علیرضا بنی‌هاشمی دبیرکل سازمان متخصصین و مدیران ایران: هدف ترخیص فوری کالا از گمرک است
طی روزهای گذشته بخشنامهای از سوی هئیت وزیران منتشر شد که براساس آن ترخیص کالا از گمرک بدون نیاز به تامین اعتبار یا کدساتا امکان پذیر باشد.
طی روزهای گذشته بخشنامهای از سوی هئیت وزیران منتشر شد که براساس آن ترخیص کالا از گمرک بدون نیاز به تامین اعتبار یا کدساتا امکان پذیر باشد. علیرضا بنی‌هاشمی، دبیرکل سازمان متخصصین و مدیران ایران در گفت‌وگو با «هم‌میهن» شرایط این بخشنامه را توضیح می‌دهد.
بخش نامه هئیت وزیران چگونه ترخیص کالا را آسان می‌کند؟
در تاریخ ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۴، هیئت محترم وزیران طی بخشنامهای، دستورالعملی را به وزارتخانه‌های مرتبط، از جمله وزارت صمت، وزارت امور اقتصادی و دارایی، و سازمان برنامه ابلاغ کردند. هدف این بخشنامه، تسهیل و تسریع ترخیص کالاهای اساسی، سرمایه‌ای، واسطه‌ای و مواد اولیه در گمرک‌های کشور است. بر اساس این مصوبه، از ۱۲ تیرماه تا ۱۲ مرداد ۱۴۰۴، یعنی به مدت حدوداً یک ماه، تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی می‌توانند نسبت به ترخیص کالاهای خود از گمرک اقدام کنند، بی‌آنکه نیازمند تأمین اعتبار یا کدساتا باشند.
طبق این بخشنامه جدید، وزارت امور اقتصادی و دارایی به منظور تسهیل در فرآیند واردات کالاهای اساسی و مواد اولیه تولید، مجاز شده تا با اولویت‌بندی کالاهای موضوع بند یک، نسبت به ترخیص این کالاها اقدام کند. حتی اگر کالاها فاقد ثبت سفارش یا ثبت آماری و همچنین تأیید بانک مرکزی باشند، امکان انتقال آنها به انبارهای تحت اختیار یا احاطه گمرک در سراسر کشور فراهم شده است.
این بخشنامه دقیقاً چه دسته‌هایی از کالاها را شامل می‌شود؟
این فرصت ویژه شامل مواد اولیه، تجهیزات، ماشین‌آلات، کالاهای اساسی و همچنین کالاهای مصرفی می‌شود؛ تمام کالاهایی که برای فرآیند تولید کشور حیاتی‌اند و رسوب آنها در گمرک، به تولیدکننده‌ها ضرر می‌زند. ما سعی کردیم این اطلاع‌رسانی را تا حد امکان از طریق فضای مجازی به دست تولیدکنندگان برسانیم.
در حال حاضر وضعیت اطلاع‌رسانی به تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی چگونه است؟
برخی تولیدکنندگان از این فرصت اطلاع کافی ندارند، زیرا بخشی از مواد اولیه آنها به علت مسائل اداری و بوروکراتیک، مدت‌ها در گمرک مانده و دچار رسوب شده است. به همین دلیل تلاش کرده‌ایم این خبر را سریع‌تر و گسترده‌تر اعلام کنیم تا فعالان اقتصادی فرصت را از دست ندهند. تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی که کالای آنها مشمول این بخشنامه است، در اسرع وقت به گمرک مربوطه مراجعه کنند و با اظهار گمرکی، کار ترخیص را انجام دهند. این یک فرصت استثنایی است که می‌تواند جلوی خسارات بیشتر ناشی از رسوب کالاها را بگیرد.
علت ساده‌تر شدن مراحل ترخیص کالا چیست؟
مهم‌ترین دغدغه ما تأمین سریع کالاهای اساسی و مواد اولیه حیاتی برای ستاد مقابله با تحریم و تداوم تولید است. براساس این بخشنامه، وزارت اقتصاد موظف است طی یک ماه، ۱۰۰ درصد ترخیص کالاهای اساسی و مواد اولیه را انجام دهد تا وقفه‌ای در تامین مواد اولیه کارخانجات و نیازهای ضروری مردم ایجاد نشود. تمرکز اصلی این بخشنامه بر روی اولویت‌های تعیین‌شده در بند یک است که عمدتاً شامل کالاهای اساسی و حیاتی برای تولید است. ترخیص ۹۰ درصدی سایر کالاها نیز با ارائه ضمانت‌نامه بانکی مورد پذیرش گمرک واقع می‌شود و در موارد خاص نیز امکان تأمین ارز بدون ثبت سفارش توسط بانک مرکزی فراهم است.
شرایط ضمانت‌نامه‌های بانکی به چه شکل است؟
برای کالاهایی که هنوز تمامی مراحل ثبت سفارش را طی نکرده‌اند، گمرک می‌تواند با دریافت ضمانت‌نامه معتبر از بانک، ترخیص درصدی (تا ۹۰ درصد) را انجام دهد. هدف اصلی این اقدام هم سرعت‌دهی به جریان ورود کالا به کشور و جلوگیری از معطلی در گمرک‌ها است.
در بخشنامه به کالاهایی با عمر ساخت پایین نیز اشاره شده، منظور از این موضوع چیست؟
بر اساس این بخشنامه، وزارت امور اقتصادی و دارایی مجاز است حتی برای کالاهایی که سال سفارش آنها اشاره شده اما عمر ساخت آنها کمتر از زمان مقرر است نیز فرآیند ترخیص را بدون نیاز به تشریفات پیچیده انجام دهد. این کمک می‌کند کالاهای تازه وارد شده یا مواد اولیه با عمر کوتاه‌تر را سریع‌تر به دست مصرف‌کننده برساند.
بلافاصله پس از ابلاغ، بخشنامه لازم‌الاجراست و تمام گمرک‌ها و واحدهای تابعه ملزم به رعایت آن هستند. همچنین سازوکار نظارتی وزارت اقتصاد و گمرک ایران به طور مداوم اجرا می‌شود تا صحت عملکرد و جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده تضمین شود.
طبق بخشنامه، حتی کالاهایی که فعلاً فاقد ثبت سفارش و تایید بانک مرکزی هستند، با شرایط ذکرشده امکان ترخیص ۱۰۰ درصدی خواهند داشت. البته پس از ورود، شرکت‌ها باید نسبت به تکمیل مدارک و طی مراحل قانونی اقدام کنند تا فرآیند انتقال ارز و ثبت نهایی انجام شود.
