امکان آمارگیری وجود ندارد
آخرین خبرهای اقتصادی ایران و دنیا
مدیرکل گمرکات اصفهان:
امکان آمارگیری وجود ندارد
نه مقدار صادرات فرآورده‌‌های نفتی از طریق خوداظهاری مشخص است و نه فرمولاسیون آنها. این گفته رسول کوهستانی‌پزوه مدیرکل گمرکات اصفهان است؛ گمرکی که به طور تخصصی به تجارت فرآورده‌‌های نفتی می‌‌پردازد. کوهستانی می‌‌گوید در دو سالی که خوداظهاری انجام شده، محموله‌هایی صادر شده که از لحاظ فرمولاسیون عدم مطابقت در آن وجود دارد. او تاکید می‌‌کند که از میزان محموله‌‌های خوداظهاری شده نمی‌‌توان آماری گرفت و شاید تنها مرجعی که از آن مطلع است ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز باشد.رویه خود اظهاری صادراتی که در سال 1398 و 1400 اجرا شد چه روندی داشت آیا محموله‌‌ها در آن مدت در ثامن ثبت می‌‌شدند؟
رویه خوداظهاری از 30/10/98 آغاز و تا تاریخ 1/09/1400 انجام می‌‌شد ولی بنا به مصوبه کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز از ابتدای آذرماه سال گذشته رویه خوداظهاری لغو و از آن به بعد تمام اظهارنامه‌‌های فرآورده‌‌های نفتی ملزم به ارائه کد استانداردسازی و فرمولاسیون شد. در مدتی که رویه خوداظهاری استفاده شد اسناد منشاء در سامانه ثامن بارگذاری می‌‌شد اما به دلیل عدم بارگذاری فرمولاسیون ماده اولیه توسط تولیدکنندگان اخلالی در کار به‌وجود آمد. به عبارت دیگر در فرمولاسیون اعلامی توسط صادرکننده عدم تطابق دیده می‌‌شد به همین دلیل رویه خوداظهاری متوقف شد.
یعنی محموله‌‌های صادرشده مشکوک به قاچاق هستند؟
بر اساس نظر کارگروه استاندارد مبنی بر یارانه‌‌ای نبودن کالای اظهارشده از شمول قاچاق خارج می‌‌شود. اما به دلیل عدم ارائه فرمولاسیون ماده اولیه توسط واحد‌‌های پتروشیمی و پالایشگاه و اسناد منشا بارگذاری شده توسط صادرکننده در سامانه ثامن و با توجه به تفاوت فرمولاسیون مواد اولیه تولیدشده و فرمولاسیون پیوست، یک عدم مطابقت کالای اظهاری با فرمولاسیون ایجاد شد. کارگروه با توجه به اسناد منشا، غیریارانه‌‌ای بودن محموله‌‌ها را تایید می‌‌کند اما مطابقت با فرمولاسیون را نمی‌‌تواند تایید کند چرا که فرمولاسیون توسط تولیدکنندگان ماده اولیه اعلام نشده است. یعنی قاچاق نیست و مشمول بند دال ماده 29 دستورالعمل شده‌اند.
بند دال چه می‌‌گوید؟
بند دال ماده 29 می‌‌گوید این محموله‌‌ها یارانه‌‌ای نیست ولی با فرمولاسیون مطابقت ندارد. در صورت امکان کارگروه تعیین ماهیت، فرمولاسیون مورد تایید جهت کسر اسناد منشا را اعلام می‌‌کند و در غیر این صورت صرفا ماده یا مواد اولیه که در نتیجه آزمون مشاهده نمی‌‌شود، جهت کسر اسناد به گمرک اعلام می‌‌شود تا در سامانه ثامن انتشار یابد. در هر حالت طبق بند دال ماده 29 دستورالعمل قاچاق نیست ولی با تصویب قانون جدید مبارزه با قاچاق کالا و ارز از 10 اردیبهشت 1401 ابهاماتی در این خصوص وجود دارد.
چه ابهاماتی؟
از آنجا که قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز اصلاح شد، این ابهام به‌وجود آمد. اما چون از آذر 1400 موضوع خوداظهاری لغو شده بود این اصلاحیه شامل صادرات آن زمان نمی‌‌شود.
آیا در طول دو سالی که صادرات به صورت خوداظهاری انجام می‌‌شد، از صاحبان محموله‌‌های صادراتی وثیقه گرفته شده است؟
بر اساس سوابق شرکت اگر لازم باشد با تعهد و اگر پرونده تخلفاتی داشته باشد با اخذ وثیقه اقدام می‌‌شود. مواد 24 و 29 دستورالعمل اصلاح و بهبود فرایندهای صادرات فرآورده‌‌های نفتی و مشتقات آن تاکید می‌‌کند اگر صادرکننده‌‌ای شرایط لازم را داشته باشد و تخلفی در گذشته نداشته باشد با دادن تعهد و اگر تخلفی در گذشته داشته باشد با دادن تضامین لازم، می‌‌تواند صادرات انجام دهد.
در طول مدتی که خود اظهاری اجرا می‌‌شد چه مقدار محموله فرآورده‌‌های نفتی صادر شده است؟
به دلیل عدم تعریف رویه جداگانه، امکان گزارش‌گیری و ارائه آمار وجود ندارد.
متوجه نشدم چرا امکان ارائه آمار نیست.
چون در اظهارنامه چیزی تحت عنوان خوداظهاری نداریم. اما شاید ستاد مبارزه با قاچاق آمار داشته باشد.
مگر اسناد منشا بارگذاری نشده؟ براساس آن نمی‌‌توان محموله‌‌های خوداظهاری شده را شناسایی کرد؟
من باید تمام اظهارنامه‌‌ها را یک به یک چک کنم ببینم کدام‌یک از صادرات خوداظهاری بوده و کدام‌یک نبوده. عملا غیرممکن است که بتوانیم این آمار را استخراج کنیم. مشکلی که وجود دارد بحث فرمولاسیون مواد اولیه‌شان توسط تولیدکنندگان مواد اولیه است.
امروز اگر به برخی از این محموله‌‌های صادراتی مشکوک باشیم امکان پیگیری و شناسایی تخلف وجود دارد؟
بله وجود دارد. مطابق ماده 29 دستورالعمل، پس از اعلام نظر کارگروه تعیین ماهیت فرآورده‌‌های نفتی اقدامات لازم انجام خواهد شد.
آیا سند و مدرکی وجود دارد که تخلف احتمالی در صادرات فرآورده‌‌ها در زمان خوداظهاری را بررسی کنیم؟
تخلفی در خصوص اینکه شمول قاچاق باشد نداشتیم. حداقل ما در اصفهان نداشتیم.
تخلفات دیگر قابل بررسی است؟
عمدتا خوداظهاری‌هایی که انجام شده مشمول بند دال شده‌اند که برای آن مکاتبه انجام شده تا با توجه به عدم ارائه فرمولاسیون و مشخص نشدن نوع کالا تعیین تکلیف شود.
ارائه فرمولاسیون صحیح امکان‌پذیر است؟
از دفتر صادرات گمرک و ستاد مبارزه با قاچاق اسناد منشا قابل پیگیری است.
آیا گمرک در طول مدت اجرای این دستورالعمل مخالفتی با آن داشته است؟
با توجه به اعلام نظر کارگروه تعیین ماهیت در خصوص فرآورده‌‌های نفتی و طرح موضوع در کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و مشکلات به وجود آمده و با ارائه پیشنهادات لازم منجر به لغو رویه خوداظهاری از تاریخ 1/9/1400 شده است.
