نوجوانی ازدست‌رفته/درباره مینی‌سریال درامی که واکنش بینندگان و سیاستمداران را برانگیخته است

«نوجوانی» ماجرایی است که با به تصویر کشدن ذهن پسربچه‌ها، وحشت را به جان تمام پدر و مادرهایی می‌اندازد که فرزند 10 تا 14 ساله دارند؛ داستانی غم‌انگیز که بیشتر درباره ازدست‌رفتن نوجوانی است. این مینی‌سریال درام با حمله نیروهای پلیس مسلح شروع می‌شود که در ورودی خانه‌ای معمولی را می‌شکنند تا جیمی میلر، پسر 13 ساله را مقابل چشمان پدر و مادر وحشت‌زده‌اش، به اتهام قتل دستگیر کنند.

با اینکه در ابتدا به‌نظر می‌رسد اشتباه بدی رخ داده اما خیلی زود حساب کاربری جیمی در اینستاگرام سرنخ‌هایی را فراهم می‌کند که تمام بزرگسالان ازجمله پلیس، خانواده و معلم‌های مدرسه از آن غافل مانده بودند؛ اینکه قرار گرفتن در معرض جوامع زن‌ستیز آنلاین می‌تواند عامل قتل همکلاسی جیمی باشد. 

ایده نوجوانی

این مینی‌سریال درست در هفته‌ای منتشر شد که کایل کلیفرد 26 ساله، سرباز پیشین بریتانیایی با استفاده از یک کمان زنبورکی و یک چاقو، سه زن از یک خانواده را به قتل رساند. تحقیقات نشان دادند که او در فضای مجازی پادکست‌های زن‌ستیزانه را جست‌وجو کرده و چند ساعت پیش از قتل ویدئوهای اندرو تیت، اینفلوئنسر و بوکسور سابق که ایده‌های جامعه مردستانی را ترویج می‌کند، تماشا کرده بود. «مردستان» مجموعه متنوعی از فضاهای دیجیتال مانند پلتفرم‌ها، اینفلوئنسرها، وب‌سایت‌ها، وبلاگ‌ها و پلتفرم‌های آنلاین است که مردانگی، زن‌ستیزی و مخالفت با فمینیسم را ترویج می‌کند. 

استیوان گراهام، تهیه‌کننده اجرایی و یکی از نویسندگان «نوجوانی» است که خود، نقش پدر جیمی را بازی می‌کند. ایده اصلی این مینی‌سریال زمانی به ذهن گراهام رسید که موجی از اخبار مربوط به جنایات خشونت‌آمیز و دلخراش، بریتانیا را فرا گرفته بود. سال 2021، پسری 14 ساله در لیورپول، شهر زادگاه گراهام، با ضربات چاقو آوا وایت 12 ساله را به قتل رساند.

سال 2023، ایلین آندام 15 ساله، با چاقوی آشپزخانه حسن سنتامو، مقابل مرکز خرید کرویدون در جنوب لندن مورد حمله قرار گرفت. گراهام به روزنامه گاردین می‌گوید:‌ «با خودم فکر کردم: چه اتفاقی دارد می‌افتد؟ چرا به اینجا رسیدیم؟ چه اتفاقی برای جامعه ما افتاده؟» بنابراین او به همراه جک تورن،‌ فیلمنامه‌نویس برجسته تصمیم گرفت درام تکان‌دهنده‌ای را بسازد که چرا پسرها چنین اقدامات افراطی‌ای را علیه دختران انجام می‌دهند. نتیجه آن، ماجرای تکان‌دهنده اما بی‌غل‌و‌غش «نوجوانی»، مینی‌سریالی چهار قسمتی است که نشان می‌دهد، زندگی خانواده جیمی چگونه پس از بازداشت او به اتهام قتل همکلاسی‌اش، دچار فروپاشی می‌شود. 

