نوبل پزشکی به تحقیقات مرتبط با ایمنی رسید

هرساله برندگان جوایز نوبل در شش‌حوزه، در اوایل ماه اکتبر (اواسط مهرماه) با هدف قدردانی از دستاوردهای برجسته و خدمت به نوع بشر اعلام می‌شوند. آغاز هفته نوبلی با پزشکی و فیزیولوژی بود که دیروز برندگان آن معرفی شدند؛ مری برانکو، فرد رامسدل و شیمون ساکاگوچی برای اکتشافات‌شان درباره تحمل ایمنی محیطی. اعلام برندگان نوبل پزشکی در سال ۲۰۲۵، نخستین گام از هفته‌ای پرهیجان در دنیای علم و فرهنگ است. قرار است برندگان نوبل فیزیک امروز، شیمی در روز چهارشنبه و ادبیات در روز پنج‌شنبه معرفی شوند. جایزه صلح نوبل، روز جمعه و نوبل اقتصاد نیز روز دوشنبه هفته آینده اعلام خواهد شد.

جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی، یکی از جوایز نوبل است که از سال ۱۹۰۱ بر پایه وصیت آلفرد نوبل اهدا می‌شود و موسسه کارولینسکا، همه‌ساله برندگان آن را انتخاب و به کمیته نوبل اعلام می‌کند. کارولینسکا یکی از بزرگ‌ترین دانشگاه‌های علوم پزشکی اروپاست که وظیفه‌اش انتخاب برندگان نوبل فیزیولوژی و پزشکی است.  براساس بیانیه رسمی کمیته نوبل، کشفیات این سه دانشمند نه‌تنها به درک عمیق‌تری از رفتار سیستم ایمنی در برابر بافت‌های خودی و بیگانه منجر شده، بلکه مسیر را برای توسعه درمان‌های مؤثرتر در مقابله با بیماری‌هایی چون سرطان، بیماری‌های خودایمنی و حتی موفقیت بیشتر در پیوند اعضاء هموار کرده است. 

تحقیقات در این‌ حوز که از دهه ۱۹۹۰ آغاز شده بود، امروزه به پایه‌ریزی یک شاخه مستقل در علم ایمنی‌شناسی منجر شده است. در سال ۱۹۹۵، دکتر شیمون ساکاگوچی با کشف یک نوع خاص از سلول‌های ایمنی که نقش کلیدی در مهار پاسخ‌های ایمنی خودی دارند، نخستین گام بزرگ در این عرصه را برداشت. این کشف، نقطه شروعی برای سایر پژوهش‌های مرتبط در زمینه تحمل ایمنی بود. در ادامه و در سال ۲۰۰۱، مری برانکو و فرد رمسدل با انجام تحقیقات تکمیلی، توانستند سازوکارهای سلولی و مولکولی دخیل در این فرآیند را بهتر شناسایی کنند. نهایتاً در سال ۲۰۰۳، ساکاگوچی با ترکیب این یافته‌ها و تکمیل چارچوب نظری، بنیان یک درک جامع از «تحمل ایمنی محیطی» را بنا نهاد.

تحمل ایمنی محیطی، یکی از مکانیسم‌های کلیدی بدن برای تمایز بین «خود» و «غیرخود» است. به‌عبارت‌دیگر، توانایی بدن برای اینکه در برابر بافت‌های خودی واکنش ایمنی نشان ندهد، اما در برابر عوامل خارجی مانند ویروس‌ها، باکتری‌ها یا سلول‌های سرطانی فعال شود. اختلال در این سازوکار می‌تواند به بیماری‌هایی چون ام‌اس، لوپوس، آرتریت روماتوئید یا دیگر اختلالات خودایمنی منجر شود. به‌گفته توماس پرلمن، دبیرکل کمیته نوبل، تحقیقات این سه‌نفر «زمینه‌ساز توسعه درمان‌هایی شده که درحال‌حاضر در مرحله آزمایش‌های بالینی قرار دارند». این درمان‌ها به‌ویژه در حوزه تنظیم فعالیت سیستم ایمنی در برابر سلول‌های سرطانی یا بافت‌های پیوندی اهمیت دارند.

مراسم رسمی اعطای جوایز نوبل در دهم دسامبر، مصادف با سالگرد درگذشت آلفرد نوبل ـ بنیان‌گذار این جوایز ـ برگزار خواهد شد. سه برنده امسال جایزه نوبل پزشکی، مبلغ ۱۱ میلیون کرون سوئد (حدود 1/2 میلیون دلار آمریکا) را به‌صورت مشترک دریافت خواهند کرد. مری ای. برانکو، یکی از سه‌برنده جایزه نوبل پزشکی، هم‌اکنون مدیر ارشد برنامه‌ها در مؤسسه زیست‌شناسی سامانه‌ها در شهر سیاتل آمریکاست. فرد رمسدل نیز به‌عنوان مشاور علمی با شرکت بیوتکنولوژی «سوناما بایوتراپیوتیکس» در سان‌فرانسیسکو همکاری دارد.

شیمون ساکاگوچی هم در دانشگاه اوساکا ژاپن، در مرکز تحقیقات مرزی ایمنی‌شناسی تدریس و تحقیق می‌کند. در سال‌های پیش افرادی همچون؛ فردریک بانتینگ و جان مک‌لئود، فِلِمینگ، واتسون، کریک و ویلکینز، فرانسوآ باره-سینوسی و لوس مونتانیه، کاتالین کاریکو و درو وایزمن، جایزه نوبل پزشکی را دریافت کردند. هر یک از این افراد به‌ترتیب برای کشف انسولین، پنی‌سیلین، ساختار DNA دورشته‌ای، ویروس HIVو توسعه فناوری واکسن‌های  mRNAموفق به دریافت این جایزه شده‌اند. 

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید