حمله اسرائیل به ایران مشکلات منطقه را تشدید کرد

برانون مدوکس - آژیرهای خطر حملات موشکی در اسرائیل و ایران خاموش شدند، اما عدم قطعیتی که پس از این خاموشی باقی مانده‌است، باعث می‌شود که تلاش‌هایی برای پایان دادن به اقدامات اسرائیل در غزه و کرانه باختری با مانع مواجه شوند و احتمال بی‌ثباتی در منطقه تشدید شود. مهم‌ترین سوال این است که آیا برنامه هسته‌ای ایران از این حملات نجات یافته‌است یا نه. اسرائیلی‌ها می‌گویند که برنامه ایران با خاک یکسان شده‌است، اما ایران به‌رغم اینکه می‌پذیرد برنامه‌اش آسیب زیادی دیده‌است، اما اعلام پیروزی می‌کند.

جاسوس‌های اسرائیلی در ایران اکنون دنبال این هستند که دریابند چه بلایی سر ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی ایران آمده‌است. دومین عدم قطعیت در مورد تعداد سانتریفیوژهای باقی مانده در اختیار ایران است که با آنها باز هم به غنی‌سازی اورانیوم ادامه دهد. درست پیش از حمله اسرائیل به ایران، آژانس در گزارشی گفته‌بود که ایران به تعهدات خود در پیمان عدم اشاعه عمل نکرده‌است. ایران در عین حال همکاری خود را با پروتکل‌های الحاقی پیمان عدم اشاعه هم متوقف کرده‌است.

اسرائیل تصور می‌کند که می‌تواند با جاسوسانش برنامه هسته‌ای ایران را ارزیابی کند. اما در بین مقام‌های ارشد غربی و منطقه‌ای این باور وجود دارد که ایران تلاش خواهد کرد تا با وقت خریدن از طریق مذاکرات، تا جایی که می‌تواند برنامه هسته‌ای خود را بازسازی کند. برای اسرائیل مذاکرات یک مانع تلقی می‌شود که باعث می‌شود اختیارش برای ادامه حملات به ایران در صورت احساس نیاز، محدود شود اما آمریکا ترجیح می‌دهد که اگر از سوی ایران تمایلی وجود داشته‌باشد به مذاکرات بازگردد. برای منطقه عدم قطعیت در مورد ظرفیت‌های ایران و همچنین احتمال حمله مجدد اسرائیل باعث می‌شود تا امکان حل و فصل بدترین منازعه‌های جاری ناممکن شود.

حمله اسرائیل به ایران باعث شد حواس جامعه بین‌المللی از غزه در آستانه قحطی و کشتار روزانه در فلسطین پرت شود و انتقادهای آلمان، بریتانیا و فرانسه از اقدامات اسرائیل فراموش شود. در عین حال حمله به ایران انتقادها از نتانیاهو در شکست برای رسیدن به اهدافش را نیز خاموش کرد. به نظر می‌رسد که نتانیاهو با تمام قوا به رسیدن به اهداف خودش و کابینه افراطی‌اش در غزه و کرانه باختری ادامه می‌دهد. آمریکا تنها قدرتی است که می‌تواند جلوی اسرائیل را در این مسیر بگیرد، اما ترامپ هیچ نشانه‌ای از تلاش برای این کار نشان نداده‌است و حتی سفیرش در اسرائیل می‌گوید که آمریکا دیگر به دنبال راهکار دودولتی نیست.

اردن هرچند هنوز با موج بزرگ دوم مهاجرت فلسطینیان پس از ایجاد اسرائیل مواجه نشده‌است، اما هر لحظه انتظار این بحران را می‌کشد. برای مصر هم همین مسئله صادق است. در همین چارچوب تمایل عربستان سعودی به عادی‌سازی روابط با اسرائیل هم در حال از بین رفتن است، چراکه شرط ریاض برای تشکیل کشور فلسطینی دیگر در چشم‌انداز نیست.

عراق و اردن همچنین نگران سوریه در همسایگی خود هستند؛ جایی که قدرت گرفتن احمد الشرع، نگرانی‌ها در مورد ظهور مجدد داعش را تشدید کرده‌است. کشورهای همسایه ایران و اسرائیل با احتیاط تلاش می‌کنند تا به حرکت خود به جلو ادامه دهند، فروش نفت‌شان را به چین افزایش داده‌اند و برنامه‌های انرژی سبز و هوش مصنوعی را که سرمایه‌گذاری‌های کلانی بر آن کرده‌اند، ادامه می‌دهند.

فعلاً دولت ترامپ مجوز کنترل غزه و کرانه باختری را بسیار بیشتر از آنکه دولت افراطی اسرائیل انتظار داشت، به اسرائیل داده‌است. اسرائیل بعد از دو سال حمله به گروه‌های نیابتی ایران و خود ایران، خود را به عنوان قدرت نظامی برتر منطقه ثابت کرده‌است و دیگر به مسیر پیشین توافقنامه‌های دیپلماتیک از جمله با عربستان سعودی بی‌میل است. به نظر می‌رسد که برای اسرائیلی‌ها بار دیگر این نکته ثابت شده‌است که در منطقه سخت خاورمیانه، تنها راه برای پیشرفت، «جنگ همیشگی» است. دورنمای تمایل اسرائیل به جنگ همیشگی همه همسایگان را نگران می‌کند و در عین حال نگرانی دیگر یعنی تعهد ایران به احیای برنامه هسته‌ای‌اش بر جای خود باقی مانده‌است.

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید