بـس کنیـد

شادی مکی ـ پریسا هاشمی

گزارشگران هم‌میهن

بمباران بیمارستانی در غزه و مرگِ بیش از هزار نفر، موجب وحشت و شوکه دنیا شده است؛ به‌طوری‌که علاوه بر دولتمردان، پزشکان نیز آن را محکوم کرده‌اند اما این محکومیت آلامی برای دردهای جنگ‌زدگان غزه نخواهد بود. البته این نخستین بار نیست که به افراد غیرنظامی در محیط خاص حمله نظامی می‌شود، زیرا بیش از این در سال 1375 اسرائیل اردوگاه‌های سازمان ملل را به توپ بست و موجب مرگ بیش از 100 نفر شد. با این حال حمله به بیمارستان در حالی انجام شد که براساس تمامی قواعد حقوق بین‌الملل و قواعد حاکم بر مخاصمات مسلحانه حمله به اهداف غیرنظامی و به‌ویژه مراکز درمانی ممنوع و در شرایطی خاص قابلیت پیگیری کیفری از سوی نهادهای قضایی بین‌المللی را دارد. این حمله برخلاف تمامی قواعد حقوق بشر و حقوق بشردوستانه به قدری منزجرکننده است که بسیاری از کشورهای جهان و مجامع بین‌المللی نسبت به آن واکنش نشان دادند. شامگاه ۲۵ مهرماه بیمارستان المعمدانی غزه مورد حمله موشکی اسرائیل قرار گرفت و تعداد زیادی از افراد غیرنظامی اعم از بیماران، مجروحان و کادر درمان به واسطه این حمله جان خود را از دست دادند. براساس برخی اخبار منتشرشده تعداد قربانیان این فاجعه انسانی به بیش از هزار نفر رسیده است. این حمله در شرایطی صورت گرفت که حمله به مراکز درمانی براساس قواعد پذیرفته‌شده بین‌المللی ممنوع و در زمره جنایات جنگی قرار می‌گیرد که در شرایطی قابلیت پیگیری کیفری را از سوی نهادهای بین‌المللی مربوطه دارد. شرایط به قدری وخیم است که بیمارستان الشفاء در کرانه باختری اعلام کرد که اوضاع از کنترل خارج شده است. این بیمارستان اعلام کرد که جراحی در راهرو و بدون بی‌هوشی صورت می‌گیرد. اشرف القدره، سخنگوی وزارت بهداشت فلسطین در غزه نیز گفته است: «فاجعه کشتار بیمارستان المعمدانی بی‌سابقه است و صدها قربانی برجای گذاشته شده و تیم‌های امداد و نجات هنوز در حال تخلیه اجساد هستند. اغلب قربانیان زن و کودک هستند که قابل شناسایی نیستند. خیلی از اجساد بی‌سر هستند یا پیکرهایشان تکه‌تکه شده است. تعداد قربانیان و نوع جراحت‌ها به‌گونه‌ای است که رسیدگی به آنها از عهده کادر درمان و آمبولانس‌ها خارج است. پزشکان، مجروحان را روی زمین و در راهروها و بدون بی‌هوشی عمل می‌کردند. تعداد زیادی از مجروحان این حمله هنوز در صف عمل جراحی هستند و امکانات درمانی فقط تا چند ساعت دیگر جوابگوی نیازها است.»

واکنش‌ مجامع بین‌المللی و منطقه‌ای

این حمله البته واکنش‌های انتقادی تعدادی از سازمان‌های بین‌المللی را نیز به دنبال داشت. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در واکنش به این حمله گفت: «حملات ۷ اکتبر حماس نمی‌تواند مجازات دسته‌جمعی مردم فلسطین را توجیه کند. من از کشته‌شدن صدها تن در بمباران بیمارستانی در غزه وحشت‌زده شده و خواستار آتش‌بس فوری در خاورمیانه هستم تا این رنج انسانی مزمن و پیچیده کاهش یابد.» سازمان جهانی بهداشت روز سه‌شنبه ضمن محکوم کردن این حمله اعلام کرد:«حمله به بیمارستان المعمدانی در نوار غزه که صدها کشته برجای گذاشت، از لحاظ گستردگی بی‌سابقه بود.» سازمان پزشکان بدون مرز نیز ضمن اعلام وحشت از این حمله تکان‌دهنده اقدام مذکور را کشتارجمعی و مطلقاً غیرقابل پذیرش خواند و گفت: «هیچ چیز حمله تکان‌دهنده به بیمارستانی که بیماران، کادر درمانی و آوارگان جنگ در آن بودند، توجیه نمی‌کند. این خونریزی باید متوقف شود.» غسان ابوسته، پزشک عضو این سازمان که در غزه مانده و به مداوای مجروحان مشغول است، در بیانیه‌ای گفت: «این یک قتل‌عام است.» کمیته بین‌المللی صلیب سرخ نیز با محکوم کردن این حمله، اظهار کرد: «بیمارستان‌ها باید پناهگاهی برای حفظ جان انسان‌ها باشند، نه صحنه‌ای که در آن شاهد مرگ و ویرانی باشیم». دیده‌بان حقوق بشر نیز این حمله را وحشت‌آور و فراتر از حد بیان خواند و از رهبران جهان خواست برای جلوگیری از این بی‌رحمی‌های گسترده و از بین رفتن جان انسان‌ها اقدام کنند.

