دلیل تحریم همکاری هستهای ایران و روسیه
نشریه «واشنگتن فریبیکن» بامداد شنبه خبر داد، دولت «جو بایدن» رئیسجمهور آمریکا معافیت تحریمی همکاریهای هستهای جمهوری اسلامی ایران و روسیه را برای سال جاری میلادی «تمدید» نکرده، اما متعهد به اعمال تحریم علیه این همکاریها نیز نشده است.
آخرین بازبینی ۶ ماهه معافیتهای تحریمهای ایران در اوت ۲۰۲۳ انجام شد و به نظر میآید این معافیتها از ابتدای سال ۲۰۲۴ منقضی شده است. تمدید نشدن معافیتهای هستهای برای ایران در همکاری با روسیه در حالی است که در یکی دو سال اخیر مقامات ایران با همکاری روسیه برای توسعه سه رآکتور جدید، دو راکتور در نیروگاه اتمی بوشهر و تکمیل فاز اول نیروگاه اتمی دارخوین اقدام کردهاند.
طبق متن برجام، کشورهای امضاکننده این توافق متعهد شده بودند با ایران در حوزه همکاری هستهای صلحآمیز در پروژههای رآکتور تحقیقاتی اراک و تأسیسات فردو، راکتور تحقیقاتی تهران و نیروگاه اتمی بوشهر همکاری کنند، اما با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» و خروج یکجانبه آمریکا از برجام، این معافیتها در مه ۲۰۲۰ بهعنوان بخشی از برنامه این دولت برای «فشار حداکثری» لغو شدند. بعد از آنکه بایدن در سال ۲۰۲۰ توانست وارد کاخ سفید شود، این معافیتها مجدد صادر شد. این معافیتها برای پروژههایی است که ایران با همراهی کشورهای عضو برجام بهویژه چین و روسیه قرار بود انجام دهد.
برخی کارشناسان بر این نظرند که تمدید نکردن معافیتهای هستهای برای روسیه از سوی آمریکا درحالیکه دو کشور در بحران اوکراین دست به گریبان هستند، قابل انتظار بود اما اینکه آمریکا اعلام کرده است قصد اعمال تحریم بر همکاری هستهای روسیه و ایران در صورت ادامه روابط در این حوزه را ندارد، مشخص نیست و سوالبرانگیز است. این اقدام دولت بایدن در حالی است که قانونگذاران آمریکایی از برنامه ایران برای توسعه پروژههای هستهایاش انتقاد میکنند و جمهوریخواهان نیز بر این عقیده هستند که با عدم اعمال تحریم علیه همکاریهای هستهای میان روسیه و ایران، کاخ سفید عملاً چشم خود را بر روی این همکاریها بسته است.