حملۀ تمامعیار ارتش اسرائیل به نوار غزه و تنهایی حماس
دولت اسرائیل در سکوت کامل، نقشۀ خود را برای نابودی زیرساختهای حماس در نوار غزه پیش میبرد.
دولت اسرائیل در سکوت کامل، نقشۀ خود را برای نابودی زیرساختهای حماس در نوار غزه پیش میبرد.
محاصرۀ باریکه غزه کامل شده و ارسال غذا و سوخت و برق به شهرهای آن قطع شده است. وزیر انرژی اسرائیل حتی از قطع آب باریکه نیز حمایت کرده است.
مقامهای سیاسی و نظامی اسرائیل از جزئیات اهداف خود سخن نمیگویند اما زبان آنها بهطور بیسابقهای خشن و تهدیدآمیز شده است. وزیر دفاع اسرائیل، نیروهای حماس را «حیوانات انساننما» نامیده و تأکید کرده است که مطابق همین توصیف با آنان برخورد خواهد شد. یک سخنگوی ارتش نیز یحیی سینوار، رئیس دفتر سیاسی حماس در نوار غزه را «مرده» دانسته و همۀ رهبران سیاسی و نظامی این گروه اسلامگرا و تمام داراییهای آن را هدف مشروعی برای حمله اعلام کرده است.
با فراخوان سیصد هزار تن از نیروهای ذخیرۀ ارتش به زیر پرچم، دولت اسرائیل جای تردیدی باقی نگذاشته است که جز نابودی و اضمحلال کامل حماس، نقشهای در سر ندارد. قاعدتاً این هدف با حملات هوایی بیامان علیه مراکز اقتصادی، سیاسی و امنیتی حماس و تخریب خانههای رهبران آن که تاکنون بیش از 500 کشته و هزاران زخمی به جا گذاشته، قابل تحقق نیست و بنابراین، ارتش اسرائیل برای حملۀ زمینی بهخصوص به شهر غزه مصمم به نظر میرسد. حملۀ زمینی به شهر پرازدحام غزه بدون تلفات قابلتوجه برای نیروهای اسرائیلی نخواهد بود، اما دولت نتانیاهو ظاهراً برای پرداخت هر هزینهای در جهت نابودی سازمان اداری، اقتصادی، نظامی و امنیتی حماس آماده شده است.
ظاهراً رهبران حماس خواهان گشودن جبهههای دیگری علیه اسرائیل بهمنظور کاهش فشار علیه خود هستند، اما آمریکا و متحدانش تمام قدرت دیپلماتیک خود را به کار گرفتهاند تا مانع چنین اتفاقی شوند.
در این مورد چشمها بهخصوص به حزبالله لبنان دوخته شده است. حزبالله در هشداری به اسرائیل چند راکت به مزارع شبعا شلیک کرده و سیدهاشم صفیالدین، رئیس شورای اجرایی این گروه به اسرائیل هشدار داده است که این پیام را درک کند. صفیالدین در عین حال در واکنش به اعزام ناو هواپیمابر آمریکا به آبهای شرقی دریای مدیترانه، به رهبران کاخ سفید اخطار داده است که هرگونه دخالتشان در جنگ اسرائیل با حماس، موجب به خطر افتادن منافع آمریکا در هر گوشه از جهان خواهد شد.
با این حال، هنوز نشانهای از آمادگی حزبالله برای جنگ با اسرائیل در حمایت از حماس دیده نمیشود. نجیب میقاتی سرپرست نخستوزیری لبنان حفظ ثبات و امنیت در مرزهای جنوبی کشورش را اولویت دولت خود دانسته و وزیر کشور لبنان نیز به نقل از مقامهای حزبالله اطمینان داده است که این گروه قصدی برای ورود به جنگ با اسرائیل ندارد مگر آنکه اسرائیل علیه لبنان اقدام کند. دولت نتانیاهو نیز از طریق میانجیها به دولت میقاتی پیغام داده است که تلآویو هرگونه حملۀ حزبالله را به حساب دولت لبنان خواهد گذاشت.
