شاخص بورس بازهم وسوسه‌كننده شد

کارشناسان معتقدند رشد بازار سرمایه تداوم دارد

از آخرین باری که شاخص کل بورس در کانال 1.5 میلیون واحدی بود، بیش از 5ماه می‌گذرد. روز گذشته بازار سرمایه با رشد ۳۰هزار و ۳۱۰واحدی به یک‌میلیون و ۵۰۰هزار و ۲۴۳واحد رسید تا باز نگاه‌ها به این بازار جلب شود. البته این روزها تمامی بازارهای مالی روند روبه‌رشدی دارند، به‌طوری‌که نرخ ارز و طلا و سکه ترمز بریده‌اند بنابراین پیرو آن سایر بازارها نیز صعودی شده‌اند. کارشناسان بازار سرمایه باتوجه به شرایط کنونی اقتصاد معتقدند که رشد شاخص در این بازار تداوم خواهد داشت و اگر نگاه‌ها به این بازار بلندمدت باشد، سوددهی قابل توجهی خواهد داشت.
بعد از ۱۵تیرماه امسال شاخص کل بورس روند نزولی به خود گرفت. البته داستان صعود و نزولی شدن بازار سرمایه داستان همیشگی است اما بعد از اینکه در سال 1399 شاخص از مرز دو میلیون واحدی گذشت، فراز و فرود این بازار بیشتر مورد توجه قرار گرفت. افراد بی‌شماری با توجه به سوددهی بالای سهام‌ها، بدون شناخت از این بازار دارایی‌هایشان را وارد بازار سرمایه کردند تا با رویای شیرین سوددهی بالا، بتوانند ارزش دارایی‌هایشان را دوچندان کنند، غافل از اینکه این رشد شارپی در بورس، سرابی بیش نبود. برخی از صاحب‌نظران این بازار معتقد بودند که دولت وقت با این اقدام کسری بودجه موردنظر خود را تامین کرد. در واقع در کنار افزایش نرخ دلار این بار بورس نیز وسیله‌ای شد تا منابع دولت از محل دیگری تامین شود.
هرچه بود سیاست مذکور موجب شد تا بازار سرمایه که همواره براساس عرضه و تقاضا و سهام‌های خرد،‌ فعالیت داشت، با ورود مستقیم دولت و عرضه سهام‌های دولتی با تحولات جدی مواجه شود، تحولاتی که خروجی آن از بین رفتن تعادل در این بازار بود. اگر گفته شود که هنوز تعادل به بازار سرمایه بازنگشته است، حرف ناصحیحی نیست، زیرا چرخه اقتصاد در کشور به دلیل نبود سرمایه‌گذاری‌ داخلی و خارجی و منفی شدن نرخ آن، از مسیر اصلی خود خارج شده است و مادامی که رشد و توسعه‌ای در اقتصاد وجود نداشته باشد، جریانی که در بازارهای مالی و سرمایه‌ای وجود دارد، از چارچوب‌های اصلی اقتصاد به دور است. با این حال افزایش نرخ ارز در کشور موجب شده تا نرخ سهام بسیاری از شرکت‌های بورسی نیز رشد داشته باشد.

بازگشت اعتماد به بازار بورس؟

اینکه گفته شود سهامدارانی که از بازار سرمایه به‌دلیل زیان‌های بسیار مجددا به این بازار ورود کرده‌اند، نه قابل تایید است نه رد. زیرا آمارها می‌گویند روند خروج سرمایه‌گذاری در بازار بورس فعلا متوقف و حتی شاهد افزایش ورود سرمایه‌های حقیقی هستیم. این روند که در چند هفته گذشته معکوس بود، کم‌کم تغییر کرده است. روز شنبه هفته جاری، 4 میلیارد تومان به بازار توسط سرمایه‌گذاران حقیقی تزریق شد. این رقم روز گذشته 97 میلیارد تومان افزایش یافت. همچنین در این روز تعداد معاملات ۴۸۶ هزار و ۹۷۷ نوبت معاملاتی،‌ ارزش معاملات ۵۷ هزار و ۳۸۶ میلیارد ریال و حجم معاملات ۱۰ میلیارد و ۳۲۲ میلیون برگه اوراق بهادار ثبت شد. ارزش دلاری بازار سرمایه نیز ۲۵۲ میلیارد دلار اعلام شد. ۷ نماد تاثیرگذار بر شاخص کل بورس نیز فارس، فولاد، فملی، کچاد، وغدیر، نوری و شپنا بودند. ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 9 هزار و 640 میلیارد تومان افزایش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 467 میلیارد تومان بود که 5 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد. ارزش معاملات خرد سهام با افزایش 38 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 6 هزار و 68 میلیارد تومان رسید. براساس این آمارها می‌توان گفت فعلا بازار سرمایه روند صعودی به خود گرفته است و شاید گفت اعتماد به این بازار بازگشته است، اما آیا این اعتماد تداوم خواهد داشت؟