سوژه «نوجوانی» افزایش جرم و جنایت با ضربات چاقو را در کف خیابان‌های بریتانیا هدف قرار داده است. به گزارش گاردین، در یک‌دهه گذشته تعداد نوجوانان بریتانیایی که با اجسام تیز یا چاقو کشته شده‌اند 240درصد افزایش داشته است. در سطح فرهنگی، این مینی‌سریال درباره آزار و اذیت سایبری، نفوذ زیان‌بخش شبکه‌های اجتماعی و فشار بیش از حدی است که پسربچه‌ها امروز در بریتانیا احساس می‌کنند. خشم مردانه، مردانگی سمی و زن‌ستیزی آنلاین. «نوجوانی» فقط یک داستان باورپذیر نیست، واقعیتی اجتناب‌ناپذیر است. 

آنچه این سریال را واقعی‌تر نشان می‌دهد همانگونه که اشلی والترز، بازیگر مرد در نقش بازپرس می‌گوید این است که زمانی‌که دوربین روشن می‌شود، هیچ‌چیزی آن را متوقف نمی‌کند تا آن را از حالت سریال خارج  کند و بیشتر شبیه به تئاتری باشد که در کنار آن دوربینی قرار دارد و بازیگران را دنبال می‌کند. 

گراهام در این مینی‌سریال، فضا را برای درخشش دیگر بازیگران باقی می‌گذارد. اشلی والترز در نقش لوک باسکومبی، بازپرس اصلی پرونده، پیش از این قصد خداحافظی با بازیگری را داشت تا فعالیت‌های خود را پشت دوربین ادامه دهد اما «نوجوانی» نظر او را تغییر داد؛ به‌ویژه به این دلیل که شخصاً در نوجوانی مردی را می‌شناخت که به‌دلیل حمل سلاح به 18 ماه زندان محکوم شده بود.

او اعتراف می‌کند که هنگام خواندن فیلمنامه «بیشتر شب‌ها گریه کرده است.»‌ «نوجوانی» همچنین اولین تجربه بازیگری اوون کوپر 15 ساله‌ است که نقش جیمی را بازی می‌کند. او همزمان از نوجوانی تودل‌برو به شخصیتی ترسناک، پسربچه‌ای گمراه و یک مرد جوان عصبانی تبدیل می‌شود. امیلی پییز هم نقش خواهر بزرگتر را بازی می‌کند که با خرد بی‌سروصدای خود به هسته‌ای تبدیل می‌شود که خانواده ازهم‌پاشیده‌اش را کنار هم نگه می‌دارد. 

مخمصه جیمی به مطالعه‌ای دردناک از نفوذ کابوس‌وار ایده «مردستان» تبدیل می‌شود؛ جهانی مجازی از «قرص‌های قرمز» و «گروه‌های حقیقت» و قانون20-80 که براساس آن 80درصد از زنان فقط جذب 20درصد از مردان می‌شوند. فضایی تاریک که پر از مردان خودشیفته و اینسل‌هاست که ضمیر شکننده‌شان به مستحق خشم تبدیل می‌شود. از شکلک‌های تمسخرآمیز در اینستاگرام گرفته تا دیپ فیک و دارک وب (وب تاریک که به افراد امکان می‌دهد هویت و مکان خود را از دیگران مخفی نگه دارند)، تمام این موارد می‌توانند کشور دیگری برای افراد بالای 40 سال محسوب شوند. جای تعجب نیست که همانگونه که پسر بازپرس باسکومبی می‌گوید، والدین «در تاریکی‌اند و متوجه نمی‌شوند». 

«نوجوانی» نشان می‌دهد که چگونه پسربچه‌ای مانند جیمی که در ظاهر عادی به‌نظر می‌رسد اما در باطن از خود متنفر است، می‌تواند بدون اینکه کسی متوجه شود به فردی رادیکال تبدیل گردد. پدر و مادر جیمی به‌یاد دارند که جیمی زمانی که از مدرسه به خانه می‌آمد، مستقیم به اتاق خود در طبقه بالا می‌رفت، در اتاق خود را می‌کوبید و ساعت‌ها پشت کامپیوتر خود می‌نشست. آنها فکر می‌کردند جیمی امن است. فکر می‌کردند کار درستی را انجام می‌دهند. این سناریویی است که زنگ خطر را برای بسیاری از والدین به صدا در می‌آورد. 

پدر و مادرها زحمت می‌کشند تا به فرزندان خود آموزش دهند چگونه از خیابان عبور کنند و با غریبه‌ها حرف نزنند. اما به‌ندرت به آنها یاد می‌دهند که چگونه در اینترنت بچرخند. غالباً بین تصویر سرخوشانه و ناآگانه والدین از زندگی فرزندان خود و واقعیت آنچه در اینترنت جست‌وجو می‌کنند، شکاف آشکاری وجود دارد. آنها ممکن است فکر کنند فرزندشان در حال بازی آنلاین روبلاکس‌ است، اما در واقعیت سایت ردیت را بالا و پایین می‌کند. ممکن است فکر کنند آنها در حال انجام تکالیف مدرسه یا ارسال پیامکی به دوستان خود هستند، اما ممکن است در حال تماشای فیلم‌های مستهجن یا ویدئوهای اندرو تیت باشند. 

چهارمین و آخرین قسمت این مینی‌سریال، جایی است که گراهام فرو می‌پاشد. او از گوله‌ای از خشم به پوسته‌ای خالی از غم، گناه و پشیمانی تبدیل می‌شود. اوج او زمانی است که عروسک خرس بچگی جیمی را زیر پتو می‌گذارد و از آن عذرخواهی می‌کند: «ببخشید پسرم، من باید بهتر عمل می‌کردم». 

جزئیات، نقش بسیار مهمی در واقعی‌تر شدن روایت جیمی ایفا می‌کنند. اینکه دیوارهای اتاق‌خواب این نوجوان هنوز با کاغذدیواری با نقش فضاپیما‌ها پر شده است. جیمی با یورش پلیس مسلح، خود را خیس می‌کند که ما را یاد «پسربچه‌ کوچک و پخمه‌ای» می‌اندازد که در پس چهره‌اش، حکایتی از خشونتی تکان‌دهنده قرار گرفته. اینکه شخصیت‌هایی مثل ماموری که دوربین‌های مداربسته را کنترل می‌کند و فروشنده مغازه‌ای که یک نظریه‌پرداز توطئه است، به ما هشدار می‌دهند که تمام مردان بالغ می‌توانند به یک اندازه خطرناک باشند. اینکه گرافیتی‌های بی‌معنی روی خودروی ون ادی، پدر خانواده و همسایه فضول، عواملی هستند که صبر او را لبریز می‌کنند. 

غذا هم یکی دیگر از جزئیاتی است که به‌طور مکرر به آن اشاره می‌شود. همه می‌دانند که نوجوانان همیشه احساس گرسنگی دارند. زمانی که صبحانه جیمی در سلول به او داده می‌شود، پدرش به‌طور مرتب او را تشویق می‌کند که «کورنفلکس‌ات را بخور.» ساکومبی زمانی که سراغ پسرش می‌رود تا روابط سرد خود را التیام بخشد، به او پیشنهاد «سیب‌زمینی و نوشابه» می‌دهد.

روان‌پزشک با ریختن مارشملو،‌ شیرینی محبوب بچه‌ها، در لیوان شکلات داغ جیمی تلاش می‌کند به او نزدیک شود. جیمی مثل تمام بچه‌های معمولی که از سبزیجات خوش‌شان نمی‌آید، از ایده سالاد در ساندویچ ابراز وحشت می‌کند. خانواده میلر سعی می‌کنند با یک صبحانه انگلیسی و غذای چینی، لایه‌ای از زندگی عادی خود را حفظ کنند. 

استیون گراهام در «نوجوانی» با فیلیپ بارانتینی همکاری می‌کند که پیش از این فیلم ژانر وحشت «نقطه جوش» را کارگردانی کرده بود که در آن گراهام نقش یک آشپز را داشت. فیلم «نقطه جوش» نیز در سال 2021 با تکنیک سکانس‌پلان یا برداشت بلند، فیلمبرداری شده بود. هر چهار قسمت مینی‌سریال «نوجوانی» هم با همان سبک یکپارچه، بدون هیچ ادیتی فیلمبرداری شده‌اند که از نظر فنی، دستاوردی خیره‌کننده است؛ اینکه چگونه تصویر از نمایی کلی به کلوزآپ، از راهرو داخل ساختمان به داخل خودرو و پارک بازی می‌رسد، بدون اینکه یک ثانیه کارگردان «کات» را فریاد زده باشد؛ تکنیکی که فوریت نافذی را القاء می‌کند. 

دوربین هیچ‌وقت صحنه را ترک نمی‌کند. این شیوه، ترفندی پرزرق و برق نیست بلکه راهی است برای القای تنش فزاینده در زمان واقعی. به‌ندرت صحنه‌هایی مانند آنچه در مدرسه متوسطه رخ می‌دهد، اینقدر به‌وضوح به تصویر کشیده‌ شده‌اند. زمانی که باسکومبی به‌همراه دستیارش میشا فرنک از بوی بد، سروصدا و هرج‌ومرج شکایت می‌کنند، مخاطب هم می‌تواند آن‌ها را احساس کند. 

ارین دوهری، نقش برایونی آریستون، روان‌شناسی را بازی می‌کند که باید جیمی را ارزیابی کند. دوهری به مجله هالیوود ریپورتر می‌گوید:‌ «ما به‌مدت دو هفته تمرین کردیم. طراحی صحنه و نمایش به‌گونه‌ای بود که ما باید مسیر خود را پیدا می‌کردیم تا همه‌چیز طبیعی به‌نظر برسد». به گفته دوهری در دوران تمرین، کارگردان به‌گونه‌ای بازیگران را گردهم آورد تا اگر چیزی تغییر کند یا از مسیر مشخص‌شده خارج شود، همه به‌طور طبیعی در مسیر جبران آن حرکت کنند. دوهری می‌گوید، میزانی از بداهه‌پردازی هم در میان بازیگران فقط در دو روز آخر فیلمبرداری وجود داشته است. 

نتفلیکس معمولاً به پلتفرمی برای درام‌های بریتانیایی یا داستان‌های مستقل چهار قسمتی با روایت‌های پراکنده شناخته نمی‌شود. اما جیب‌های پرپول این شبکه خانگی، بخشی از این دلیل است که بارانتینی توانسته جاه‌طلبی‌های فنی خود را پیاده کند. 

استقبال سیاستمداران بریتانیایی

کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا که «نوجوانی» را با فرزندانش تماشا کرده، می‌گوید این مینی‌سریال باید به‌عنوان یک ابزار آموزشی هشداردهنده درباره جامعه «منوسفر» یا مردستان در تمام دبیرستان‌ها به نمایش گذاشته شود. حامیان ایده مردستان شامل جوامع مختلف ازجمله «فعالان حقوق مردان»، «اینسل‌ها» یا تجرد غیراختیاری، «مردانی که راه خود را می‌روند» و گروه‌های دیگر است. حامیان این گروه‌ها معتقدند که به‌دلیل نفوذ فمینیسم جامعه رفتار تبعیض‌آمیزی نسبت به مردان پیدا کرده و فمینیسم تنفر از مردان را ترویج می‌دهد. 

