ضرورت توجه حوزه‌های علمیه به فقه دولت و ملت
مقام معظم رهبری در پیامی به همایش «یکصدمین سال‌گشت بازتأسیس حوزه علمیه قم»، ضمن تبیین عناصر و کارکِردهای گوناگون حوزه به بیان الزامات تحقق یک «حوزه پیشرو و سرآمد» پرداختند.
مقام معظم رهبری در پیامی به همایش «یکصدمین سال‌گشت بازتأسیس حوزه علمیه قم»، ضمن تبیین عناصر و کارکِردهای گوناگون حوزه به بیان الزامات تحقق یک «حوزه پیشرو و سرآمد» پرداختند. آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: «امروز با تشکیل نظام سیاسی اسلام، سؤال اصلی، چگونگی نگاه کلان شارع به ابعاد فردی و اجتماعی زندگی بشر و پایه‌های اصولی آن است و فتوای فقیه در هر مسئله باید نشان‌دهنده بخشی از این نگاه کلان باشد».
ایشان یکی از وظایف مهم حوزه علمیه را پاسخگویی به مسائل مربوط به حکمرانی اسلامی و نحوه اداره جامعه دانستند و افزودند: «مسائلی همچون روابط دولت با مردم و با دولت‌ها و ملّت‌های دیگر، موضوع نفی سبیل، نظام اقتصادی و پایه‌های اصولی نظام اسلامی، منشأ حاکمیّت از نظر اسلام، نقش مردم در آن و موضع‌گیری در قضایای مهم و در مقابل نظام سلطه، مفهوم و محتوای عدالت، و ده‌ها موضوع اساسی و بعضاً حیاتی دیگر، از جمله مسائلی هستند که باید برای آنها پاسخ فقهی وجود داشته باشد».
ایشان با تأکید بر اینکه حوزه نهادی برونگرا است که خروجی آن در همه سطوح، در خدمت فکر و فرهنگ جامعه و انسان‌ها است، مهمترین وظیفه حوزه را «بلاغ مبین» دانستند و خاطرنشان کردند: «لازمه انجام این وظیفه تربیت نیروی مهذّب و کارآمد است». رهبری با تأکید بر اینکه «یکی از اشکالات حوزه عدم تناسب میان آورده‌های تبلیغی آن با واقعیّت‌های فکری و فرهنگی در میان مردم به‌ویژه جوانان است»، خاطرنشان کردند: «صدها مقاله و مجلّه و گفتارهای مجلسی و تلویزیونی و امثال آن در حوزه، در برابر سیل القائات مغالطه‌آمیز، نمی‌تواند وظیفه «بلاغ مبین» را چنان‌که نیاز و شایسته است، به انجام رساند».
آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: «رساندن پیامی که به‌روز و پُرکننده خلأ و برآورنده هدف دین باشد، حتماً نیازمند آموزش و فراگیری است و باید روش‌های اقناع قوی، آشنایی با شیوه گفتگو، آگاهی از نوع تعامل با افکار عمومی و فضای رسانه‌ای و مجازی، انضباط در مواجهه با عنصر مخالف، به طلبه آموزش داده و با تمرین و ممارست، او آماده ورود به این میدان شود». ایشان با تأکید بر اینکه «موضع ایجابی و حتّی تهاجمی در کار تبلیغ مهمتر از موضع دفاعی است»، افزودند: «برای برآورده شدن این هدف، حوزه باید «مجاهد فرهنگی» تربیت کند و در کنار تربیت چنین نیروهایی، باید تربیت نیرو جهت وظایف خاص در نظام و اداره کشور و نیز سامان دادن به درون حوزه علمیّه نیز مورد توجه قرار گیرد».
رهبری با اشاره به پیام پرمحتوا و تکان‌دهنده امام خمینی به روحانیت در اواخر سال ۱۳۶۷، افزودند: «امام راحل در آن پیام، علما را پیش‌گام در میدان جهاد و حمایت از میهن و حمایت از مظلومان معرّفی و در عین حال نگرانی خود را از اینکه جریان تحجّر و تقدّس‌نمایی، حوزه علمیّه را دچار وسوسه جدایی دین از سیاست و فعّالیّت‌های اجتماعی کند و راه درست پیشرفت را مسدود سازد، اعلام کردند». آیت‌الله خامنه‌ای، این دغدغه امام را ناشی از جریان خطرناکی دانستند که دخالت حوزه در مسائل اساسی مردم و ورود در فعّالیّت‌های اجتماعی و سیاسی و مبارزه آن با ظلم و فساد را منافی با قدسیّت دین می‌داند و روحانیّت را به صلحِ کل بودن و دوری کردن از مخاطرات ورود در سیاست سفارش می‌کند.
ایشان در این خصوص تأکید کردند: «قدسیّت دین بیش از همه‌جا در میدان‌های جهاد فکری و سیاسی و نظامی بُروز می‌کند و با فداکاری و جهادِ حاملانِ معارف دین و نثار خون پاک آنان تثبیت می‌شود، بنابراین حوزه علمیّه برای حفاظت از اعتبار معنوی و وفاداری به فلسفه وجودی‌اش هرگز نباید از مردم و جامعه و مسائل اساسی آن جدا شود و جهاد را در همه گونه‌هایش در هنگام نیاز، وظیفه قطعی خود بداند». رهبری مشارکت در تولید و تبیین نظامات اداره جامعه را چهارمین سرفصل از «حوزه پیشرو و سرآمد» برشمردند و خاطرنشان کردند: «این خلأ را حوزه باید پُر کند و این در شمار وظایف حتمی حوزه علمیّه است و امروز نمی‌توان فقاهت را همچون ناآگاهان، غرق شدن در احکام فردی و عبادی دانست زیرا «فقهِ امّت‌ساز»، محدود به احکام عبادی و وظایف فردی نیست».
آیت‌الله خامنه‌ای تاکید کردند: «برجسته‌ترین انتظار از حوزه علمیه زمینه‌سازی برای «استقرار تمدّن اسلامی» است، تمدّنی که در آن، علم و فنّاوری و منابع انسانی و منابع طبیعی و همه توانایی‌ها و همه پیشرفت‌های بشری و حکومت و سیاست و نیروی نظامی و هر آنچه در اختیار بشر است، در خدمت عدالت اجتماعی و رفاه عمومی و کاستن از فواصل طبقاتی و افزودن بر پرورش معنوی و ارتقاء علمی و شناخت روزافزون طبیعت و استحکام ایمان به کار می‌رود».
