در بررسی برودت هوای حاکم بر کشور مطرح شد: سرمای سوزان
بار دیگر تهران روز شنبه (۲۰ بهمن) تعطیل شد. بالاشهر پایتخت برف آمده بود و جنوبش هیچ خبری از برف و باران نبود. شرایط آب و هوایی بسیاری از شهرهای ایران اینگونه است. در این میان بسیاری بر این عقیده بودند که هوا آنقدر سرد نشده که کشور را به تعطیلی بکشاند و تصمیم‌گیری برای تعطیلی‌ها براساس شمال شهر صورت می‌گیرد.
بار دیگر تهران روز شنبه (20 بهمن) تعطیل شد. بالاشهر پایتخت برف آمده بود و جنوبش هیچ خبری از برف و باران نبود. شرایط آب و هوایی بسیاری از شهرهای ایران اینگونه است. در این میان بسیاری بر این عقیده بودند که هوا آنقدر سرد نشده که کشور را به تعطیلی بکشاند و تصمیم‌گیری برای تعطیلی‌ها براساس شمال شهر صورت می‌گیرد.
اما آنطور که سازمان هواشناسی روز گذشته (شنبه 20 بهمن) پیش‌بینی کرده است: «توچال با کمینه دمای ۱۸- درجه سانتیگراد سردترین ایستگاه استان تهران در ۲۴ ساعت گذشته گزارش شده است. آسمان تهران امروز (۲۱ بهمن‌ماه) ابری و مه‌آلود در بعضی ساعت‌ها بارش باران و برف و افزایش باد، گاهی وزش باد شدید همراه با کاهش محسوس دما با حداقل دمای ۳- و حداکثر دمای ۳ درجه سانتیگراد و طی ( ۲۲ بهمن‌ماه) صاف تا قسمتی ابری در بعضی ساعت‌ها وزش باد و افزایش ابر به تدریج غبار رقیق با حداقل دمای ۳- و حداکثر دمای ۳ درجه سانتیگراد پیش‌بینی می‌شود.»
اما نیروهای هلال احمر در بسیاری از استان‌ها به حالت آماده‌باش درآمدند و گردنه حیران برف 80 سانتی‌متری را تجربه کرد و امروز (21 بهمن) ادارات و مدارس بسیاری از استان‌ها همچون کردستان، مرکزی و... تعطیل شدند. با این وجود موضوع مهم در این برودت هوا، ناترازی انرژی است که توجه بسیاری را به خود جلب کرده و مصطفی رجبی‌مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر با بیان اینکه برنامه‌های مدیریت مصرف طبق روال قبلی انجام می‌شود، گفت: «هیچ خاموشی با برنامه‌ای در شهر تهران نداریم. با ورود سامانه بارشی جدید در اغلب نقاط کشور دما از ۸ تا ۱۰ درجه کاهش خواهد یافت که موجب می‌شود گاز تحویلی به نیروگاه‌ها به دلیل افزایش مصرف در بخش خانگی کاهش یابد. همکاران ما در شرکت پخش و پالایش و شرکت ملی گاز در تلاشند تا سوخت‌رسانی لازم را به نیروگاه‌ها انجام دهند.»
گرد و غبار اهواز را بلعید
در میان برودت هوا و ورود سامانه سیبری به ایران و یخبندان و بارش برف در شمال کشور، اهواز با گرد و غبار دست به گریبان شده است. در روزهای پنج‌شنبه وجمعه ۱۸ و ۱۹ بهمن‌ماه، طوفان‌های گرد و خاک در اهواز و دیگر مناطق خوزستان به یکی از شدیدترین بحران‌های زیست‌محیطی تبدیل شد. وزش بادهای شدید و انتقال گرد و خاک که گفته می‌شود از کشورهای همسایه، به‌ویژه از عراق است وضعیت هوای اهواز را به خطرناک‌ترین سطح ممکن رسانده است. همچنین هواشناسی در بیانیه‌ای اعلام کرد که این وضعیت تا روز شنبه ادامه خواهد داشت. شروع این بحران سه‌روزه گردوخاک به شامگاه پنج‌شنبه باز می‌گردد، زمانی طوفان گرد و خاک شدید به همراه وزش بادهای شدید در اهواز مردم را غافلگیر کرد و بدون هیچ پیش‌بینی قبلی یا هشدار خود در میان بادهای شدید و بارش خاک دیدند.
آنطور که جماران گزارش داده؛ «این طوفان که به طور ناگهانی و با سرعت بالا و شدید همراه بود، موجب کاهش چشمگیر دید افقی و افزایش میزان ذرات معلق در هوا شد. این طوفان گرد و خاک نه‌تنها کیفیت هوا را به وضعیت «خطرناک» رساند، بلکه خساراتی به زیرساخت‌های شهری نیز وارد کرد. برخی از درختان و شاخه‌های درختان در خیابان‌های مرکزی اهواز شکسته و به خودروها و ساختمان‌ها آسیب رساند. همچنین، گزارش‌هایی از پرتاب زباله‌ها و تخریب برخی تابلوهای شهری به دلیل شدت طوفان منتشر شده است. تصاویر و فیلم‌های پس از این شب طوفانی توسط کاربران اهوازی منتشر شد که وضعیت به‌هم‌ریخته شهر را نشان می‌داد که با کاهش ورزش باد و تمام شدن طوفان اما اقدامی جهت جمع‌آوری شاخه‌ها، درخت‌های شکسته شده یا تابلوهای پرت شده در خیابان‌ها و معابر نشده است. آنچه اعتراض یا خشم کاربران را افزایش داد، انتشار تصویری از معاون خدمات شهری شهرداری اهواز بود که او را به همراه افرادی در یکی از کافه‌های شیک اهواز در همان روز بعد از طوفان و در زمانی که شهر در شرایط غیرنرمال بود، نشان می‌داد. از سوی دیگر، آلودگی هوای اهواز در روزهای گذشته به حدی افزایش یافته که شاخص کیفیت هوا (AQI) در برخی مناطق به ۴۲۳ رسیده و در سطح «خطرناک» قرار گرفته است.»
22 بهمن سرد در تهران
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور درباره این برودت هوا به هم‌میهن گفت: «این سیستمی که از یکی دو روز پیش وارد کشور شده تقریباً در تمام نقاط ایران باعث کاهش دما می‌شود و محدود به استان خاصی نیست. این موج کلاسیک سیستم هواشناسی کل خاورمیانه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و عبور می‌کند. در ترکیه تاثیر نداشته اما کاهش دمای آن به جنوب غربی ایران، غرب عراق و حتی خلیج فارس هم می‌رسد. بیشتر ایران، ترکمنستان، افغانستان و تا حدودی پاکستان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و طول موج آن چند هزار کیلومتر است.»
او افزود: «محدوده تغییرات هر منطقه‌ای به اقلیم آن بستگی دارد. بیشترین تغییرات دمایی را در استان‌های شمالی کشور و کمترین دما را در استان‌های جنوبی شاهد خواهیم بود. اما صبح روز دوشنبه که این موج از کشور خارج می‌شود قالب مناطق کشور با افت نسبی دما مواجه می‌شوند اما شاید روز یکشنبه (امروز) تا دوشنبه (فردا) نسبت به روزهای دیگر سردترین روز در شمال غربی را شاهد باشیم و فلات مرکزی مانند تهران و استان مرکزی صبح دوشنبه خواهد بود. در قسمت شرقی کشور مانند خراسان رضوی، خراسان جنوبی و کرمان به طور نسبی صبح سه‌شنبه سردترین دما را داریم.»
وظیفه درباره دمای تهران نیز گفت: «در این زمستان دمای پایتخت کمتر از منفی 3 نبوده است. دمای دیشب تهران منفی 1/4 شد. شاید صبح دوشنبه و سه‌شنبه دمای تهران از منفی 3 یا منفی 4 بیشتر شود و احتمال دارد به کمتر از آن و تا منفی 6 هم برسد. صبح سه‌شنبه هم این دما را دارد و از چهارشنبه با افزایش دما مواجه می‌شود و حدود دو هفته بعد به گرمای هفته قبل می‌رسد. البته این دماها طبق ایستگاه مرجع که در فرودگاه مهرآباد است محاسبه شده است. ایستگاهی در اقدسیه در شمال، ورامین در جنوب و یک ایستگاه در مرکز داریم. احتمال دارد ایستگاه‌های جنوبی اندکی دمای بیشتری داشته باشد. ایستگاه اقدسیه معمولاً در تمام فصول اختلاف یکی، دو درجه‌ای با جنوب تهران دارد.»
در دولت عزمی برای حل ناترازی‌ها وجود ندارد
آنها که در خانه مانده‌اند از سرما و برف و آنهایی که از گرد و غبار در خانه محبوس شده‌اند، همه و همه با ناترازی‌ها روبه‌رو هستند و برخی، تعطیلی برخی از شهرها از جمله شهر تهران را به این ناترازی‌ها گره می‌زنند.
آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران در پاسخ به این سوال که با وجود ناترازی‌ها می‌شود در این سردی هوا به مردم بدون قطعی خدمات‌رسانی کرد، به هم‌میهن گفت: «مصرف گاز کشور افزایش پیدا می‌کند اما تولید افزایش پیدا نمی‌کند. بنا به اعلام شرکت نفت و تایید شرکت گاز افزایش تولید گاز مقدار مشخص حدود 60-50 میلیون مترمکعب بود که با تلاش شرکت نفت اتفاق افتاد. در سرما قاعدتاً بهره‌گیری از دستگاه‌های گرمایشی افزایش می‌یابد و پرواضح است که با کمبود گاز روبه‌رو می‌شویم. لاجرم با توجه به این که اولویت دولت رفاه حال مردم است، گاز به منازل داده و صنعت نفت از گاز محروم می‌شود.»
او با اشاره به واردات گاز، افزود: «واردات گاز نیز محدودیت‌های خود را دارد و آسان نیست. ایران از ترکمنستان می‌تواند گاز وارد کند. حداکثر 30 تا نهایتاً 35 میلیون مترمکعب در روز می‌توان از این کشور گاز وارد کرد درحالی‌که ناترازی گاز حداقل 300 میلیون مترمکعب است. واردات گاز از ترکمنستان هم به شرط آن است که با این کشور بدهی‌های گذشته را تسویه کنیم. ضمن آن که با این گاز وارداتی نیاز مناطق شمالی کشور که عمدتاً فشار گاز پایین است تامین می‌شود و استان‌های مازندران، گیلان، خراسان رضوی و گلستان دسترسی راحت‌تری به گاز پیدا کرده و با فشار بهتری گاز را دریافت می‌کنند.»
نجفی در پاسخ به این سوال که دولت در کوتاه‌مدت می‌تواند چه اقدامی در راستای کاهش ناترازی‌ها انجام دهد؟ تاکید کرد: «دولت در کوتاه‌مدت هیچ اقدامی نکرده و خیال هم ندارد اقدامی انجام دهد. ما ده‌ها طرح جلوی دولت گذاشتیم اما هیچ اقدامی نکرده است. فقط دنبال این است که مردم کم مصرف کنند. مردم از رفاه خود نمی‌زنند که مصرف کمتری داشته باشند. دولت باید تجهیزات لازم برای افزایش راندمان و کاهش مصرف را در اختیار مردم قرار دهد تا مردم بپذیرند با استفاده از تجهیزات مدرن و امکانات بهتر مصرف را کاهش دهند. سالیان سال است که به دولت اعلام کرده‌ایم بخاری‌های گرید F و G را در کشور جمع‌آوری کند و سرمایه‌گذاری کند و بخاری‌های گرید A را در اختیار مردم قرار دهد. با این طرح ظرف 4 تا 5 سال از محل صرفه‌جویی این گاز و فروختن آن به صنایعی مانند پتروشیمی و فولاد پول بخاری هم درمی‌آید. از سوی دیگر کشور هم به رفاه و آسودگی می‌رسد. اما دولت با کلمات بازی می‌کند و اقدامی موثر و جدی نمی‌کند.»
او افزود: «امروز دو سال از مصوبه شورای عالی اقتصاد مبنی بر تعویض 4 میلیون بخاری گذشته و هنوز هیچ اقدامی صورت نگرفته است. اخیراً مدیرعامل شرکت ملی گاز اعلام کرده که برای سال آینده قرارداد یک میلیون بخاری منعقد شده تا آنها را تعویض کنند. باید دید این یک میلیون بخاری تعویض می‌شود یا خیر؟»
رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران در پاسخ به این سوال که آیا دولت می‌تواند در یک سال ناترازی‌ها را جبران کند تا سال بعد کشور با این مشکل روبه‌رو نباشد؟ گفت: «دولت هر وقت توانست قیمت دلار را کنترل کند به دیگر قول‌های خود هم متعهد می‌شود. دولتی که نمی‌تواند ساده‌ترین مسائل را کنترل کند با کدام منابع و امکانات می‌خواهد مشکل گاز مورد نیاز سال آینده را حل کند؟ این وعده سر خرمن است. دولت باید ابزار داشته باشد. می‌خواهد معجزه کند؟ باید زیرساختی ایجاد و امکاناتی تامین کند. ما در مورد بیش از 25 میلیون خانوار ایرانی صحبت می‌کنیم که باید مصرف آنها اصلاح شود. دولت با کدام زیرساخت و تعامل و همکاری می‌خواهد این اصلاح را انجام دهد؟ دولت تنها وقت می‌گذراند و سال آینده را به مردم وعده می‌دهد. دولت اگر توانایی انجام کاری را دارد، در حال حاضر باید قیمت دلار را کنترل کند.»
او با اشاره به اینکه دولت اعلام کرده سال آینده مازوت نمی‌سوزاند، نیز تاکید کرد: «دولت امسال هم گفت مازوت نمی‌سوزانیم اما این کار را انجام داد و می‌گوید سال آینده مازوت نمی‌سوزاند اما پایش بیفتد مازوت‌سوزی می‌کند. مگر دولت‌های قبلی که اینقدر به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند اتفاقی افتاده است؟ این دولت هم قول می‌دهد و انجام نمی‌دهد هیچ اتفاقی هم نمی‌افتد. دولت احمدی‌نژاد این همه 45هزار و 500 تومان را به هدر داد کسی از او نتیجه عملکردی خواست؟»
نجفی گفت: «اگر بخواهیم فرآیند اقتصادی کشور را به سمت و سوی درستی هدایت کنیم باید طرحی نو براندازیم. اینطور که پیش می‌رویم به هیچ جایی نمی‌رسیم. باید نوع تعامل و مذاکره ما با دنیا باید اصلاح شود. نوع نگرش دولت به بخش خصوصی هم حتماً باید تغییر کند. نمی‌دانم چرا وقتی افراد در جایگاه‌های دولتی می‌نشینند احساس خدایگانی می‌کنند و فکر می‌کنند درست‌ترین تصمیم را می‌گیرند. به نظرم این شیوه نگرش دولتی‌ها و مجلسی‌ها و قوه‌قضائیه به مردم درست نیست.»