در واقع بسیار بعید است که حزبالله لبنان بدون هماهنگی با جمهوری اسلامی حاضر به ورود به صحنۀ جنگ باشد زیرا دخالت حزبالله خواهناخواه به پای جمهوری اسلامی نوشته خواهد شد. جمهوری اسلامی اما ضمن اعلام حمایت از عملیات طوفانالاقصی، هرگونه دخالت عملی خود در جنگ را رد میکند. رسانههای حامی حزب جمهوریخواه آمریکا در روزهای گذشته کوشیدهاند تا جمهوری اسلامی را بهعنوان عامل پشت پردۀ این عملیات معرفی کنند. روزنامۀ وال استریت ژورنال به نقل از منابع ناشناسِ حماس و حزبالله مدعی شده است که فرماندهان نظامی ایران در جلسۀ دوشنبۀ گذشته خود با سران چهار گروه فلسطینی و لبنانی در بیروت برای آغاز عملیات طوفانالاقصی چراغ سبز نشان دادهاند. سخنگوی وزارت خارجۀ جمهوری اسلامی این گزارش را بیاساس و با انگیزۀ سیاسی دانسته است. به نظر میرسد هدف از تبلیغ دخالت ایران در آغاز جنگ حماس و اسرائیل، از یک طرف، ناشی از رقابت انتخاباتی حزب جمهوریخواه و دموکرات آمریکا و از طرف دیگر تلاشی برای دور نگه داشتن حزبالله از گشودن جبهۀ تازهای از مرزهای شمالی اسرائیل باشد.
در این میان، محمود عباس، رئیس دولت خودگردان فلسطین نیز به شدت تحت فشار است تا کرانۀ باختری را آرام نگه دارد و مانع حملات گروههای مسلح حامی حماس و جهاد اسلامی علیه اهداف اسرائیلی شود. عباس با اشاره به عملیات طوفانالاقصی از حق فلسطینیها برای دفاع از حقوق خود حمایت کرده اما قاعدتاً در جنگی شدن شرایطِ کرانۀ باختری نفعی برای دولت خودگردان نمیبیند.
حماس در سال 2007 به روشی تحقیرآمیز نیروهای تحت امر عباس را از نوار غزه بیرون کرد و دولتی تحت کنترل خود در باریکه به وجود آورد. از آن سال تاکنون دو طرف قادر بههیچ نوع توافقی با هم نبودهاند و عملاً سرزمینهای فلسطینی را به دو بخش کاملاً جدا از هم تبدیل کردهاند.
محمود عباس طبعاً نمیتواند از کشتار فلسطینیها در نوار غزه توسط ارتش اسرائیل راضی باشد، اما به لحاظ سیاسی از برچیدن دولت حماس در باریکه نباید نگران باشد.
در سالهای گذشته، رسانههای اسرائیلی بارها از درخواست محرمانۀ دولت عباس از اسرائیل برای براندازی دولت حماس در نوار غزه گزارش داده بودند، اما اسرائیلیها با اشاره به هزینۀ چنین اقدامی، حاضر به انجام مفت و مجانی آن برای کمک به عباس نشده بودند.
اسرائیل اما اکنون با ضربهای که از عملیات تحقیرآمیز طوفانالاقصی نصیبش شده است، قصد برچیدن حضور حماس در نوار غزه را دارد و چون از منافع دولت خودگردان نسبت به این موضوع آگاه است، نگرانی خاصی از کمک الفتح به جنگی شدن شرایط کرانۀ باختری ندارد.
در مجموع چنین به نظر میرسد که جز برخی عملیات پراکنده و راکتپرانیهای بیاهمیت از لبنان یا کرانۀ باختری، جبههای واقعی از هیچ نقطهای علیه اسرائیل گشوده نخواهد شد و حماس در کنار گروه کوچکتر جهاد اسلامی فلسطین در مصاف با حملۀ همهجانبۀ ارتش اسرائیل به نوار غزه باید به تنهایی بجنگد.
نتیجۀ این جنگ بینهایت مهم است زیرا نوع نظم و بینظمی خاورمیانه در آینده به آن بستگی دارد.