برخوردها در سالگرد مهسا

‌ یک سال است که واپسین روزهای شهریورماه با نام مهسا امینی گره خورده است. دختر جوانی که مرگ تلخ او به اعتراضاتی گسترده در تاریخ ایران پیوند خورد. مهسا جوانی اهل سقز بود که در طول سفر خود به پایتخت توسط گشت ارشاد دستگیر شد. او ساعاتی بعد از دستگیری بیهوش و به بیمارستان منتقل شد و در نهایت جان خود را از دست داد. اگرچه نهادهای رسمی علت مرگ مهسا را بیماری خاص او از کودکی عنوان کرده بودند اما این علت نه توسط خانواده و وکلای او و نه توسط جامعه مورد پذیرش قرار نگرفت. مرگ این دختر جوان از همان ساعات اولیه منجر به شکل‌گیری اعتراضاتی شد که تقریباً 6 ماه به طول انجامید و حوادث تلخ بسیاری را رقم زد. مرگ، نقص عضو، اعدام و بازداشت، گوشه‌ای از این اتفاقات بودند. در کنار این موارد اما باید به دستگیری خبرنگارانی اشاره کرد که ماجرای مرگ و سوگ مهسا و خانواده او را پوشش داده بودند. در واقع همزمان با بالا گرفتن اعتراضات و تنها چند روز بعد از مرگ دختر جوان، الهه محمدی و نیلوفرحامدی خبرنگارانی که از طرف رسانه‌های خود انجام‌وظیفه کرده بودند نیز دستگیر و با انواع اتهامات مواجه شدند. این خبرنگاران با گذشت یک سال همچنان در بازداشت به سر می‌برند. اگرچه روز گذشته اولین سالگرد مرگ مهسا بود، اما از چند روز پیش از این تاریخ شاهد واکنش‌های مسئولان و مردم نسبت به این ماجرا بودیم. سیدابراهیم رئیسی روز چهارشنبه 22 شهریورماه در گفت‌وگو با شبکه ان‌بی‌سی آمریکا در پاسخ به سوالی درباره اتفاقات سال گذشته ایران تاکید کرد:«یک حادثه‌ای اتفاق افتاد و نمونه این حوادث در نقاط مختلف اتفاق می‌افتد. این یک حادثه بود و جمهوری اسلامی هم آن را دنبال کرد و اعلام کرد که این حادثه مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. غربی‌ها و بعضی از کشورهای اروپایی و آمریکایی‌ها سوار بر این موضوع شدند و دنبال اهداف خودشان بودند. در واقع این جریان را به‌عنوان یک پروژه‌ای علیه جمهوری اسلامی به کار گرفتند. یک جنگ ترکیبی یعنی یک جنگ سیاسی، اقتصادی، رسانه‌ای و روانی را علیه جمهوری اسلامی آغاز کردند.» او همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه اگر اعتراض جدیدی رخ دهد آیا نحوه برخورد با معترضان مثل گذشته خواهد بود؟ گفت: «شما مگر می‌دانید که قرار است اعتراضی شود؟ شما یقین داشته باشید که جمهوری اسلامی ایران همواره برای شنیدن سخن کسانی که اعتراضی نسبت به هر موضوعی داشته باشند، گوش شنوا دارد و خواهد داشت اما کسانی هم که بخواهند از نام خانم «امینی» یا هر موضوع دیگری سوءاستفاده کنند یا برای ایجاد ناامنی عامل بیگانه باشند طبیعتاً وضعیت آنها روشن است و می‌دانند که هر گونه ناامنی در کشور و هرگونه به خطر انداختن امنیت مردم و جامعه هزینه سنگینی خواهد داشت.»

