محمدتقی فیاضی کارشناس اقتصادی: مصوبه جدید می‌تواند قیمت‌ها را افزایش دهد
واردات همواره با چالش‌های مشخصی همراه بود و عدم ترخیص کالاها و باقی ماندن طولانی آنها در برخی از موارد باعث زیان‌سازی شده است.
واردات همواره با چالش‌های مشخصی همراه بود و عدم ترخیص کالاها و باقی ماندن طولانی آنها در برخی از موارد باعث زیان‌سازی شده است. محمدتقی فیاضی، کارشناس اقتصادی در گفت‌‌وگو با «هم‌میهن» روند ترخیص کالا را توضیح داده است.
مصوبه جدید می‌تواند روند ترخیص کالا را سرعت بخشد؟
به‌طور کلی می‌توان گفت بله، این مصوبه می‌تواند سرعت ترخیص کالاها را افزایش دهد، اما مشروط به وجود یک‌سری شرایط است. اجرای این مصوبه همچنان با چالش‌هایی روبه‌رو خواهد بود و نیازمند توجه به برخی جزئیات کلیدی است.
در متن مصوبه آمده که این تسهیلات شامل کالاهایی می‌شود که به عنوان مواد اولیه، ماشین‌آلات، کالاهای اساسی و کالاهای مصرفی ضروری تعریف شده‌اند. اما تعاریف این مفاهیم چندان شفاف نیست و احتمال دارد در عمل مشکلاتی ایجاد شود؛ به‌ویژه برای کالاهایی که مرز بین این تعاریف قرار می‌گیرند.
از سوی دیگر، سهم ۶۰ درصدی این کالاها در زنجیره ارزش نیز مطرح شده است که تشخیص و محاسبه آن در عمل ساده نیست، مگر اینکه وزارتخانه‌های ذی‌ربط مانند صمت و جهاد کشاورزی از قبل فهرست‌ها و زیرساخت‌های لازم را آماده کرده باشند. باید توجه داشت بازه زمانی اجرای این مصوبه تنها یک ماه است و زمان کوتاهی برای هماهنگی دستگاه‌ها و آماده‌سازی زیرساخت‌ها محسوب می‌شود.
هماهنگی بین دستگاه‌ها در این خصوص موثر است؟
هماهنگی بین گمرک و سایر وزارتخانه‌ها یک بخش بسیار تعیین‌کننده است. اگر از قبل سامانه‌ها به درستی به‌روز شده باشند و آمادگی لازم وجود داشته باشد، احتمال بروز مشکل پایین می‌آید. اما اگر این هماهنگی‌ها به طور کامل شکل نگرفته باشد و سامانه‌های فنی مشکلاتی داشته باشند، ممکن است شاهد بروز خطاهای سیستمی یا اختلال در روند کار باشیم.
همچنین روند صدور معرفی‌نامه‌ها از سوی وزارتخانه‌ها در مهلت یک‌ماهه با ساختار اداری فعلی می‌تواند کار را دشوار کند. یکی از نکات مهم این است که با توجه به فرایند بدون نیاز به ثبت کد سال، به نظر می‌رسد برای واردات این کالاها باید از ارز غیررسمی استفاده شود. این موضوع می‌تواند بر قیمت تمام‌شده کالاها تاثیر بگذارد و در نهایت موجب افزایش قیمت برخی اقلام شود.
به طور کلی هدف مصوبه کمک به تسریع و تسهیل فرآیند ترخیص کالا است و اگر بتوان موانع موجود را مثل تعاریف شفاف‌تر، هماهنگی میان دستگاه‌ها و به‌روزرسانی سامانه‌های فنی رفع کرد، قطعاً می‌تواند تأثیر مثبتی داشته باشد اما موفقیت آن به تحقق این پیش‌نیازها و میزان همکاری نهادهای ذی‌ربط بستگی دارد.