واکنش کادر درمان ایران

همچنین در واکنش به این حمله جمعی از کادر درمان و پزشکی در میدان فلسطین تهران تجمع کردند. بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت در حاشیه این مراسم گفت:«امروز شاهد یک فاجعه انسانی در غزه هستیم که در طول تاریخ بی‌سابقه بوده و مخالف تمام معاهده‌های بین‌المللی است، براساس تمام قوانین بین‌المللی بیمارستان و کادر درمان باید امنیت داشته باشند. اگر این قوانین که به تصویب همه کشورها رسیده نقض شود باید به کجا پناه برد؟ افرادی دست به این اقدام زدند که مدعی حقوق بشر هستند اما دست به کشتن زنان و سالمندان و کودکان می‌زنند. اسرائیلی‌ها در ظاهر به دنبال دموکراسی هستند اما باطن آنها پست و کثیف است و این موضوع را با بمباران بیمارستان‌ها نشان دادند.» پیرحسین کولیوند، رئیس جمعیت هلال احمر نیز با حضور در این جمع اظهار کرد: «امروز همه دنیا پذیرفته‌اند که کسی حق حمله کردن به کادر درمان و بیمارستان را ندارد اما می‌بینیم که رژیم صهیونیستی به صورت وحشیانه به بیمارستان‌ها حمله می‌کند. بسیاری از امدادگران ما درخواست اعزام به غزه را دارند و ما تمام تلاش خود را برای اعزام امدادگران انجام می‌دهیم. همچنین از طریق هوایی و دریایی در حال رایزنی و پیگیری هستیم تا بتوانیم اقلام امدادی و دارویی و تجهیزات پزشکی موردنیاز را برای نوار غزه بفرستیم.» او گفت:«در تماسی که با مدیرکل صلیب سرخ داشتیم اعلام کرد که قلب ما از این حملات شکسته شده است اما ما در این زمینه نیازمند اقدام قاطعانه هستیم.» محمد رئیس‌زاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران، در نامه‌ای به رئیس سازمان جهانی بهداشت حمله به بیمارستان‌ها و کادر درمان را محکوم کرد و با یادآوری قوانین بین‌المللی و کنوانسیون ژنو، هرگونه تهدید کادر درمان و تعیین ضرب‌الاجل برای خروج از محل ارائه خدمت را محکوم کرد.» در این نامه خطاب به تدروس ادهانوم، دبیرکل سازمان جهانی بهداشت آمده است: «براساس کنوانسیون بین‌المللی ژنو حفظ امنیت و سلامت کادر درمانی در همه‌ی میدان‌ها برای همه طرف‌های درگیر امری ضروری است و در انجام وظایف پزشکی یا معنوی خود آزاد هستند. با عنایت به حملات جنگی کور به مردم غیرنظامی و بی‌دفاع غزه و بحرانی شدن اوضاع بهداشتی، درمانی و دارویی، در صورت تداوم این روند غیرانسانی فاجعه بشری رخ خواهد داد. حمله به بخش‌های بهداشتی درمانی و نیز تعیین ضرب‌الاجل برای کادر درمانی جهت تخلیه مراکز ارائه خدمات به مجروحین و نیز ایجاد محدودیت برای درمانگران داوطلب تحت هر عنوانی محکوم است.لذا از جنابعالی درخواست می‌شود در راستای انجام وظایف آن سازمان با تمام توان و به هر شکل ممکن مانع این اقدامات غیرانسانی شوید.»