آینده پارلمان اروپا چه خواهد شد؟

همانند دوره‌های پیشین، ماجرای اصلی که به‌سرخط خبرها تبدیل شده ظهور راست‌های افراطی است. کارشناسان هم‌اکنون تعداد کرسی‌های برنده احزاب «اجتماع ملی» فرانسه یا «ائتلاف برای اتحاد رومانی‌ها» در رومانی را شمرده‌اند. این گمانه‌زنی نیز وجود دارد که آیا مارین لوپن رهبر حزب اجتماع ملی و جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا تفاوت‌های خود را کنار می‌گذارند و بزرگترین فراکسیون پارلمان اروپا را تشکیل می‌دهند تا با «حزب مردم اروپا» راست میانه رقابت کنند؟

چه این اتفاق‌ها رخ دهند یا نه، یک موضوع غیرقابل انکار است: سیاست‌های الکتورال در اتحادیه اروپا به‌طور فزاینده‌ای اروپایی شده‌اند. رای‌دهندگان انتخاب خود را براساس مشکلات ملی که قبلاً حقیقتی آشکار در نظرسنجی‌های پارلمان اروپا بود، رقم می‌زنند؛ تاحدی موضوع هنوز هم همین است. در میان دیگر مسائل انتخابات فعلی به‌عنوان آزمونی میان رقابت‌های ملی و بازیگرانی وجود دارد که در مورد مسائلی رقابت می‌کنند که به خانه نزدیک‌ترند.

با این حال، این موضوع درست است که مشکلات کشورهای اروپایی به‌مرور بیشتر شده‌اند. مثلاً هیجانی که همراه راست افراطی است، که طبق سنت احزاب ضداتحادیه اروپا به نیروهایی می‌پیوندند که به‌دنبال مرزهای امن‌تر و موانع بیشتر در برابر ورود مهاجران غیرقانونی هستند؛ یا اینکه واکنش‌ها در بسیاری از کشورهای عضو علیه «معامله سبز اروپا» روندی مشترک در کمپین امسال در بسیاری از گوشه و کنارهای اتحادیه اروپا بود.

درحالی‌که احزاب و انتخابات در اتحادیه اروپا بیشتر از قبل اروپایی‌ شده‌اند، رویکرد مقابل، یعنی ضداروپایی‌شدن در کشورهایی قابل مشاهده است که برای پیوستن به اتحادیه اروپا صف کشیده‌اند. ماه گذشته نمونه‌هایی را هم در کشورهای بالکان غربی و همسایگان شرقی اتحادیه اروپا مشاهده کردیم.

هفته گذشته، حزب ترقی‌خواه صربستان اکثریت مطلوبی را در انتخابات تکراری در بلگراد و شهر نووی‌ساد به‌دست آورد. این رای‌گیری به‌دلیل بی‌قانونی در دسامبر ۲۰۲۳ اتفاق افتاد که اعتراضات مخالفان را در پی داشت. نتایج این انتخابات قدرت الکساندر ووچیچ و از جمله روایت او که صربستان گزینه‌های بسیاری در جهان امروز فراتر از عضویت در اتحادیه اروپا دارد، تثبیت کرد. در ۸ می،  ووچیچ میزبان شی‌جین‌پینگ در بلگراد بود تا در میانه صحبت‌ها از ورود سرمایه‌گذاری استراتژیک، «آینده مشترک» چین و صربستان را اعلام کنند. با اینکه اپوزیسیون صربستان آنقدر متحد نیستند تا با روایت ووچیچ مقابله کنند، اما کمپ ضدووچیچ به‌دنبال دموکراسی به سبک اروپایی است که متاسفانه به آن دست پیدا نمی‌کنند.

در شمال مقدونیه، سوسیال دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی ۸ می‌‌در برابر حزب راست‌گرای VMRO-DPMNE شکست سنگینی خوردند. این حزب حامیان خود را علیه مصالحه‌ میان مقدونیه شمالی با یونان که به توافق پرسپا در سال ۲۰۱۸ مشهور است و همچنین علیه بلغارستان تشویق کرد. جوردانا سیلیجانووسکا-داوکوا زمانی که در مراسم تحلیف خود کشور را «جمهوری مقدونیه» نامید و «شمال» را از آن حذف کرد بسیاری را ناامید کرد.

سیکل انتخاباتی بدون شک این شواهد را تاکید می‌کند که اتحادیه اروپا به رقابت داخلی تبدیل شده است. با این حال رویکرد به سمت یکپارچگی عمیق‌تر هم آشکار است. خارج از مرزهای اتحادیه اروپا، جنبشی مخالف آن وجود دارد. کشورهای بیشتری قسمت‌هایی از اروپا را که دوست دارند گلچین می‌کنند مثل یکپارچگی بازار، تجارت و سرمایه‌گذاری و از آن قسمت‌هایی که خوششان نمی‌آید مثل لیبرال‌دموکراسی و حاکمیت قانون را نادیده می‌گیرند.

حامی اتحادیه اروپا بودن به‌نظر نمی‌رسد رای بالایی در کشورهای بالکان غربی و گرجستان داشته باشد. اما سرعت کُند گسترش تسخیر دولت را تضمین می‌کند و جذابیت‌های اتحادیه را از بین می‌برد. نسخه ویکتور اوربان از اروپا به‌نظر می‌رسد بزرگترین صادرات سیاسی این روزهای اتحادیه اروپاست.