از بین رفتن ریسک‌‌های سیستماتیکی بورس

محمدرضا اعلمی، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه نشانه‌های رشد بازار بورس از چند هفته پیش آغاز شده بود، به هم‌میهن گفت: «در شرایط کنونی می‌توانیم بگوییم با تداوم مولفه‌های کنونی، به‌لحاظ بنیادی تا آخر سال شاهد بازار مثبت هستیم و حتی می‌توانیم شاخص یک میلیون و 600 واحدی را دوباره لمس کنیم. اما برسر راه این شاخص معتبر یک‌سال‌ونیمه، مقاومت‌های آشکار و پنهانی وجود دارد که این مهم به سادگی محقق نمی‌شود که با گذر از آنها می‌توانیم به این شاخص برسیم.» او معتقد است که چند ریسک سیستماتیکی موجب شده بود تا بازار سرمایه تضعیف شود و با از بین رفتن آنها شاهد بازار بهتر نسبت به نیمه اول سال هستیم.
این کارشناس بازار سرمایه درباره این ریسک‌ها توضیح داد: «یکی از این ریسک‌ها مسائل امنیتی و سیاسی بود که بر جامعه حاکم بود و با کم شدن بحران‌های اجتماعی شاهد اعتماد ملی به کلیت اقتصاد هستیم. علت دیگر مثبت شدن شاخص کل، افزایش نرخ دلار است که با افزایش نرخ ارز، گروه‌های بورسی ارزی با اقبال عمومی مواجه می‌شوند. در واقع بازار نسبتا خوب است و اگر حجم معاملات و ورود نقدینگی به بازار افزایش یابد، شاخص کل مثبت باقی می‌ماند. با تداوم ورود پول می‌توانیم این امید را داشته باشیم که شاخص از یک میلیون و600 واحدی نیز عبور کند.»
اعلمی با بیان اینکه به نظر می‌رسد بازار کنونی بازار واقعی است، تاکید کرد: «بازار سرمایه در مقطعی حتی با افزایش نرخ دلار، رشد شاخص نداشت و بازار سرمایه مثبت نبود، اما در حال حاضر بورس درصدد جبران عقب‌افتادگی خود نسبت به گذشته است.» او در پاسخ به این پرسش که آیا دیگر می‌توان امیدوار بود حتی اگر شاخص از یک میلیون و 600 واحدی عبور نکند، اما همانند قبل به شاخص یک میلیون و 100 نیز نرسد، گفت: «منفی شدن بازار سرمایه با دلایل خاصی رخ می‌دهد و اگر قرار باشد شاخص کنونی اصلاح شود باید در آن زمان دلایل اثرگذار آن را بررسی کرد تا مشخص شود علت چه بود؟ در حال حاضر بازار بورس خوب است اما در فضای کاهش شاخص بستگی دارد که تدابیر مسئولان برای هدایت اقتصاد به صورت کلان چگونه باشد و آیا با حمایت دولت مواجهه می‌شود یا نیاز به تصمیمات دیگری دارد که موجب اصلاح بازار شود.»

با رشد قیمت دلار، بورس همچنان صعودی است

هومن عمیدی، کارشناس بازارسرمایه با بیان اینکه اصلی درباره بازدهی بازارهای موازی وجود دارد که این بازدهی باید نزدیک هم باشد و اگر بازاری عقب بیفتد سعی می‌کند با شتابی آن را جبران کند، به هم‌میهن گفت: «صورت‌های مالی 9ماهه شرکت‌های بورسی آماده است و وضعیت‌ شرکت‌ها در تولید و فروش و سودآوری متناسب با پیش‌بینی‌ها و حتی بهتر بوده است. همچنین در حال حاضر روند نرخ دلار صعودی شده و ارزش جایگزین‌های شرکت‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد. برای نمونه راه‌اندازی یک کارخانه با یک میلیارد دلار با نرخ 33 هزار تومان یا نرخ 40 هزار تومان هر کدام محاسبه خاص خود را دارد. بازار سرمایه به افزایش قیمت دلار واکنش نشان می‌دهد، یعنی براساس ارزش جایگزینی و فرایند سودآوری رشد نشان می‌دهد. این اتفاق هم‌اکنون افتاده است و بازار در حال جبران عقب‌ماندگی خود است.»
او با اشاره به اینکه در سال 1399 زمانی که شاخص بورس به دو میلیون و 150 واحدی رسید، نرخ دلار بازار آزاد 33هزار تومان بود، در واکنش به اظهاراتی مبنی بر اینکه رشد کنونی بازار سرمایه به نوعی با همان هدف در سال 1399 در حال رخ دادن است، تاکید کرد: «این نگاه عوام‌گرایانه و شکست‌خورده‌ است. وقتی سرمایه‌گذاری به بازاری ورود و زیان می‌کند، نسبت به آن بازار نگاه مثبتی ندارد. قطعا تعداد افراد ناموفق بازار سرمایه خیلی بیشتر از افراد موفق در این بازار هستند، زیرا این افراد نگاه کوتاه‌مدتی دارند. بورس بازاری است که در بلندمدت سودده است، اما فرهنگ اشتباهی برای مردم تعریف شد و موجب شد برای افراد ضررکرده این بازار، سودده نباشد.»
این کارشناس سرمایه پیش‌بینی خود را نسبت به این بازار چنین تشریح کرد: «برآوردی که برای نرخ دلار در سال آینده دیده شده است، حدود 55 تا 60 هزار تومان است، این رشد قیمت در بازار دلار در سایر بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری نیز اثر مثبتی خواهد داشت. دولت در حال حاضر قادر نیست متناسب با تولید و ظرفیت واقعی فروش نفت داشته باشد از سوی دیگر به نفع دولت است که برای تامین کسری بودجه، ارزی که از محل صادرات محدود دارد را به بالاترین نرخ ریال تبدیل کند. بنابراین روند رشد شاخص در بازار سرمایه ادامه‌دار خواهد بود.»
او با تاکید بر اینکه در بازار سرمایه اهرم نسبت به سایر بازارها وجود دارد، اظهار کرد: «به همین دلیل است که نرخ رشد و نرخ افت در بورس نسبت به سایر بازارهای مالی بیشتر است.»

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید