پاسداشت چند دهه خدمت به فرهنگ ملی

در تمام سال‌های گذشته، نگاه مدیران فرهنگی و هنری به مقوله موسیقی چندان مساعد نبوده است. اگر در اوقاتی مسامحت و ملایمتی هم اعمال شده بیشتر در حق انواعی از موسیقی بوده که صفت «هنرمندانه» را به هیچ صورتی نمی‌شود برای آنها به کار برد. از ابتدا مضایق فراوانی بر سر تولید و پخش و آموزش موسیقی سنتی ایرانی – به‌عنوان بخش بسیار مهمی از هویت و فرهنگ ملی - ایجاد شد.

سازمان رسمی متولی موسیقی وزارت ارشاد، «مرکز سرود و آهنگ‌های انقلابی» نام داشت و تمام امور مربوط به موسیقی در این مرکز حل‌وفصل می‌شدند. آن‌چنان که از نام این مرکز بر‌می‌آمد مؤسسان آن هر نوع موسیقی دیگری غیرسرود و آهنگ‌های انقلابی را نادرست، ناصواب، مبتذل و موجب رواج خمودگی و بی‌بندوباری می‌دانستند. البته که ردپای این نوع نگاه را می‌توان در امتزاج سلیقه چپ توده‌ای با سختگیری‌های عده‌ای که حتی فتوای امام‌خمینی درباره موسیقی را برنمی‌تابیدند، آشکارا دید.

کار موسیقی ایرانی و آموزش آن با پافشاری و استمرار شماری اندک از استادان موسیقی ادامه پیدا کرد. جهانشاه صارمی، از کسانی بود که در دهه ۷۰ به این‌سو بی‌وقفه به آموزش موسیقی اصیل ایرانی به روشی پاکیزه و با اسلوبی صحیح و هنرمندانه پرداخته و نقشی مهم در تربیت نسلی از نوازندگان آشنا به مبانی اصیل موسیقی ایرانی داشته است. 

او در چاووش و نزد حسین علیزاده و محمدرضا لطفی نواختن تار و سه‌تار را آموخت. صارمی، فارغ‌التحصیل مهندسی مکانیک از دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی بود اما عشق به هنر مانع از آن شد که به دنبال شغل مهندسی برود. استاد جهانشاه صارمی را اعتقاد بر آن است که با آموزش صحیح موسیقی به کودکان می‌توان پایه درست و صحیح نوازندگی، دانش موسیقی و حفظیات ردیفی را به‌صورتی اصولی و دقیق منتقل و حفظ کرد. کتاب‌هایی که از روی آنها تدریس می‌شدند قدیمی و پر از اشکال چاپی و متنی بودند. ایشان به اصلاح، پاکیزه‌سازی و انتشار دوباره دستور تار و سه‌تار هنرستان موسیقی قدیم همت کرد.

نشریه هم‌ساز را با همکاری دوستان دیگری پایه‌گذاری کرد: اولین نشریه‌ای که قرار بود به‌صورت ماهانه یا هفتگی، بدون متن نوشتاری و فقط به انتشار قطعات کلاسیک و آثار قدمای موسیقی ایران به صورت مکتوب بپردازد. این ایده بکر بعد از ایشان هم پیگیری شد اما یکی، دو شماره اول که به سرپرستی و همت استاد جهانشاه صارمی منتشر شده بود، دقت زیاد و پاکیزگی معمول و خوش‌سلیقگی همه کارهای دیگر ایشان را داشت. علاوه بر تنقیح و تصحیح کتاب‌های هنرستان، ده قطعه‌های استاد علیزاده هم توسط آقای صارمی دوباره ویرایش شدند.

نگارش ده‌ها مقاله تاریخی و پژوهشی در حوزه موسیقی ایران و انتشار آنها در نشریات فرهنگی در کارنامه ایشان ثبت است. استاد جهانشاه صارمی در کنار همه این تلاش‌ها، «گروه نهفت» را از خردسالان و نوجوانانی که نزدش موسیقی می‌آموختند، تشکیل داد. در سال‌های بعد این گروه به طبقات سنی مختلف تقسیم شد و با کیفیتی نظیر ارکستر‌های حرفه‌ای بزرگ‌سالان به انتشار چند آلبوم موسیقی ایرانی و بازسازی آثار قدما و البته اجرای کنسرت‌های متعدد سالیانه در بزرگداشت استادان موسیقی ایران پرداخت.

جهانشاه صارمی آرام و بی‌هیاهو، چند دهه متوالی است درنهایت شرافت، آزادگی و روشن‌بینی و در کمال بی‌ادعایی، به کار تربیت نسلی از موسیقیدانان پرداخته و همچنان مشغول به این کار است. او به شاگردانش فقط موسیقی نمی‌آموزد، او سلیقه هنری آنها را پیراسته و آراسته می‌کند و تاثیر بسیار عمیقی بر شاگردانش به‌جا می‌گذارد. برای تربیت شاگردان، کلامی نمی‌گوید، نصیحتی نمی‌کند، غیبت و تندخویی و بی‌ادبی هرگز از او دیده و شنیده نمی‌شود.

شاگرد تنها با دیدن این شخصیت پاکیزه و شریف، تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد. استاد حسین علیزاده در مناسبت‌های مختلف بارها و بارها، سعی و تلاش و ممارست و نظم و دقت ایشان را در کارها ستوده‌‌اند. هجدهم مهرماه سالروز تولد این استاد محترم و فرهیخته موسیقی ما بود. یادآوری خدمات او به موسیقی اصیل و ردیفی ایران، بزرگداشت هنر بی‌بدیل و ملی ماست. عمر شریفش دراز باد.