» قرار گرفته است. ذیل این ردیف، «شورای عالی حوزههای علمیه خراسان» است. بودجه شورای عالی حوزههای علمیه خراسان، همان میزانی است که برای «شورای برنامهریزی مدیریت حوزههای علمیه خراسان» آمده است؛ یعنی 593 میلیارد تومان. این ردیف همچنین بودجهای اختصاصی به مبلغ 300 میلیارد تومان دارد. در جدول 12 محل هزینهکرد بودجه اختصاصی آمده که همان «اجرای طرح امین و طرح هجرت» است. بسیاری از ارقام و اعداد جدول 12 بودجه، بر اساس بند «ث» ماده 75 برنامه هفتم توسعه است. مطابق این بند، «وزارت ارشاد مکلف است به منظور مردمیسازی فعالیتهای فرهنگی و استفاده از ظرفیت مساجد و با همکاری مرکز رسیدگی به امور مساجد، سازمان بسیج مستضعفین، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان اوقاف و امور خیریه، شورای عالی حوزههای علمیه و شورای سیاستگذاری ائمه جمعه و شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، طرح مسجدمحوری در محلات را ظرف سه ماه پس از لازمالاجرا شدن این قانون، تهیه و به تصویب هیاتوزیران برساند.»
همکاری وزارت ارشاد و قرارگاه بقیهالله در زمینههای مختلف
به غیر از این، نمایندگان در جریان بررسی لایحه برنامه هفتم، بندی به بند «ث» در ماده 75 الحاق کردند که طبق آن، وزارت ارشاد موظف به همکاری با قرارگاه بقیهالله سپاه پاسداران در حوزههایی مانند عفاف و حجاب، فضای مجازی و... شده است.
بند الحاقی به بند «ث» ماده 75 تاکید میکند: «وزارت ارشاد مکلف است آییننامه اجرایی حمایت و پشتیبانی از مردمیسازی فرهنگ و جریان حلقههای میانی مروج گفتمان انقلاب اسلامی را با همکاری قرارگاه بقیهالله ظرف سال اول اجرای برنامه در حوزههایی همچون نهضتهای قرآنی، خانواده، بانوان، عفاف و حجاب، فضای مجازی و تولید محتوای رسانهای، نوشتافزار ایرانی- اسلامی، مطالبهگری پیشرفت و عدالت، جنبش نرمافزاری، فعالیتهای مردمی، ورزشی، تربیتی و سبک زندگی سالم تهیه و به تصویب هیات وزیران برساند.»
مرکز خدمات حوزههای علمیه برای چند نفر خدمات میدهد؟
«مرکز خدمات حوزههای علمیه» دیگر نهادی است که سنجه عملکردی آن برای 1403 پیشبینی شده است.
بر این اساس، پیشبینی شده تعداد 106 هزار «طلبه بیمهشده»، تحت «پوشش بیمه بازنشستگی طلاب و روحانیون» قرار بگیرند. همچنین بناست برای 220 هزار طلبه «کمک هزینه معیشتی طلاب» دریافت کنند.
13 هزار و 500 خانوار نیز از «مستمری معمرین، ازکارافتادگان و خانواده مرحومین طلاب و روحانیون» برخوردار خواهند بود.
طبق جدول 7 بودجه 1403، «مرکز خدمات حوزههای علمیه» مبلغ 7 هزار و 443 میلیارد تومان بودجه دارد.
چند نفر در طرح ولایت شرکت میکنند؟
اما موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی که برای 1403 بودجهای فراتر از 1402 دارد و در عین حال 100 میلیارد تومان نیز بودجه اختصاصی دارد، پیشبینی شده 20 پروژه در زمینه «فعالیتهای فرهنگی، تبلیغی و ترویجی» داشته باشد. 350 پروژه نیز برای «پروژههای پژوهشی» پیشبینی شده است.
بودجه اختصاصی این موسسه، 100 میلیارد تومان است که بناست برای «تقویت طرح ولایت» استفاده شود. طبق جدول 2-7، قرار است 13 هزار نفر در «دورههای طرح ولایت» شرکت کنند. طرح ولایت امسال از 28 تیر ماه به مدت 40 روز برای «فعالان فرهنگی» زیر 27 سال، در شهر مشهد برگزار میشود. پایهگذار این طرح که هدفش «آشنایی با دستاوردهای انقلاب اسلامی و صیانت از اندیشه ولایت و تبیین ارزشها و عقاید اسلام» عنوان شده، مرحوم محمدتقی مصباح یزدی، بنیانگذار موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی است.
سازمان تبلیغات چه عملکردی دارد؟
سازمان تبلیغات اسلامی نیز دیگر نهاد حاضر در جدول 2-7 است؛ هرچند بودجههای تخصیصی به این برنامهها، مشخصا با همین عناوین در جداول بودجه ذکر نشده، اما برخی ردیفها هستند که میتوان گفت تقریبا با عناوین قید شده در جدول 2-7 همخوانی دارند.
سازمان تبلیغات اسلامی قرار است 58 تشکل شامل «تشکلهای فرهنگی و دینی و نهادهای آموزشی» را تحت «کمک و حمایت» خود داشته باشد. در جدول 12، بندی ذیل سازمان تبلیغات وجود دارد که برای «کمک به سازمان هیات و تشکلهای دینی» مبلغ 20 میلیارد تومان تعیین کرده است. همچنین در همین جدول، برای «حمایت طرح ولایت (موسسه شمیم معرفت علوی)» 90 میلیارد تومان درنظر گرفته شده است. طرح ولایت ازجمله طرحهای آموزشی است که مبتکر آن مرحوم محمدتقی مصباحیزدی بوده است و طی آن جوانان تحت آموزشهای عقیدتی قرار میگیرند.
«استقرار روحانی در مناطق موردنیاز» نیز در سنجه عملکردی سازمان تبلیغات دیده میشود که پیشبینی شده 58 هزار نفر باشد. این مورد به روشنی در ردیفهای بودجه نیامده است اما ردیفهایی نظیر «ترویج گفتمان انقلاب اسلامی» ذیل «شورای سیاستگذاری ائمه جمعه» به میزان 100 میلیارد تومان، «حمایت از فعالیتهای فرهنگی و قرآنی در مساجد» ذیل «مرکز رسیدگی به امور مساجد»، 250 میلیارد تومان، «گسترش فرهنگ اقامه نماز» ذیل «ستاد اقامه نماز» 200 میلیارد تومان و «حمایت از فعالیتهای فرهنگی و قرآنی در مساجد» ذیل «مرکز رسیدگی به امور مساجد-امور مساجد خراسان بزرگ(رضوی-شمالی-جنوبی)» 100 میلیارد تومان، از جمله بندهای ذیل سازمان تبلیغات هستند که به نظر میرسد با «استقرار روحانی در مناطق موردنیاز» همسویی و همخوانی داشته باشند.
هزار و 500 مورد «برگزاری و کمک به مراسم انقلابی و نشستهای دینی» نیز در سنجه عملکردی سازمان تبلیغات آمده است. در جدول 12، موردی تحت عنوان «تقویت و گسترش فعالیتها و رویدادهای فرهنگی-دینی جریانساز و میدانی در سراسر کشور» آمده که 340 میلیارد تومان به آن تخصیص داده شده است.
همچنین پیشبینی شده این سازمان، 60 هزار نفر را مورد «آموزش و توانمندسازی اقشار تاثیرگذار در حوزه فرهنگی دین» قرار دهد. «حمایت از برنامههای فرهنگی ویژه جوانان و نوجوانان موسسه خدمات مشاورهای و پژوهشهای آستان قدس رضوی (جوانان آستان قدس رضوی)» با بودجهای معادل 400 میلیارد تومان، احتمالا یکی از این برنامههایی باشد که در آن «آموزش و توانمندسازی» جای داشته باشد.
57 مورد «حمایت از حلقههای میانی» هم پیشبینی شده است که مشخص نیست منظور از «حلقههای میانی» دقیقا در چه مواردی است. احتمالا دو ردیف در جدول 12 به همین منظور باشد؛ یکی «تقویت پایگاه جریانساز برای حلقههای میانی جبهه فرهنگی-فکری انقلاب اسلامی (سرچشمه نور انقلاب اسلامی)» به مبلغ 140 میلیارد تومان و دیگری «حمایت از حلقههای میانی مردمی فرهنگی» به مبلغ 200 میلیارد تومان.
نتایج بودجه جامعه المصطفی
جامعهالمصطفی العالمیه که این روزها به واسطه بازنشر سخنان رییساش در سال 98 دوباره بر سر زبانها افتاده، در جدول 2-7 پیشبینی سنجههای عملکردی دارد. «علی عباسی» سال 98 گفته بود «حاضرم سوگند بخورم که ۷۰ تا ۸۰درصد مردم اروپا سطح زندگی پایینتری از مردم ایران دارند» که در روزهای اخیر دوباره در فضای مجازی دست به دست میشود.
«حمایت معیشتی از فراگیران» یکی از موارد عملکرد این نهاد مذهبی است؛ تعداد فراگیران بهرهمند از این حمایتها، 15 هزار و 600 نفر قید شده است.
در همین حال پیشبینی شده که از تعداد 725 «مراکز تابعه، پیوسته و همکار» از سوی جامعهالمصطفی «حمایت» صورت بگیرد. قرار است 26 مورد نیز «دورههای توانمندسازی و کارورزی پژوهشی فراگیران» برگزار شود. تعداد 20 «پژوهشهای پایهای» نیز تحت «حمایت» این نهاد قرار خواهد گرفت.
جامعهالمصطفی العالمیه بودجهای برابر یکهزار و 226 میلیارد تومان بودجه عمومی دارد و همچنین 200 میلیارد تومان هم بودجه اختصاصی که طبق جدول 12، این 200 میلیارد باید صرف «توانمندسازی و مهارتافزایی دانشپژوهان براساس ماموریتها و مشاغل جهت ایفای رسالتهای حوزهای و حمایت از برنامههای آموزشی، فرهنگی و توسعه و پشتیبانی مدارس تابعه، پیوسته و حوزههای علمیه همکار» شود.
چه تعداد خانوار ایرانی مستمریبگیر هستند؟
ازجمله پیشبینیهایی که انجام شده، برای کمیته امداد امامخمینی و سازمان بهزیستی است؛ از این جهت که چه تعداد خانوار در 1403 از این دو نهاد کمککننده، مستمری دریافت خواهند کرد.
طبق این جدول، پیشبینی شده که 2 میلیون و 500 هزار خانوار، شامل «مستمری مددجویان تحت پوشش» کمیته امداد خواهند بود.
در رابطه با سازمان بهزیستی هم، یک میلیون و 450 هزار خانوار، پیشبینی شده که شامل «پرداخت مستمری خانوارهای تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور» قرار بگیرند.
مجموع این دو سنجه عملکردی 3 میلیون و 950 هزار خانوار ایرانی مشمول دریافت مستمری از سوی دو نهاد حامی اقشار ضعیف میشوند. باتوجه به اینکه طبق اعلام آمارها از سوی برخی مسوولین، 26 میلیون خانوار در حال حاضر در ایران مشغول زندگی هستند، بیش از 2/15درصد خانوارهای ایرانی در سطحی از فقر و ضعف مالی به سر میبرند که نیازمند دریافت مستمری از دو نهاد عامالمنفعه حاکمیتی هستند.
متوسط مستمری؛ یک میلیون و ۳۸۰ هزار تومان در ماه!
در جدول شماره 14 بودجه که به «منابع و مصارف هدفمندسازی یارانهها» اختصاص دارد، میزان بودجه پیشبینی شده برای «پرداخت مستمری خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره)»، 42هزار و 100 میلیارد تومان و برای «پرداخت مستمری خانوارهای تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور»، 23 هزار و 400 میلیارد تومان اختصاص داده شده است؛ یعنی مجموعا 65 هزار و 500 میلیارد تومان برای مستمری 3 میلیون و 950 هزار خانوار ایرانی تحت پوشش این دو نهاد کنار گذاشته شده است؛ به طور متوسط یعنی هر خانوار تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی، 16 میلیون و 500 هزار تومان در سال مستمری دریافت میکنند که معادل یک میلیون و 380 هزار تومان در ماه میشود؛ رقمی که در شرایط تورمهای سرسامآور و جابهجایی رکوردهای تورم و گرانی توسط دولت، مشخص نیست یک خانواده از قشر محروم جامعه چگونه باید حداقلهای زندگی را برای خود تامین کند.
