شکستن یخ روابط آلمان و روسیه

برای اولین بار در دو سال گذشته، رهبر یکی از مهم‌ترین کشورهای غربی با ولادیمیر پوتین تماس تلفنی برقرار کرد تا الگوی کشورهای غربی مبنی بر ایزوله کردن رئیس‌جمهور روسیه شکسته شود.

در ۱۵ نوامبر اولاف شولتز، صدراعظم آلمان با ولادیمیر پوتین تلفنی صحبت گرفت. شولتز می‌گوید با پوتین تماس گرفت چون «مهم بود به پوتین بگوید که او نمی‌تواند روی کاهش حمایت آلمان، اتحادیه اروپا و بسیاری از کشورهای جهان حساب کند.» به‌گفته سخنگوی دولت آلمان شولتز چهار نکته کلیدی را برای پوتین بیان کرد. او حمله روسیه به اوکراین را محکوم کرد و خواستار خروج نیروهای روسیه شد.

او همچنین از روسیه خواست تا برای رسیدن به صلحی پایدار و عادلانه با اوکراین مذاکره کند. شولتز به پوتین گفت که اعزام سربازان کره شمالی منجر به تشدید درگیری خواهد شد. او همچنین حملات روسیه بر زیرساخت‌های غیرنظامیان را محکوم کرد. شولتز وعده داد که عزم تزلزل‌ناپذیر آلمان برای حمایت از اوکراین در چالش‌های دفاعی‌اش علیه حمله روسیه تا زمانی که لازم باشد ادامه دارد. 

شولتز به خبرنگاران گفت که این مکالمه دارای جزئیات بسیاری بوده اما تغییری در دیدگاه رئیس‌جمهوری روسیه نسبت به جنگ ایجاد نشده که خبر خوبی نیست.  دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین با اینکه این مکالمه را صریح توصیف کرد اما گفت که دو طرف به «همگرایی نظرات» نزدیک نشدند.  پوتین به شولتز گفت که روسیه هیچ‌وقت مذاکره برای رسیدن به راه‌حل دیپلماتیک را رد نکرده و همچنان برای از سرگیری مذاکراتی که «از سوی رژیم کی‌یف قطع شد» آماده است.

به‌گفته پوتین این مذاکرات باید براساس شروطی که در ماه ژوئن ذکر شده‌اند، باشند که شامل خروج سربازان اوکراینی از مناطقی است که به روسیه الحاق شده‌اند (اما نه شناسایی رسمی الحاق) و تضمینی نوشتاری از اینکه اوکراین به ناتو ملحق نمی‌شود. او در ادامه می‌گوید که هر گونه توافقی که مورد مذاکره قرار بگیرد «باید منافع فدراسیون روسیه در حوزه امنیتی را در نظر بگیرد، واقعیت‌های قلمرو جدید را ب‍پذیرد و مهم‌تر از آن، ریشه درگیری را از بین ببرد» که شامل عدم گسترش ناتو و «سیاست‌های تهاجمی‌اش با هدف ایجاد پایگاه ضدروسی در قلمرو اوکراین» می‌شود.

پوتین گفت که واقعیت گفت‌وگو مثبت بود. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین مخالف این عقیده است و این تماس تلفنی را جعبه پاندورا می‌خواند. زلنسکی نگران است که تصمیم شولتز برای تماس با پوتین می‌تواند به «مکالمات بعدی» منجر شود. یکی دیگر از افرادی که درباره این تماس تلفنی نظر داد، جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا و یکی از سرسخت‌ترین حامیان اوکراین در مقابل حمله روسیه بود.

او می‌گوید، پایان دادن به خشونت در اوکراین موضوع مهمی است که مستلزم سطحی از تعامل با همتایانی است که در بسیاری از موارد با آنها مخالف‌اند. زلنسکی شکایت می‌کند که تماس شولتز دقیقاً همان‌چیزی بود که پوتین مدت‌ها به‌دنبال آن بود: «برای او بسیار مهم بود تا ایزوله شدن خود و ایزوله شدن روسیه را تضعیف کند و مذاکرات معمولی را هدایت کند که به هیچ‌چیزی ختم نمی‌شوند.» با اینکه زلنسکی و دیگر مقامات اروپایی به‌طور مرتب به شولتز هشدار داده‌اند، اما شولتز می‌گوید که او سرخود عمل نکرده و با مشورت دیگران این کار را انجام داده است.

به گفته کرملین شولتز و پوتین در این گفت‌وگوی تلفنی یک‌ساعته درباره مسئله انرژی هم صحبت کردند و پوتین به شولتز گفته است که اگر طرف آلمانی تمایل خود را نشان دهد روسیه برای همکاری‌های سودمند دوطرفه آماده است. با اینکه شولتز به پوتین از حمایت آلمان از اوکراین اطمینان داده است اما دولت آلمان هم‌اکنون از تصمیم خود برای قطع بودجه کمک‌های نظامی جدید به اوکراین خبر داده است.

شولتز همچنین در ۴ نوامبر به مارک روته دبیرکل ناتو گفت که با تمایل عضویت اوکراین در ناتو مخالف است.  این اولین باری نیست که شولتز با پوتین صحبت می‌کند. شولتز می‌گوید تمایلی برای تعامل با پوتین وجود دارد که «تمام مسائل امنیت مشترک را می‌توان حل و فصل کرد.» محتوای کامل این تماس تلفنی مشخص نیست.

معلوم نیست که درباره مسائل جزیی‌تر هم گفت‌وگو کرده‌اند یا نه. به‌رغم اصرار مسکو بر «همگرایی نظرات» که حاصل نشد ارزیابی برلین مبنی بر اینکه «تغییر کمی در دیدگاه رئیس‌جمهور روسیه درباره جنگ ایجاد شده و این خبر خوبی نیست» شاید خبر خوب و امیدوارکننده این باشد که مقامات آلمانی می‌گویند پوتین و شولتز توافق کردند که با یکدیگر در تماس باشند.