بریکس جایگزین برجام نیست
بررسی دستاورد ایران در اجلاس ژوهانسبورگ
بررسی دستاورد ایران در اجلاس ژوهانسبورگ
ایران به همراه پنج کشور آرژانتین، عربستان، مصر، امارات و اتیوپی به عضویت بریکس درآمدند. رئیس‌جمهور عضویت ایران در بریکس را موجب تقویت رویکردهای اصولی این گروه از جمله مخالفت با یکجانبهگرایی آمریکا دانست و رئیس سابق بانک مرکزی نیز این اتفاق را خبری مثبت و یک سیاست راهبردی مفید اعلام کرد که می‌تواند در تنوع‌بخشی به دلار گام مثبتی باشد. کارشناسان نیز در گفت‌وگو با هم‌میهن ضمن مثبت دانستن دستاوردهای عضویت ایران، به موانع اثرگذاری این عضویت پرداختند. با این حال با توجه به بیانیه پایانی نشست گروه بریکس باید امیدوار بود که عضویت ایران در این گروه بیش از عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای برای کشور در بخش اقتصادی مثمرثمر باشد.
سیدابراهیم رئیسی روز پنجشنبه در پانزدهمین نشست گروه «بریکس» که در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی برگزار شد، در سخنانی پس از اعلام پذیرش رسمی عضویت ایران در این گروه، گفت: «ایران از ظرفیت‌های بی‌نظیری برخوردار است و آمادگی دارد در هر سه حوزه اصلی فعالیت‌های بریکس؛ یعنی حوزه‌های سیاسی- امنیتی، اقتصادی- مالی و اجتماعی مشارکت نماید. تعامل حداکثری و تقویت سازوکارهای همکاری چندجانبه به‌خصوص با کشورهای مستقل در حال توسعه در کانون سیاست ایران قرار دارد. در همین راستا به دلیل موقعیت خاص ترانزیتی و با برخورداری از منابع گسترده انرژی و همچنین توان بالای علمی و مهندسی در حوزه‌های متنوع، از جمله: تولیدات صنعتی، فناوری، نانو و پزشکی، آمادگی خود را برای هرگونه همکاری، اقدام مشترک اقتصادی و سرمایه‌گذاری با کشورها اعلام می‌داریم.» او ادامه داد: «همکاری‌های راهبردی مختلف بین ایران و اعضای بریکس از جمله در حوزه‌های ترانزیت، انرژی و تجارت، دستور کار جهانی بریکس را حمایت می‌کند. ایران به صورت قاطع از تلاش‌های موفق بریکس در راستای دلارزدایی از روابط اقتصادی میان اعضاء و همچنین استفاده از ارزهای ملی و تقویت سازوکارهای بریکس برای پرداخت و تسویه مالی حمایت می‌کند.» او اعلام کرد: «بریکس نماد چنین تغییر و تحولی در مناسبات جهانی است که می‌تواند به حل معضلات جامعه جهانی کمک کند؛ به‌ویژه آنکه اعتماد جهانی به اثرگذاری بریکس رو به افزایش است. گسترش بریکس به سایر قدرت‌های جهان جنوب و در حال توسعه، این چشم‌انداز را منسجم‌تر و جهانی‌تر خواهد کرد.» همچنین سیدابراهیم رئیسی در حاشیه برگزاری پانزدهمین نشست گروه بریکس، در دیدار «شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین با اشاره به توافقات جاری میان ایران و چین، اجرای توافق‌ها در چارچوب همکاری‌های راهبردی 25ساله دو کشور را مورد تاکید قرار داد.
عمیق‌تر شدن عقب‌ماندگی ایران از قدرت‌های اقتصادی منطقه
عبدالناصر همتی، رئیس کل پیشین بانک مرکزی در یادداشتی در فضای مجازی درباره اهمیت عضویت ایران در بریکس (BRICS) و آینده ارز واحد آن، نوشت: «نظر به سیاست‌های سلطه‌گرانه آمریکا و تحریم‌های طولانی‌مدت علیه اقتصاد ایران، عضویت کشورمان در بریکس از اهمیت برخوردار است و خبری مثبت و یک سیاست راهبردی مفید است. البته این نکته را هم باید توجه کرد که تشکیل پیمان‌های منطقه‌ای و چندجانبه نظیر بریکس، اقدامی است توسط برخی کشورهای نوظهور، عمدتاً برای به چالش کشیدن توسعه نفوذ غرب و نیز در چارچوب تلاش برخی از آنها برای دستیابی به بازارهای باثبات برای کالاهای خود و کنترل نظم اقتصادی موجود جهانی». او عنوان کرد: «بدون شک، صحبت در مورد ارز جدید بریکس به خودی خود یک شاخص مهم از تمایل بسیاری از کشورها برای تنوع بخشیدن به دلار است. البته یک نظم جدید اقتصادی جهانی از ارز جدید بریکس یا دلارزدایی یک‌شبه پدیدار نخواهد شد. با وجود موانعی که بر سر راه دلارزدایی وجود دارد، عزم گروه بریکس برای اقدام نباید نادیده گرفته شود. از آنجایی که ۵ کشور جدید از جمله ایران به بریکس خواهند پیوست، این گروه احتمالا برنامه دلارزدایی خود را افزایش خواهد داد. البته تلاش‌های دلارزدایی هم در سطح چندجانبه و هم در سطح دوجانبه با مشکلات جدی مواجه شده است.» همتی بیان کرد: «اگرچه صحبت در مورد ارز بریکس شتاب بیشتری گرفته است، اطلاعات محدودی در مورد مدل‌های مختلف در دست بررسی وجود دارد. بلندپروازانه‌ترین مسیر چیزی شبیه به یورو خواهد بود، واحد پولی که ۱۱ کشور عضو اتحادیه اروپا در سال ۱۳۹۹به تصویب رساندند. اما با توجه به عدم تقارن قدرت اقتصادی و پویایی سیاسی پیچیده در بریکس، مذاکره برای یک ارز واحد دشوار خواهد بود. نسخه بریکس از یورو در حال حاضر بعید است. هیچ‌یک از کشورهای درگیر تمایلی به توقف ارز محلی خود نشان نمی‌دهند. در عوض، به نظر می‌رسد هدف ایجاد یک سیستم پرداخت یکپارچه کارآمد برای تراکنش‌های فرامرزی به‌عنوان اولین گام و سپس معرفی یک ارز جدید باشد.»
او تاکید کرد: «حضور در بریکس قطعاً می‌تواند مفید باشد ولی توجه شود مشکل توسعه کشور ما عمدتاً از شیوه نامناسب حکمرانی و نیز نتیجه تداوم تحریم‌هاست. قبلا هم توضیح داده‌ام که لازمه تداوم و تقویت سیاست کاهش تکیه بر دلار در قالب این‌گونه پیمان‌ها، تقویت ارزش پول ملی است و این امر بدون یک سیاست مالی و پولی مناسب و هماهنگ و برنامه کنترل نوسانات اقتصادی و تقویت ثبات اقتصاد و مهار تورم، ممکن نیست. همکاری در چارچوب بریکس و نظایر آنها اقدامی است که در میان‌مدت و بلندمدت می‌تواند نتایج مثبت تجاری و اقتصادی برای ما داشته باشد، اما توجه شود که نیازهای ارزی، تجاری و سرمایه‌ای ایران بیشتر کوتاه‌مدت است. رقابت با قدرت‌های اقتصادی منطقه نظیر ترکیه و عربستان یک امر جدی است و فاصله عقب‌ماندگی ایران از آنها، که قرار بود در سال ۱۴۰۴ قدرت اقتصادی اول منطقه باشد، به‌سرعت در حال عمیق‌تر شدن است.» همتی تاکید کرد: «با ادامه محدودیت روابط بانکی بین‌المللی و از همه مهم‌تر اصرار بر تداوم برنامه‌های نامناسب اقتصادی در کنار تداوم تحریم‌ها، ورود تکنولوژی و سرمایه خارجی به کشور را به‌عنوان موتور رشد و توسعه، محدود می‌سازد. این را هم باید توجه کرد که قدرت‌هایی نظیر چین و هند که به ترتیب قدرت‌های دوم و پنجم اقتصادی جهان هستند، در تلاش برای یافتن بازار برای کالاها و خدمات خود و از همه مهم‌تر، ارتقای نقش خود در نظم بین‌المللی هستند و در عین تلاش برای ایجاد بلوک‌های چندجانبه برای رسیدن به مقصود خود، همکاری‌ها و روابط اقتصاد خود با غرب را نیز بی‌وقفه و بدون ایجاد تنش، گسترش می‌دهند. اما این امر نمی‌تواند مانع تلاش ایران برای بهره‌برداری از این‌گونه پیمان‌ها باشد، منوط به آنکه شرایط لازم برای منتفع شدن از آن در سیاست‌های کلان کشور تدبیر شود.»
پیوستن به بریکس مهم است اما اقتصاد به مدیریت نیاز دارد
آیت الله سیدحسن عاملی، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل در خطبه‌های این هفته نمازجمعه با اشاره به عضویت رسمی ایران در بریکس اظهار کرد:«این عضویت موفقیت بزرگ اقتصادی برای ایران است. توجه شود که این گروه غیرغربی ۳۱ درصد، بالاتر از «گروه ۷» نقش اقتصادی در دنیا دارد. نزدیک به ۷۰ کشور جهان در آن عضویت دارند و در رأس این گروه قدرت بزرگ اقتصادی مثل چین، هند و برزیل قرار دارند و غالب کشورهای هم‌پیمان آمریکا به تدریج وارد این گروه بزرگ اقتصادی می‌شوند. قدرت توسعه این گروه قطعاً مانع از یکه‌تازی آمریکا در مدیریت جهانی خواهد شد.» او با تاکید بر اینکه یک امتیاز بزرگ این گروه این است که بانک این گروه عظیم اقتصادی به نام بانک توسعه نوین سامانه اعلام پرداختی دارد و اعضاء این کشور را از سوئیفت بی‌نیاز می‌کند، گفت: «لحوق به پیمان شانگهای و بریکس ظرفیت بزرگی برای بازسازی اقتصادی ایران است اما معماری اقتصاد ایران احتیاج به دو رکن دارد؛ اول، مدیریت علمی و دوم، خلاص شدن از حلقه تحریم و فشار آمریکا و اروپا با دو قدم بزرگ دولت یعنی لحوق به پیمان شانگهای و بریکس به تدریج تحریم آمریکا آثار خود را از دست خواهد داد و در کنار آن باید برنامه‌ریزی‌های علمی برای بیماری‌های مزمن اقتصادی ایران تدارک دیده شود.»
علی اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین الملل نیز ضمن ابراز خرسندی از توسعه همکاری‌های ایران با کشورهای عضو بریکس و عضویت کشورمان در این اتحادیه مهم و نوظهور اقتصادی تاکید کرد: «پس از جنگ جهانی دوم دولت توسعه‌طلب آمریکا با جایگزین کردن دلار و تبدیل آن به پشتوانه ارزی که پیشتاز استثمار اقتصادی و تحمیل‌های سیاسی بود، تلاش کرد که سلطه خویش را بر دنیا توسعه دهد اما اکنون هسته مرکزی بریکس از کشورهای جدید من‌جمله کشور عزیزمان ایران که در حوزه اقتصاد جهانی فعال هستند، دعوت کرده که به عضویت دائم این سازمان اقتصادی درآیند و لذا فعالیت و تلاش‌های چندجانبه کشورهای عضو می‌تواند جهش مهمی در پایان دادن به استعمار کشورهای توسعه‌طلب تلقی شود.» ولایتی تصریح کرد: «این اقدام اگر به‌درستی و با دقت مدیریت و اجرایی شود قطعاً می‌توان پیش‌بینی کرد که در آن استیلای دلار به سر آمده و به‌الطبع از سلطه اقتصادی آمریکا کم خواهد شد و جمهوری اسلامی ایران از این اقدام مثبت حمایت نموده و همکاری‌های خود را توسعه خواهد داد.»
صفری، معاون دیپلماسی وزارت امور خارجه نیز با بیان اینکه رئیس بانک NDB (بانک اعضای بریکس) با دعوت ایران به زودی به کشورمان سفر می‌کند تا ما سهمی به‌عنوان عضو جدید در این بانک داشته باشیم و از ظرفیت‌ها برای فاینانس پروژه‌ها استفاده کنیم، اعلام کرد: «ما با پنج کشور عضو بریکس روابط بسیار خوبی داریم و در چارچوب بریکس می‌توانیم روابط تجاری و اقتصادی با یکدیگر را گسترش بدهیم. بریکس توانایی تجارت و مبادلات مالی ما را ارتقا خواهد داد.» او همچنین گفت: «ورود ایران به بریکس موجب تقویت چندجانبه‌گرایی و تقویت قدرت سیاسی، اقتصادی و تجاری ایران خواهد شد و به تضعیف یکجانبهگرایی می‌انجامد. ما نیز امتیازاتی برای کشورهای بریکس داریم. مسائل انرژی و کریدورهایی که از طریق ایران، شمال را به جنوب و شرق را به غرب متصل می‌کند برای کشورهای عضو بریکس اهمیت دارد چراکه ایران در تامین امنیت انرژی از طریق خلیج‌فارس و دریای عمان نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.»
کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه نیز در خصوص مزایای عضویت ایران در گروه بریکس متعاقب سفر ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور به آفریقای جنوبی و حضور وی در نشست سران این گروه، اظهارداشت: «عضویت ایران در بریکس از چند جهت حاوی پیام‌های مهمی است؛ یکی آنکه ایران قابل انزوا و تحریم نیست، دشمنان تلاش کردند در سال‌های گذشته ایران را به شکل کشوری که به سمت انزوا پیش می‌رود نشان دهند.» او با بیان اینکه بسیاری از اهداف اقتصادی و سیاسی سازمان بریکس با سیاست‌های ایران مشترک است، گفت: «حدود دو سال پیش بود که جمهوری اسلامی ایران عضو سازمان همکاری شانگهای شد و به‌رغم آنکه برخی گمان نمی‌کردند که به این راحتی ایران عضو بریکس شود، این اتفاق هم افتاد. گزاره مبنایی تشکیل سازمان بریکس این است که کشورهایی که به لحاظ اقتصادی دارای زیرساخت‌های قوی هستند به‌نوعی در کنار یکدیگر قرار بگیرند و بتوانند مبنای گسترده‌ای را در عرصه اقتصادی به وجود آورند. آمریکا تمام تلاش خود را در گذشته و حال انجام می‌دهد تا با سوءاستفاده از قدرت اقتصادی و اهرم دلار ساختار اقتصادی جهان و تبادلات تجاری را در خود هضم کند.»
پیامدهای مثبت پذیرش عضویت ایران در بریکس
فرزاد رمضانی بونش، کارشناس مسائل بین الملل درباره اهمیت عضویت ایران در سازمان بریکس به هم‌میهن گفت: «بریکس هرچند به‌عنوان یک ساختار اتحاد کامل نیست اما باید به افزایش نقش این سازمان طی دو دهه گذشته و افزایش اعضای این سازمان از 3 به 4 و به 5 و نیز افزایش شمار اعضای آن در سال آینده به 11 عضو توجه کرد. از طرف دیگر در یک نگاه مقایسه‌ای درمی‌یابیم که در وضعیت کنونی مجموعه تولید ناخالص GDP در بریکس در مقایسه با گروه هفت افزایش یافته است.» او ادامه داد: «درخصوص اجلاس بریکس در آفریقای جنوبی در یک‌سال گذشته بحث پذیرش یا عدم‌پذیرش عضویت ایران از سوی برخی رسانه‌ها و کشورهایی مانند هند و برزیل وجود داشته است. در اجلاس اخیری که در ژوهانسبورگ اتفاق افتاد، گامی مهم برای پذیرش عضویت ایران در بریکس انجام شد. از طرف دیگر ایران در شانگهای به‌عنوان یک عضو کامل و رسمی پذیرفته شده است. اما اگر بخواهیم نگاهی دقیق به پذیرش عضویت ایران در بریکس داشته باشیم، باید بگوییم پذیرش عضویت ایران در این سازمان قطعاً دارای پیامدها و آثار ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و سیاسی، اقتصادی و منطقه‌ای است.» این کارشناس مسائل بین‌الملل بیان کرد:«اگر به سه ضلع بریکس یعنی هند، چین و روسیه نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که چین و روسیه از موافقان اصلی حضور ایران در بریکس بوده‌اند. اما باید این مسئله را در نظر داشته باشیم که به نظر نمی‌رسد هندی‌ها موافق این موضوع باشند که بریکس تبدیل به یک اتحاد ضدغربی شود. اگر کشورهای امارات و عربستان در سال آینده به بریکس ملحق شوند مایل نیستند که بریکس ساختاری ضدغربی به خود بگیرد. آنچه مشخص است بیشتر اعضای این سازمان نگاه توسعه‌ای و اقتصادی به بریکس دارند. آنها همچنین خواستار افزایش جایگاه این سازمان در ساختار اقتصادی جهان، افزایش تبادل تجاری و افزایش GDP ،افزایش نقش ساختارهای بریکس و افزایش روند تجارت با اعضای ملی و... هستند.» او اضافه کرد:«آنچه می‌تواند به ایران کمک کند استفاده از توان اقتصادی اعضای بریکس در روند تجارت و توسعه اقتصادی و سرمایه‌گذاری در داخل کشور است. به‌ویژه توان چین در این زمینه بسیار مهم است. اگر ایران در چارچوب ساختارهای نهادی بریکس بتواند از توان و پتانسیل چین برای سرمایه‌گذاری در کشور استفاده کند، توجه به وضعیت کنونی تحریم‌ها و وضعیت اقتصادی ایران کمک بسیاری به توسعه اقتصادی کشور خواهد کرد. اما اگر بخواهیم نگاه یک‌طرفه داشته و صرفاً روند عضویت را مهم بدانیم به نظر نمی‌رسد که بتوانیم از نتایج این عضویت در میان‌مدت، کوتاه مدت و حتی بلندمدت استفاده کافی را ببریم.» رمضان‌بونش تاکید کرد:«عضویت ایران در بریکس مسئله‌ای مثبت است اما اینکه تا چه میزان می‌توان از این فرصت استفاده کرد، مهم است. با توجه به نوع نگاهی که روسیه، چین و هند و برخی دیگر از اعضای بریکس درباره مسائلی مانند برجام و روند تنش‌زایی با غرب و اولویت‌بخشی که این کشورها به مسئله اقتصاد دارند، باید توجه کنیم که بیشتر اعضای این اتحادیه مایل نیستند که بریکس ساختاری ضدغربی داشته باشد. اولویت اصلی این کشورها در بریکس توسعه اقتصادی، افزایش تولید نفت در اقتصاد جهان، افزایش مبادلات تجاری و افزایش روند توسعه اقتصادی در جهت ملی منافع ملی خودشان است. این نگاه به‌ویژه در دو قطب اصلی این سازمان یعنی روسیه و چین و به‌ویژه هند به شدت مشهود است.»
حل مسئله FATF رمز موفقیت ایران در بریکس
عبدالرضا فرجی راد، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با هم‌میهن درباره اهمیت عضویت در بریکس و دستاوردهای ایران در این نشست، تاکید کرد: «در اینکه ایران تقاضا داده که عضو بریکس شود کار خوبی است. شکی نیست که هر چقدر در این سازمان‌های جهانی به‌ویژه سازمان‌های اقتصادی فعال باشیم به نفع منافع ملی کشور است. امیدوارم عضویت ایران انجام شود و از این 5 کشوری که دعوت شده، به عضویت دربیاید.»
او در پاسخ به این سوال که عضویت ایران در بریکس چقدر می‌تواند در آینده اقتصادی‌اش کارساز و تاثیرگذار باشد، افزود: «بستگی به عملکرد بریکس دارد. حدود 20 سال است که بریکس توسط 5 کشور شکل گرفته است. اما در این دو دهه هنوز سازوکار جدی مالی و اقتصادی انجام نداده تا اعضای اصلی این سازمان کار جدی بکنند. ممکن است اعضای جدیدی را بپذیرند. نزدیک به 30 کشور تقاضای عضویت دادند و 5 کشور دعوت شدند تا اقدامات مقدماتی عضویت را انجام دهند. شاید با اضافه شدن این 5 کشور به بریکس تحرکی در فعالیت آن دیده شود. البته عربستان با وجود آنکه تقاضای عضویت داده بود بنا به دلایل خاص خود، اعلام کرده که باید عضویت در بریکس را بررسی کند.»
فرجی‌راد گفت: «در کشورهای عضو بریکس هم اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. برخی مانند روسیه می‌خواهند که جلوی دلار آمریکا بایستند. بعضی مانند هندی‌ها و حتی چینی‌ها و برزیلی‌ها در بیانیه خود اعلام کردند که بریکس نمی‌خواهد در مقابل دلار یا گروه 7 بایستد. این کشورهایی که موضع نرم‌تری دارند کارهای گسترده اقتصادی و تجاری با غرب دارند. هندوستان تا دو دهه گذشته یک کشور فقیری بود و هنوز هم فقر در این کشور بیداد می‌کند اما با گشایش در رابطه اقتصادی با آمریکا و اروپا، توانستند 700 میلیون نفر را از زیرخط فقر دربیاورند. هند فقط در یک قلم صادرات نرم‌افزار به غرب و اروپا بیش از 200میلیارد دلار درآمد داشته است. این باعث شده که اقتصاد هندوستان متحول شود. با این شرایط هندوستان، اگر کار بریکس جلو برود، آمادگی دارد که در مقابل گروه 7 و دلار آمریکا بایستد؟»
این کارشناس بین‌الملل به چین نیز اشاره و تاکید کرد: «چین که حدود 1500 میلیارد دلار با آمریکا و اروپا - فقط 750 میلیارد دلار با آمریکا - رابطه اقتصادی دارد و مراوده‌اش با بقیه اعضای گروه 7 بیشتر می‌شود و نزدیک به 2000 میلیارد دلار در سال می‌رسد. آیا چین آمادگی دارد که بنا بر گفته بعضی از اعضای بریکس جلوی دلار بایستد و با گروه 7 مبارزه کند؟ برخی اعلام کردند که گروه بریکس می‌خواهد در مقابل گروه 7 بایستد. چین و هند با هم رقابت دارند و حتی در اجلاس آفریقای جنوبی دعوا شده است. ملاقاتی بین رئیس‌جمهوری هند و چین انجام شده است. یک طرف می‌گوید شما اول من را به این ملاقات دعوت کردید، آن یکی می‌گوید شما دعوت کردید. اگر روابط این دو کشور دوستانه بود این مسائل پیش نمی‌آمد. چین و هند رقیب هستند حتی در مناطق کوهستانی و مرزی هرچند سال یکبار با هم جنگ دارند.»
فرجی‌راد با اشاره به اینکه بریکس 40درصد جمعیت جهان و 20 درصد تولیدناخالص دنیا را دارد، گفت: «باید دید بعضی از اعضای بریکس که رابطه جدی با غرب دارند، چقدر حاضرند در سال‌های اول از منافع اقتصادی خودشان بگذرند. بالاخره غرب و گروه 7 هم بیکار نمی‌نشینند. وقتی بریکس اعلام می‌کند تصمیم دارد در مقابل یک سلطه بایستد، طرف مقابل هم تلاش می‌کند تا بریکس را تضعیف کند. باید منتظر ماند تا مشخص شود که بریکس می‌تواند این رقابت ژئوپلیتیکی را شکل دهد یا به عنوان سازمان اقتصادی باقی می‌ماند که اعضای آن می‌توانند همکاری‌های اقتصادی با هم داشته باشند. اشتباه است که انتظار داشته باشیم یک، دو و حتی سه سال دیگر و پس از عضویت در بریکس تحولی در اقتصاد کشور به وجود آید. ضمن اینکه اگر عضو بریکس شدیم حتما باید تحریم‌ها برداشته شود و مسئله FATF حل شود.»
او در ادامه افزود: «ایران تنها کشور بریکس است که در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری خارجی نداشته است. آنها برای سرمایه‌گذاری با چمدان باید به ایران پول بیاورند؟ اگر این راه‌حل کشورهای خارجی برای سرمایه‌گذاری در ایران بود که از سال 2015 که ترامپ تحریم‌ها را سخت‌تر کرده، این اتفاق رخ می‌داد. چین با وجود توافق 25 ساله در ایران سرمایه‌گذاری نمی‌کند. وقتی بریکس برای ما مثبت است که بتوانیم در نظام بانکی جهان فعال باشیم و اقتصاد کشور به اقتصاد جهانی پیوند خورده باشد. اگر اعضای بریکس قاعده‌ای بین خودشان می‌گذارند، باید از طریق سیستم بانکی انجام شود.»
تاکید بر حفظ برجام در بیانیه پایانی نشست گروه بریکس
گروه «بریکس» که روز پایانی نشست خود در «ژوهانسبورگ» آفریقای جنوبی را پشت سر می‌گذارد، در بیانیه خود بر اهمیت حفظ برجام تاکید و از احیای روابط ایران و عربستان استقبال کرد. در بیانیه پایانی نشست گروه بریکس که همراه با اتفاق‌های مهم از جمله پیوستن ایران و عربستان به این بلوک اقتصادی بود، آمده است: «ما از تحولات مثبت در خاورمیانه و تلاش‌های کشورهای عضو بریکس به منظور حمایت از توسعه، امنیت و ثبات در منطقه استقبال می‌کنیم.» در این بیانیه از سرگیری روابط دیپلماتیک بین ایران و عربستان مورد استقبال قرار گرفته و تاکید شده که کاهش تنش و مدیریت اختلافات از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی کلید همزیستی مسالمت‌آمیز در منطقه به لحاظ راهبردی، مهم است. بیانیه نشست گروه بریکس علاوه بر این موضوع به اهمیت حفظ برجام نیز تاکید کرده است. سران این گروه بر اهمیت حل مسئله هسته‌ای ایران از طریق صلح‌آمیز و ابزارهای دیپلماتیک مطابق با قوانین بین‌المللی اشاره کردند. در ادامه این بیانیه آمده است: «ما بر اهمیت حفظ برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت همچنین صلح و ثبات گسترده‌تر تاکید می‌کنیم و امید داریم که به‌زودی طرفین مرتبط با برجام به اجرای مؤثر و کامل آن بازگردند.»