این درحالی است که مجموع بودجههای عمومی و اختصاصی و کمکی برای سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی، رقمی حدود 29 هزار میلیارد تومان میشود و به عبارت دیگر، بودجه صدا و سیما از بودجهای که برای پرداخت مستمری به مستمریبگیران سازمان بهزیستی تخصیص یافته، کمتر است. البته صدا و سیما تنها دستگاه و نهادی نیست که بودجهای بیش از بودجه مستمریبگیران دارد؛ هستند نهادهایی که بودجهشان از مجموع بودجه پرداخت مستمری توسط کمیته امداد و بهزیستی بیشتر است.
پیشبینی عملکرد صدا و سیما
سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی نیز یکی دیگر از دستگاههایی است که سنجه عملکردی آن در سال 1403 پیشبینی شده است. پیشبینی شده این سازمان، 2 میلیون و 800 هزار عنوان «خبر، گزارش و مستند خبری» تامین و تولید کند. همچنین پیشبینی میشود 345 هزار ساعت «برنامه تلویزیونی و رادیویی سراسری» تولید و پخش شود. برای «تولید و پخش برنامه تلویزیونی و رادیویی استانی» و «تولید و پخش برنامه تلویزیونی و رادیویی برونمرزی» به ترتیب 640 و 210 هزار ساعت پیشبینی شده است.
سازمان صدا و سیما، 22 هزار میلیارد تومان بودجه در جدول 7 از منابع عمومی دارد؛ به غیر از این، در جدول 1-7 بابت «توسعه کمی و کیفی برنامههای تولیدی پویانمایی، مستند فیلم و سریال» 4 هزار و 776 میلیارد تومان و جدول 12 ذیل وزارت ارشاد، بابت «کمک به صدا و سیما» 2 هزار میلیارد تومان بودجه دارد.
افکار عمومی کجای بودجههاست؟
هرچند این پیشبینیها برای دستگاهها و نهادهای بهرهمند از بودجه عمومی کشور انجام شده، اما مهمتر از این، عملکرد دریافتکنندگان بودجه است. برخی دستگاهها و نهادها ظاهرا علاقهای به شفافسازی محلهای هزینهکرد بودجههای عمومی و اختصاصیشان ندارند و مشخص نمیشود کجا خرج شده و آیا برای همان اهداف تعیینشده صرف شده یا خیر.
پیشبینی شده که از تعداد 725 «مراکز تابعه، پیوسته و همکار» از سوی جامعهالمصطفی «حمایت» صورت بگیرد. قرار است 26 مورد نیز «دورههای توانمندسازی و کارورزی پژوهشی فراگیران» برگزار شود. تعداد 20 «پژوهشهای پایهای» نیز تحت «حمایت» این نهاد قرار خواهد گرفت.
جامعهالمصطفی العالمیه بودجهای برابر یکهزار و 226 میلیارد تومان بودجه عمومی دارد و همچنین 200 میلیارد تومان هم بودجه اختصاصی که طبق جدول 12، این 200 میلیارد باید صرف «توانمندسازی و مهارتافزایی دانشپژوهان براساس ماموریتها و مشاغل جهت ایفای رسالتهای حوزهای و حمایت از برنامههای آموزشی، فرهنگی و توسعه و پشتیبانی مدارس تابعه، پیوسته و حوزههای علمیه همکار» شود.
قرارگاه فرهنگی- اجتماعی بقیهالله که به «قرب بقیهالله» هم شهرت دارد، طبق جدول 2-7، میبایست در سال 1403، تعداد 50 هزار محتوای فرهنگی تولید کند. البته مشخص نیست که این تعداد محتوای فرهنگی چگونه تولید و در چه بسترهایی توزیع میشوند. همچنین «محتوای فرهنگی» عنوانی کلی است و دقیقا مشخص نشده که منظور از آن چیست. قرب بقیهالله یکهزار و 184 میلیارد تومان در جدول 7 و یکهزار و 770 میلیارد تومان نیز بودجه اختصاصی دارد که موارد مصرف آن در جدول 12 آمده است. مجموع بودجه این قرارگاه سپاه پاسداران، 2 هزار و 954 میلیارد تومان است.