بازداشت‌ها و دستگیری‌ها

در این مدت خبر بازداشت برخی از فعالان مدنی و سیاسی نیز منتشر شد. خبر بازداشت سمانه اصغری، فعال حقوق کودکان و محمد معینی، فعال رسانه‌ای و سیاسی از جمله این اخبار بودند. خبر بازداشت امجد امینی، ‌پدر مهسا امینی نیز دیگر خبری بود که البته در اولین ساعات 25 شهریورماه منتشر شد این در حالی بود که پیش از این خانواده امینی در اطلاعیه مشترکی نوشتند: «مانند هر خانواده داغ‌دیده‌ای بر مزار آن عزیز سفرکرده گردهم آمده و مراسم سنتی و مذهبی سالگرد را برگزار می‌کنیم. ضمن گرامیداشت هم‌دردی‌ها و دغدغه‌های ارزشمند همشهریان عزیز، همگان را به پرهیز از هرگونه کنش خشونت‌آمیز و واکنش در برابر آن دعوت می‌کنیم. ما جز این نوشته هیچ متن و نوشته‌ای منتشر نمی‌کنیم.» اما ساعاتی بعد از انتشار خبر بازداشت امجد امینی در سقز، خبرگزاری دولت(ایرنا) به نقل از منابع آگاه این خبر را تکذیب کرد. این خبرگزاری همچنین درباره برگزاری مراسم سالگرد مهسا امینی در شهر زادگاه او یعنی سقز نیز نوشت:«چند روز است که رسانه‌های بیگانه و معاند، با استفاده از تمام امکانات و با تبلیغات گسترده رسانه‌ای، مردم سقز و استان کردستان را به اعتصاب، تجمع و اغتشاش دعوت می‌کنند که با واکنش سرد مردم مواجه شد. درحالی‌که طبق فراخوان رسانه‌های معاند و ضدانقلاب، قرار بود مردم شنبه ۲۵ اردیبهشت ساعت ۹ در میدان زندان این شهر تجمع کرده و از آنجا به سمت آرامستان آیچی برای برگزاری سالگرد فوت مهسا امینی حرکت کنند این فراخوان با هوشیاری مردم و حضور نیرو‌های امنیتی و انتظامی، ناکام ماند. برخی از شهروندان سقزی به واسطه تعطیلی ادارات، امروز در پارک‌ها و فضا‌های سبز حضور دارند و برخی نیز حتی مشغول به انجام بازی‌های محلی هستند. برخی از مسافران هم که به این شهر سفر کرده‌اند در حال سپری کردن تعطیلات خود در پارک‌های داخل شهر هستند.»

غلامی، دادستان عمومی و انقلاب قرچک نیز از دستگیری یکی از عناصر ضدامنیتی مرتبط با گروهک‎های معاند خبر داد و عنوان کرد:«تعدادی از مرتبطین وی نیز در چند شهرستان دیگر استان تهران دستگیر شدند. متهم قصد انجام برخی اقدامات ایذایی و خرابکارانه در سطح استان تهران و برخی استان‌های همجوار طی چند روز آتی را داشته است» همچنین امان‌الله گشتاسبی، فرمانده سپاه بیت‌المقدس استان کردستان نیز از شناسایی و دستگیری عناصر وابسته به گروهک‌های تروریستی در سنندج، دیواندره، بانه و مریوان خبر داد و گفت: «تمام نقاط استان کردستان به‌ویژه شهر سقز همانند روزها و ماه‌های گذشته در امنیت کامل بسر می‌برد و مردم در سایه امنیت پایدار در حال گذران زندگی خودشان هستند.» سازمان اطلاعات فرماندهی انتظامی اصفهان نیز از شناسایی ۹۷ نفر از تشویش‌کنندگان اذهان عمومی در فضای مجازی در این استان خبر داد. همچنین براساس اعلام این سازمان «با ۴۸ نفر از کاربران متخلف که با انتشار مطالب، تصاویر و فیلم‌های گوناگون سعی در گمراه کردن افکار عمومی داشته و برخی از آنان تحریک به آشوب و تجمع در راستای فراخوان‌های منتشرشده را در برنامه خود داشتند، برخورد شد. در این رابطه ۱۵ صفحه اینستاگرامی نیز با درج لوگوی (نشان) مناسب، مسدودسازی و در نهایت از بستر مجازی به‌طور کامل حذف شدند.» مرکز اطلاع‌رسانی فرماندهی انتظامی اصفهان همچنین از دستگیری لیدر و سه نفر از هدایت‌کنندگان اصلی حوادث اخیر در شهرستان نجف‌آباد خبر داده است.

از طرف دیگر خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه خبر داده است که عبدالله مهتدی، سرکرده گروهک کومله در جدیدترین صوتی که از او منتشر شده و به گفته تسنیم در جلسات داخلی احزاب تجزیه‌طلب است، به توضیح درباره اختلافات سران پیمان موسوم به همبستگی می‌پردازد. او توضیح می‌دهد:«رضا پهلوی از بی‌احترامی مصی علی‌نژاد ناراحت شده و گفته دیگر نمی‌آیم اما بخش قابل تأمل در جایی است که مهتدی می‌گوید «اگر یک هفته صبر می‌کردند، کار تمام بود و دلیل موفقیت‌آمیز نبودن این پروژه ناکافی بودن تجربه سیاسی آنان بوده است.»» مهتدی در این فایل صوتی تاکید کرد:«جمهوری اسلامی از مخالفانش عاقل‌تر و دوراندیش‌تر بود.»

واکنش ائمه جمعه کشور

روز جمعه 24 شهریورماه نیز برخی از ائمه جمعه کشور به موضوع اعتراضات سال گذشته پرداختند. احمد مطهری‌اصل، امام جمعه موقت تبریز در خطبه‌های نمازجمعه این شهر گفت: «گمان می‌کردیم که برخی سیاسیون و نیمه‌متفکران وقتی از «زن، زندگی، آزادی» حرف می‌زنند، نظریه‌ای دارند ولی دیدیم هیچی حالی‌شان نیست و با آن عقیده‌ای که دارند باید شعار خود را عوض کنند.» قربانعلی دری نجف‌آبادی امام‌جمعه اراک نیز در خطبه‌های نمازجمعه این شهر با اشاره به حوادث سال گذشته گفت: «مردم می‌دانند کسانی که این اتفاقات را رقم زدند به دنبال چه هستند. مردم باید تلاش کنند ابزار دست بیگانگان نشوند و آب به آسیاب دشمن نریزند. کسانی که در مقابل این نظام می‌ایستند بدانند مقابله با نظام اسلامی گناهی نابخشودنی است و مبادا کاری انجام شود که دشمن‌شاد شویم.» رسول فلاحتی نیز در خطبه‌های نمازجمعه شهر رشت، با اشاره به تلاش دشمن برای تجزیه ایران با استفاده از ابزارهای رسانه‌ای، تاکید کرد: «در جریان اغتشاشات سال گذشته شاهد این نقشه شوم بودیم که با هدف ضربه زدن به اقتدار نظام اسلامی برنامه‌ریزی شده بود. در جریان حوادث سال گذشته، شاهد شکست توطئه‌های دشمنان انقلاب بودیم و مردم با بصیرت، جواب بدخواهان کشور و نظام را دادند؛ البته فریب‌خوردگان حوادث سال گذشته نیز اکنون پشیمان هستند و می‌دانند که دشمن فقط به فکر منافع خود است. اخبار دروغ رسانه‌های معاند موجب شد که سال گذشته با ناآرامی‌هایی مواجه شویم و لذا باید جهاد تبیین را در دستور کار قرار دهیم تا مردم فریب اخبار جعلی دشمن را نخورند. دشمنان بیکار نمی‌مانند و همچنان در حال حیله‌گری هستند و لذا باید مراقب باشیم.»

امام جمعه رشت، ۸۵ درصد جامعه ایران را طرفدار حجاب و پوشش دانست و بیان کرد:«دشمنان با تکرار دروغ‌های خود با محوریت زن و آزادی، می‌خواهند به حجاب خدشه وارد کنند.» ماموستا فایق‌رستمی در خطبه‌های نمازجمعه این هفته مسجد جامع شهر سنندج به هجمه‌های گسترده دشمنان علیه مقدسات اسلام و کشورهای اسلامی گفت: «دشمنان تمام توان و تلاش خود را برای تضعیف وحدت اسلامی و ایجاد اختلاف در بین مسلمانان به کار گرفته و مراقب توطئه‌های دشمنان باشیم.» او با بیان اینکه اسلام دین عدالت، رحمت، اخوت، برادری، وحدت و صلح است، گفت: «اعتراض به مطالبات با تنش و جنگ و دعوا میسر نمی‌شود بلکه مطالبات را باید از مسیر واقعی دنبال کرد. امروز دشمنان تمام توان خود را برای ایجاد تنش با سوءاستفاده از احساسات جوانان ما به کار گرفته‌اند. لذا نباید اجازه دهیم که تحریک‌های دشمن موجب ایجاد ناامنی دوباره در کشور شود.»