دفتر نخست‌وزیری بریتانیا اعلام کرد که نمایش مینی‌سریال «نوجوانی» به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا درک بهتری از اثرات زن‌ستیزی، خطرات افراط‌گرایی مجازی و اهمیت‌داشتن روابط سالم داشته باشند.  تحقیقات نشان می‌دهند که کمتر پیش می‌آید پسرهای نوجوان برای مشکلات افسردگی یا اضطراب، درخواست کمک کنند؛ چون ممکن است آنها را آسیب‌پذیر و غیرمردانه نشان دهد.

بنابراین این چالش پیش می‌آید که نوجوانان چگونه باید بدون احساس شکنندگی با رفتارهای آسیب‌پذیر مقابله کنند. از سوی دیگر باید قدرت جهان آنلاین را نیز در نظر گرفت. نوجوانی سن آسیب‌پذیری انسان محسوب می‌شود. آثار بلوغ که بدن و ذهن نوجوانان را تغییر می‌دهد آن‌ها را در برابر قضاوت‌های اجتماعی و مقبولیت دیگران بسیار حساس می‌کند.  گرت رابترس، فیلمنامه‌نویس، رمان‌نویس و ستون‌نویس بریتانیایی در وب‌سایت اسپکتیتور می‌نویسد: «از نظر من اشتیاق کی‌یر استارمر برای نمایش این مینی‌سریال (که مجوز بزرگسالان را دارد) در مدارس برای آموزش دانش‌آموزان بسیار آشکار است. او با زبان خاص خود به ما از مشعلی می‌گوید که به‌شدت روی مجموعه‌ای از مشکلات که مردم نمی‌دانند چگونه آنها را حل کنند، تابیده شده است.»

با اینکه تولیدکنندگان این سریال از ممنوعیت تلفن‌های هوشمند در مدارس حمایت می‌کنند، استارمر اهداف متفاوت‌تری دارد. او به بی‌بی‌سی می‌گوید:‌ «ترجیح می‌دهد بیشتر بر مسئله واقعی تمرکز کنم، اینکه زمانی که در مدرسه یا مکان دیگری هستید، به چه چیزی دسترسی دارید؟‌چون این برای من مسئله مهمی است. چه در مدرسه باشید، چه در جایی دیگر، محتواهایی وجود دارند که نباید به آنها دسترسی داشته باشید.»

برای استارمر و اکثر طبقه سیاسی، داشتن «مکالمات حیاتی»  با کارشناسان، شیوه برخورد با مشکلات نوجوانی است؛ امری که می‌تواند برای نوجوانان بسیار ناخوشایند باشد. درست است که «نوجوانی» به مشکلات جدی مانند سلامت ذهن و روان، فرهنگ مردسالاری،‌ فضای مجازی و فشار مدارس می‌پردازد اما در این مرحله مردم به‌جای نیاز به آگاهی نیاز به عمل دارند. برخی از جوانان معتقدند که این مینی‌سریال برخی از چالش‌ها را بزرگ‌نمایی می‌کند درحالی‌که دیگران می‌گویند، فقط مشکلات را بدون ارائه راه‌حلی برجسته کرده است. 

هفته گذشته این مینی‌سریال در فهرست محبوب‌ترین سریال‌های انگلیسی بریتانیایی با 114 میلیون بازدید، در عرض 24 ساعت از رتبه نهم به رتبه چهارم رسید؛ به گزارش مجله ورایتی این مینی‌سریال حالا بعد از فصل اول سریال «ونزدی» (با 252 میلیون بازدید)، فصل چهارم «چیزهای عجیب» (با بیش از 140 میلیون بازدید) و سریال «دامر: هیولا» قرار گرفته. به‌نظر می‌رسد که «نوجوانی» درنهایت بتواند جایگاه «چیزهای عجیب» و «دامر» را بگیرد؛ چون نتفلیکس این فهرست را براساس 91 روز تماشای هر عنوان می‌سنجد و «نوجوانی» هنوز بیش از دوماه فرصت دارد که از رقبای خود پیشی بگیرد. 

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید