تقابل دموکراسیهای غربی با پلتفرمهای دیجیتال
گسترش تئوریهای توطئه و اطلاعات نادرست در پلتفرمهای دیجیتال در هفته گذشته بریتانیا را تحتتاثیر قرار داد. برای بسیاری از افرادی که در دولت و فراتر از آن کار میکنند شبکه ایکس (توئیتر سابق) و مالک آن ایلان ماسک در مرکز این سرزنشها قرار دارند که شخصاً با کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا وارد بگومگو شد.
قانونگذاران انگلیسی میگویند، به شرکتهای فناوری هشدار دادهاند تا مانع پخش شایعات آن دسته از افرادی که میخواهند آسیب بزنند و شکاف در جامعه ایجاد کنند، شوند. اما از آنجایی که سیاستمداران به همان پلتفرمها بازگشتند تا تمام هشدارهای خود را عمومی کنند و همکاران کابینهشان از آنها استفاده کردند تا از جوامع محلی و نیروهای پلیس تشکر کنند، یک موضوع بهطور فزانیدهای واضح است: فناوریهایی مانند شبکه ایکس تکههای حیاتی زیرساختهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است و برونسپاری این زیرساختها با هزینه بالایی همراه خواهد بود.
باورهای اشتباه دو دهه گذشته بر آن بود که این پلتفرمهای غول دیجیتال، سیاسی نیستند. شرکتهای فناوری که از طریق تواناییهای خود در هدفگذاری برای تبلیغات بهتر به برخی از بزرگترین شرکتهای جهان تبدیل شدند، نتوانستهاند قلبها و ذهنهای سیاسی را تغییر دهند. مارک زاکربرگ در سخنرانی خود در سال 2016 در واکنش به این بحث که محتوای فیسبوک بر نظر رایدهندگانی که بین کلینتون و ترامپ شک داشتند، اثر گذاشته را «ایدهای کاملاً دیوانهوار» خواند.
او از آن زمان از اینکه سخنانش تحقیرآمیز بوده ابراز پشیمانی کرد و در اکثر پلتفرمها گامهایی برای تسکین قانونگذاران برداشت. در سال 2018، فیسبوک آرشیوی از تبلیغات سیاسی در این پلتفرم را منتشر کرد تا شفافیتها را افزایش دهد.
گوگل سال بعد همین کار را کرد و توئیتر یک گام فراتر رفت و تبلیغات سیاسی را ممنوع کرد. سیاستهای تیکتاک هم علیه تبلیغات سیاسی است. منتقدان میگویند که این سیاستها نهتنها برای کاهش سیاسیسازی این پلتفرمهای فناوری کافی نیست بلکه طراحی این پلتفرمها نوع جدیدی از سیاستها را آشکار میکند؛ سیاستی که اثر آن را با استفاده از همان متر و معیارهایی که شرکتهای تبلیغاتی بر آن اتکا میکنند، اندازهگیری میکند: تعداد کلیک، بازدید و تعامل. برخلاف ادعای مالکان شبکههای اجتماعی، 10 دقیقه وقت گذراندن در پلتفرمهای اجتماعی قطعات بنیادی زیرساختهای سیاسی را نشان میدهند، آزمایش دشواری است که میلیونها نفر برای تشکیل و بهاشتراک گذاشتن سیاستهایشان وارد آن شدهاند.
بههرحال پیام این صنعت مشخص است: شرکتهای فناوری میخواهند نهادهایی خنثی و غیرسیاسی باشند. از سال 2022، شبکه ایکس خلاف این روند حرکت کرده است. ماسک، که در شبکه ایکس بیشترین تعداد دنبالکننده را دارد، همواره به مسائل سیاسی پرداخته است. سال 2019، ممنوعیت بر تبلیغات سیاسی برداشته شد و پروندههای شکایت از منتقدان ایکس ثبت و دورانداخته شدند. در زمان نگارش این گزارش یک پستی که هشدار میدهد کامالا هریس یک کمونیست واقعی است در بخش هایلایت پروفایل ماسک ضمیمه شده. در هفته گذشته ماسک پیامهایی را بزرگ میکرد که واکنش بریتانیا به بینظمی اخیر را تقبیح میکردند، پست «جنگ داخلی غیرقابل اجتناب است» و هشتگ TwoTierKier مبنی بر این ادعا گسترش پیدا کرد که در دولت استارمر، پلیس برخورد آرامتری با خشونت گروههای چپگرایان نسبت به راستگرایان داشته است. این اتهامی است که از سوی نخستوزیر بریتانیا و رئیس پلیس لندن رد شده است. استفاده ماسک از پلتفرم ایکس خشم بسیاری را برانگیخته است. نمایندگان پارلمان بریتانیا نظرات ماسک درباره خشونت در انگلستان را تاسفبار خواندهاند که هیچ توجیهی برای آنها وجود ندارد. دموکراسیهای غربی بالاخره با حقیقت سختی روبهرو شدهاند: زیرساختهایی که در آنها سیاستهای کشور و بهاشتراک گذاشتن اطلاعات اتفاق میافتد بهطور فزایندهای با ارزشهای آنها مغایر است. فناوریهایی که زمانی بیضرر یا حتی دارای ارزش مثبت برای گسترش ایدههای غربی و لیبرال دیده میشدند حالا بیبند و بار شدهاند: در برابر سوءاستفاده آسیبپذیرند، بهسختی میتوان برای آنها قانون تنظیم کرد. فعلاً گزینههای جایگزین وجود ندارند: مثلاً بیبیسی هیچ پلتفرم شبکه اجتماعی ندارد. هنگام برگزاری اعتراضات مخالفان، ایوت کوپر وزیر کشور از نیروهای پلیس در شبکه ایکس تشکر کرد. حساب نخستوزیر هم سپس آن را در همان پلتفرم بازنشر کرد. درگیریها در شبکههای اجتماعی در دیگر کشورهای بزرگ جهان امری معمولی است. مقامات دولتها در فیلیپین، سریلانکا و سنگال بارها از چالشهای خود در درگیری با پلتفرمهای بزرگ شکایت کردهاند.