فرزاد نعمتی
خبرنگار گروه فرهنگ
-
-
نیگل بسط عدالت را در پیشرفت اخلاقی می‌جوید
تامس نِیگل، فیلسوف آمریکایی متولد ۱۹۳۷ میلادی، صاحب آثاری ارزشمند در حوزه فلسفه ذهن، فلسفه سیاسی، فلسفه اخلاق و معرفت‌شناسی است. در سال‌های اخیر ۸ کتاب از نیگل را جواد حیدری، عضو هیئت‌علمی دانشگاه شاهد ترجمه کرده است. به‌تازگی هم چاپ دوم ترجمه کتاب «برابری و جانبداری» نیگل منتشر شده است.
-
-
مورخ انحطاط
روش ابن‌خلدون نه فلسفی و انتزاعی، نه نقلی و استنباط فقهی است. او البته به آیات و روایات توجه دارد و حتی نظیر اندرزنامه‌ها، در متن ابن‌خلدون نیز اشاره به رویدادهای تاریخی وجود دارد. فرق او اما با این آثار این است که می‌کوشد بر عقل و نه نقل، تکیه کند و در ضمن به‌نحوی استقرایی به مشاهده و تبیین رخدادهای تاریخی بپردازد. از همین منظر است که اثر او با جامعه‌شناسی تاریخی مشابهت‌هایی دارد و بدین‌ترتیب او می‌تواند سیر ظهور، صعود، رکود و سقوط دولت‌ها را به‌شکلی مشخص براساس مفهوم «عصبیت» یا پیوندهای قبیله‌ای تحلیل کند.
-
-
دموکراسی یا نیهیلیسم؟
اعتراضات امروز دانشجویان آمریکایی آرام‌تر از جنبش‌های دانشجویی دهه ۱۹۶۰ است، پس چرا باید بدان پاسخی تند داد؟ مجموعه این ملاحظات انتقادی که در پی یافتن تعادلی میان نظم و آزادی هستند، شاید راهی جدید را نشان بدهند؛ راهی که باید دید حتی در صورت همراهی دولت، جامعه و جنبش‌های آمریکایی هم بدان اقبالی نشان خواهند داد یا نه؟ بنابراین صورت‌مسئله در حال حاضر برای دانشجویان معترض چنین است: گردش به آرمان‌های دموکراتیک متحدکننده‌ای چون آزادی و برابری تمام آدمیان فارغ از نژاد، مذهب، جنسیت، قوم و طبقه یا چرخش به سیاست‌های نیهیلیستی هویتی تفرقه‌برانگیز؟
-
رویکرد موحد حقوقی و منصفانه بود
دوم خرداد ۱۴۰۳ استاد محمدعلی موحد ۱۰۱ ساله شد. عمر پربرکتش دراز باد. یکی از مهمترین آثار پژوهشی استاد موحد در حوزه تاریخ معاصر ایران، اثر چهارجلدی «خواب آشفته نفت» است.
-
-
-
اعتراض حسین اعتراض خداست
اگر بخواهیم از سه اتفاق سیاسی تاثیرگذار صدر تاریخ شیعه نام ببریم، می‌توان آنها را تاسیس حکومت علوی، انعقاد صلح حسنی و قیام حسینی نامید؛ رخدادهایی که حتی همچنان و در میانه رقابت‌های سیاسی روز در ایران هم مورد استناد قرار می‌گیرند و افراد و جناح‌های مختلف می‌کوشند با ارجاع به آنها از رفتارهای سیاسی خود دفاع کنند. نمونه‌ای از این مواضع در دهه اخیر به‌خصوص در زمینه انعقاد قرارداد برجام قابل مشاهده است؛ آنجا که برخی رویکرد تعاملی حکومت را با اتکا به صلح حسنی توجیه می‌کردند و در مقابل مخالفان آنها از سنت عاشورایی لزوم ایستادگی در برابر ظالمان و تقابل با مستکبران سخن می‌گفتند.