صدای کودکان کار باشیم
خانههایکودک بهرسم هرساله تلاش میکنند در روز کارگر، کودکان کار که اغلبشان افغانستانیاند، برای یکروز هم که شده کودکی کنند و ساعاتی هرچند کوتاه واقعیت زیسته زندگیشان را از یاد ببرند؛ کودکان افغانستانی که با جنگ و اشغال کشورشان توسط طالبان، برای کمک به اقتصاد خانواده در افغانستان در بازار کار رها شدهاند و هیچ قانونی از حقوقشان حمایت نمیکند.
آنها که شناسنامه ندارند، هویت ندارند، حق شکایت ندارند و در کنار همه اینها ترس از دستگیری و ردِمرزشدن هم امسال همراه خواب و بیداریشان شده است. هنوز طعم شیرین کودکیکردن و بازی و شادی خانهکودک در جانشان است که سهنفر از آنها توسط ماموران لباسشخصی دستگیر و به اردوگاه ورامین برده میشوند.
این سهنفر کارت داشتند و با پیگیری کارفرما و دادن ۱۵۰ هزار تومان برای کرایه ماشین هر نفر، به محل کارشان برمیگردند. چهار نفر از کودکان خانهکودک میگویند، دفعه قبل که ما را به اردوگاه بردند، گفتند حالا که کارت دارید، باید محوطه را تمیز کنید تا آزادتان کنیم. کدام قانون شرعی، عرفی و اخلاقی اجازه چنین برخوردی را با کودکان به ما بزرگسالان مسئول میدهد؟
با وجود حساسیت جامعه نسبت به مسئله کار کودکان، هنوز هیچ نهادی مسئول رسیدگی، حمایت و پاسخگویی به این مسئله نشده و بهنظر میرسد بهجای رسیدن به شرایط مطلوب و بهبود شرایط کودکان کار، وضعیت زندگی این گروه از کودکان به فلاکت و نابسامانی بیشتر نزدیک میشود.
چنانچه به وضعیت کودکان کار توجه درخور و رسیدگی نشود، آسیبهای اجتماعی فراگیر و فراگیرتر میشود. دولت براساس قانون حمایت از کودکان و نوجوانان موظف به حمایت از کودکان کار است و باید با استثمار کودکان مبارزه جدی شود. در قانون بودجه که برای نهادهای مختلف بودجههای میلیاردی در نظر گرفته شده، کودکان کار کجا هستند؟
در برنامه توسعه هفتم حتی نامی از کودکان کار برده نشده است، هرچند در برنامه ششم توسعه هم که قرار بود ۲۵ درصد از تعداد کودکان کار کاسته شود نیز برنامهریزی دقیقی انجام نشد و موفقیت چشمگیری در بر نداشت. کودکان حق رأی و شکایت ندارند و صدایشان به جایی نمیرسد. سازمانهای غیردولتی و سمنهای حوزه کودکان هم که حامی و صدای این کودکان هستند، با صدها مانع و محدودیت جدی روبهرو شدهاند.
قانون ممنوعیت و اقدام فوری برای محو بدترین اشکال کار نیز از تعهدات دولت حذف شده است. زبالهگردی از بدترین اشکال کار است و هر روز شاهد حضور کودکان در این حوزه هستیم.
در این شرایط، جامعه از مسئولانی که هر روز طرح جدید ارائه میکنند و میخواهند با برقراری قرارگاهها مسئله کودکان کار را حل کنند و بودجههایی را هم دریافت کردهاند، انتظار پاسخگویی شفاف دارد. شرایط به گونهای پیچیده شده که بدون مساعدت همگانی، کاهش و لغو کار کودک امکان ندارد.