نماد نسل جدید رهبران زن

نگاهی به تجربه جاسیندا آردرن نخست‌وزیر مستعفی نیوزیلند

حسین ساسانی

نظریه‌پرداز توسعه پایدار

در طول قرن بیستم، رهبران با در اختیار داشتن ویژگی‌های سنتی مردانه مانند پرخاشگری و سرسختی برای تسلط بر مخالفان خود به قدرت رسیدند. رهبران این قرن با غلبه بر مخالفان خود، قرص و محکم نبودن و آسیب‌پذیری یک رهبر را تقبیح و از آن دوری کردند. آسیب‌پذیری یک رهبر اغلب به‌عنوان ضعف مدنظر قرار می‌گرفت و از این ایده استفاده می‌شد تا بگویند اگر فردی ضعیف دیده می‌شود، نمی‌تواند یک رهبر توانا باشد. هنوز هم برچسب زدن به‌عنوان یک فرد «ضعیف» ضربه‌ای به حیثیت سیاسی فرد است که سیاستمداران برای اجتناب از آن مبارزه می‌کنند و بسیاری از آنان را به سمت پذیرش ویژگی‌های سنتی مردانه و تهاجمی سوق می‌دهد. درحالی‌که پارادایم جدید در حوزه سیاست‌ورزی، گفت‌وگو در مورد آسیب‌پذیری را به نقطه‌ای رسانده است که می‌توان آن را نشانه بلوغ و قدرت به جای ضعف دانست. بسیاری از رهبران هنوز به دنبال پذیرش الگوی کهن یک رهبر قوی و مردانه هستند. اگرچه امروز، این الگوی کهن یعنی مرد قدرتمند سیاسی با چالشی از سوی رهبرانی مانند جاسیندا آردرن روبه‌رو شده است. جاسیندا آردرن، نخست‌وزیر مستعفی نیوزیلند، نمونه‌ای از رهبران عصر جدیدی است که رهبران آینده باید شبیه آن باشند: اصیل، معتمد، همدل و جسور. آردرن به سرعت در طول یک دهه به قدرت رسید و در سال 2008 به‌عنوان نماینده پارلمان آغاز به کار کرد و در سال 2017 به رهبری حزب برگزیده شد. آردرن در سال 2017 به‌عنوان معاون رهبر حزب کارگر انتخاب و در عرض 7 ماه از معاونت به رهبر حزب کارگر برگزیده شد. او در انتخابات 2017 در صدر لیست حزب کارگر قرار گرفت و به‌عنوان رهبر ائتلافی برای تشکیل دولت آماده شد. اولین دوره جاسیندا آردرن به‌عنوان نخست‌وزیر در جایگاه یک رهبر آسان نبود، زیرا بحران پس از بحران به سراغ او می‌آمد، مانند قایقی که دستخوش امواج دریاست. هرکدام از این امواج با درایت و تفکر انسان‌گرایانه آردرن آرام می‌گرفت و توانست بر آنها غلبه کند. کمتر از دو سال پس از روی کار آمدن آردرن، حملات تروریستی در مسجد کرایست چرچ کشور نیوزیلند را تکان داد. این حملات منجر به کشته شدن بسیاری از نمازگزاران بی‌گناهی شد که در آن روز به مساجد خود رفته تا عبادت کنند. واکنش آردرن به این بحران سریع و قوی بود و ظرف یک ماه پس از این حملات، استفاده عمومی از سلاح‌های تهاجمی را به هر شکلی در نیوزیلند ممنوع کرد.
در واقع؛ پاسخ آردرن به حملات تروریستی کرایست چرچ در دو شکل نمود پیدا کرد. ابتدا استفاده از سلاح‌های تهاجمی را در کشور ممنوع کرد و سپس هزینه‌های تشییع جنازه قربانیان را پرداخت نمود. این اقدامات بیانگر تمایل او برای جلوگیری از حملات بیشتر علیه شهروندانش و همچنین تمایل او برای کمک به خانواده‌های قربانیان بود. علاوه بر این، آردرن با اعلام عزاداری عمومی، یاد نمازگزارانی که جان خود را از دست داده بودند،گرامی داشت و در مراسم یادبود آنها حضور پیدا کرد و با این کار همدلی خود را در عمل نشان داد.
در اوایل سال 2020، اخبار مربوط به همه‌گیری کووید- ۱۹و سپس انتشار خود ویروس در سراسر جهان گسترش یافت. آردرن به‌عنوان نخست‌وزیر، برای مدیریت این بحران از طریق اقدامات جسورانه و قاطع قدم برداشت. از ماه فوریه، دولت آردرن با بستن مرزها و الزام مردم به قرنطینه شدن در بدو ورود به داخل مرزهای کشور، اقدامات سریعی را علیه گسترش ویروس اعمال کرد. در نهایت، وی کل کشور را به‌مدت 11 هفته تعطیل کرد و یک تصمیم سیاسی سخت گرفت که حاصل آن جلوگیری از ویران شدن کشورش در برابر همه‌گیری بیماری بود. اقدامات دولت آردرن در برابر همه‌گیری، کشورش را از بدترین بیماری قرن محافظت و در برخی موارد، ویروس را در نیوزیلند برای مدت کوتاهی از بین برد. بدین‌گونه بود که سیاست‌های قوی آردرن منجر به نتایجی شد که محبوبیت را برای وی به ارمغان آورد.
آردرن با تأکید بر لزوم انجام وظیفه هر شهروند یعنی ماندن در خانه و با بررسی و مراقبت از وضعیت افرادی که احتمالا به بیماری مبتلا شوند، مردم را مطمئن کرد که سلامت آنان در اولویت اول دولت وی قرار دارد و با این عمل احساسات انسان‌دوستانه خود را بیشتر به تصویر کشید. آردرن در یک پرسش و پاسخ زنده فیس‌بوکی درباره کووید-19، به شهروندانش اطمینان داد که برنامه‌ها و اقدامات تیم وی برای نجات جان انسان‌هاست و دولت او برای کمک به آنها از هیچ تلاشی فروگذاری نمی‌کند. در طول این پرسش و پاسخ، آردرن با توصیف اینکه چگونه می‌تواند با برخی از مشکلات قرنطینه، به‌ویژه درگیری‌های والدین در خانه، با شهروندان خود ارتباط برقرار نمود و به آنان اطمینان داد که هر کاری که لازم باشد برای سلامتی آنان انجام خواهد داد. این‌گونه بود که وی با این اقدامات، انسانیت را به نظام حکمرانی و نقش رهبری بازگرداند.
آردرن به‌طور موثر برنامه‌ها و راه‌حل‌های خود را در مسائل و مشکلات کشورش به شهروندان و مردم منتقل می‌کرد و با اشتراک گذاشتن سیاست‌های خود به پاسخ‌گویی سوالات آنان می‌پرداخت. خواه از طریق کنفرانس‌های مطبوعاتی یا پخش زنده در شبکه‌های اجتماعی. آردرن به شهروندانش متعهد بود که بگوید چه چیزی قرار است رخ دهد، چه تصمیم‌هایی را می‌گیرد و دلایل اخذ تصمیمات خود را با مردم در میان می‌‌گذاشت، به‌طوری‌که مردم بدانند او چه می‌کند و چرا این کار را انجام می‌دهد. این نوع ارتباط نشان داد که او می‌خواست مردم در روند سیاسی مشارکت فعال داشته باشند. آردرن همچنین از شهروندانش می‌خواست که احساس او را در خصوص موقعیت‌ها درک کنند و احساسات خودشان را در مورد مسائل و موقعیت‌های خاص از طریق واکنش‌ها و پاسخ‌هایی که به آنها نشان می‌دهند به وی منتقل کنند. اقدامات آردرن سبب شد، حزب او به موفقیت‌های تاریخی در چارچوب سیستم انتخاباتی نیوزیلند دست یابد. در انتخابات 2020، حزب کارگر 19 کرسی دیگر را در مجلس به تعداد کرسی‌های حزبش اضافه کرد و با به دست آوردن بیش از 50 درصد آراء در مجلس قانونگذاری به یک دولت اکثریت حزبی دست یافت؛ موفقیتی که هیچ حزبی از زمان تصویب سیستم انتخاباتی فعلی نیوزیلند نتوانسته بود به آن دست یابد. این نتایج نشان می‌دهد که نیوزیلند به کار یک رهبر قوی و موثر که می‌تواند با قدرت و همدلی حکومت کند، پاداش داده است. اقدامات جسورانه آردرن در موقعیت‌های مختلف می‌توانست از نظر سیاسی ویران‌کننده هم باشد زیرا بسیاری از مردم اغلب در برابر تغییر مقاومت می‌کردند. ولی، آردرن به دلیل رهبری بی‌نظیر خود و اینکه چگونه شهروندانش را در مسیر زندگی با فضیلت قرار دهد با یک پیروزی چشمگیر در انتخابات پاداش گرفت. سبک سیاسی آردرن ریشه در انسانیت داشت که بسیاری از سیاستمداران در طول چند دهه گذشته فاقد آن بودند. در بسیاری از موارد، آردرن در مورد موضوعات خانوادگی و زندگی خود بسیار راحت و باز برخورد می‌کرد و درهای زندگی‌اش را به روی مردم می‌گشود و چیز پنهانی نداشت. آردرن همچنین با برنامه‌های گفت‌وگوی شبانه آمریکایی غریبه نبود و چندین بار با استیون کولبرت دیدار کرد تا از بخش‌های سرگرم‌کننده و مصاحبه‌هایش فیلمبرداری کند و از این طریق و با در نظر گرفتن اولویت‌های قانونی‌اش، تعاملات صمیمانه‌ای را با شهروندانش برقرار می‌نمود.
درحالی‌که در چند دهه اخیر، تعریف لیدر تغییر کرده است، بسیاری هنوز معتقدند که رهبران ما باید در اعمال و عقاید خود مردانه باشند. جامعه به‌طور مداوم به ویژگی‌های سنتی مردانه به‌عنوان نمونه‌ای از اینکه یک رهبر باید داشته باشد، نگاه می‌کند، و اغلب به رهبران توانا با ویژگی‌های زنانه یا غیرمردانه‌تر برچسب فرد ضعیف یا ترسو برای دستیابی به مقام‌های بالاتر می‌زنند. اما، آردرن این پارادایم را تغییر داد. وی دارای ویژگی‌هایی بود که هم به‌طور سنتی مردانه و هم زنانه هستند و این فرض را که رهبران باید مردانه باشند رد کرد. آردرن به جای اینکه یک رهبر سرسخت و پرخاشگر باشد، به مردمی که منتخب آنان بود به صورت فعال و مشتاقانه گوش می‌داد و تصمیماتش را با اخلاق و همدلی به اشتراک می‌گذاشت. در عین حال، او هنوز نمونه یک رهبریست که به اندازه کافی قوی است و می‌تواند اقدامات بالقوه بحث‌برانگیز و تعیین‌کننده انجام دهد. انتخاب فعال آردرن برای پذیرش همدلی، اخلاق و صراحت، چیزی است که او را به نمونه‌ای کامل از اینکه رهبران آینده باید چگونه باشند تبدیل نمود و با این کار، تعریف جدیدی از لیدری ارائه کرد. سبک سیاسی آردرن طرحی است در مورد اینکه رهبران موثر و مدرن چگونه می‌توانند تلاش کنند و در کارشان موثر واقع شوند و جهان را برای زندگی بهتر مهیا کنند. به‌ویژه زمانی که نسل‌های بعدی و زنان جوان بیشتری تلاش می‌کنند تا در مناصب سیاسی بالاتر در سراسر جهان حضور پیدا کنند. ظهور رهبرانی مشابه آردرن هم‌چون سانا مارین، نخست‌وزیر فنلاند و کاترین یاکوبسدوتیر، نخست‌وزیر ایسلند، نشان می‌دهد که این تغییر در سبک‌های لیدری روند رو به رشدی است و در آینده نزدیک این‌گونه رهبران بیشتر خواهند شد. خلاصه اینکه؛ رهبران آینده دیگر محدود به انتظارات و محدودیت‌هایی با طرز تفکر مردانه نیستند. اکنون نسل جدیدی از رهبران جدید به ویژه از زنان جوان به میدان آمده‌اند که می‌توانند تمام ویژگی‌های خاص خود را داشته باشند و انسانیتی را که سیاست امروز فاقد آن است، به نمایش بگذارند.