سعید محمد عزل شد

خاندوزی براساس کدام اشتباه محمد، موافقت رئیس‌جمهوری را جلب کرد؟

سعید محمد، نیروی نظامی و انقلابی که لباس نظامی را از تن بر کند، زیرا سودای تکیه بر کرسی ریاست‌جمهوری داشت، روز گذشته رسما از شورای عالی مناطق آزاد تجاری برکنار شد. گفته می‌شود در عزل او وزیر اقتصاد نقش بسزایی داشته است، زیرا همان ابتدا مخالف حضور او بود و تنها به دلیل نزدیکی سعید محمد به رئیس‌جمهور این مسئولیت به او واگذار شد. با این حال در برخی گمانه‌زنی‌ها گفته می‌شود او به‌عنوان یکی از وزرای کار یا راه و شهرسازی معرفی خواهد شد، اما با توجه به اینکه او عزل شده و استعفا نداده این گزینه تقریبا منتفی است.

در زمان معرفی کابینه دولت سیزدهم، سعید محمد رایزنی‌های متعددی داشت تا ردای وزارت نصیب او شود و حتی در لیست‌های اولیه نام او به عنوان وزیر راه‌وشهرسازی عنوان شد. اما به دلیل برخی جریان‌های گذشته از جمله افشای فساد اقتصادی یکی از معاونان قالیباف در شهرداری و سایر مباحث سیاسیون مانع از آن شدند که او به کرسی وزارت برسد. با این حال رئیس‌جمهور به وزیر اقتصاد پیشنهاد داد تا دبیر شورای عالی مناطق آزاد شود. سیداحسان خاندوزی، وزیر اقتصاد که تمایلی برای این کار نداشت، در نهایت طی حکمی تنها 10 تا 15 وظیفه شورای عالی مناطق آزاد را به سعید محمد واگذار کرد و مقرر شد در انتصابات مدیران و هیات رئیسه، نظر خودش تامین شود. این موضوع موجب شد تا سعید محمد و احسان خاندوزی از همان روزهای نخست با یکدیگر در جدال باشند؛ جدالی که خروجی آن در نهایت منجر به عزل سعید محمد شد. اما سعید محمد چه کرد که درخواست وزیر اقتصاد برای عزل او به تایید رئیس‌جمهور رسید؟

داستان عزل چه بود؟

خاندوزی معتقد بود که باید دبیرخانه شورای عالی مناطق به وزارت اقتصاد منتقل شود و قانون برنامه پنجم توسعه درباره آن اجرایی شود. اما سعید محمد به دلیل ارتباطاتش با رئیس دولت موفق شد تا مسئول دبیرخانه و مشاور رئیس‌جمهور شود. در طول یک‌سال گذشته آن چیزی که میان محمد و خاندوزی بود، رقابت بود؛ رقابتی که مدام به جدال تبدیل می‌شد و تنها حلقه متصله بین این دو، رئیس‌ دولت بود. اما هفته گذشته سعید محمد کاری کرد که حمایت رئیس‌جمهور را برای حضور در مناطق آزاد از دست داد. سعید محمد هفته گذشته طی حکمی نصرالله ابراهیمی، معاون توسعه مدیریت و منابع دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد را عزل کرد. ابراهیمی فردی بود که در قوه قضائیه و در دوران حضور سیدابراهیم رئیسی، مدیرکل او بود و مدتی نیز در دفتر رئیسی فعالیت می‌کرد. او از افراد امین سیدابراهیم رئیسی محسوب می‌شود. نصرالله ابراهیمی قرار بود مسئولیت منطقه آزاد چابهار را برعهده بگیرد، اما با حضور او در این مسئولیت، سعید محمد مخالفت کرد و در نهایت او را از معاونت توسعه مدیریت مناطق آزاد عزل کرد. این اقدام از سوی محمد موجب شد که وی کرسی خود را از دست بدهد و در نهایت همان فرد معزول‌شده توسط خاندوزی، جایگزین‌اش شود.

براین اساس روز گذشته سیدابراهیم رییسی با درخواست سیداحسان خاندوزی، وزیر اقتصاد مبنی بر تغییر دبیر شورای عالی مناطق آزاد موافقت کرد تا سرپرست دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصاد معرفی شود. نصرالله ابراهیمی با مدرک تحصیلی دکترای تخصصی مدیریت راهبردی از دانشگاه دفاع ملی است که به جای سعید محمد نشست. در رزومه کاری او معاونت توسعه مدیریت و منابع دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد، مدیرکل پشتیبانی قوه قضائیه، معاون استاندار تهران، معاون سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهران و مسئول اداره سازمان منطقه آزاد چابهار دیده می‌شود.

سعید محمد کیست؟

سعید محمد از 19سالگی وارد سپاه شد. او با حمایت‌های محمدعلی جعفری توانست در ساختار سپاه رشد کند. محمد، مشاور فرمانده کل سپاه پاسداران و فرماندهی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا بود. مدیرعامل گروه ایرانیان اطلس (وابسته به بنیاد عمران و تعاون سپاه) و مدیرعاملی سپاسد از دیگر مسئولیت‌های او بوده است. طی سال‌های حضور سعید محمد در مسئولیت‌های عمرانی، نام او تنها پیرامون همین موارد به گوش می‌رسید و او را تنها به عنوان مدیری جوان در سپاه می‌شناختند اما بیان یک جمله از سوی رهبر انقلاب باعث شد تا عده‌ای نام سعید محمد را از بدنه عمرانی سپاه بالاتر برده و او را وارد سپهر سیاسی کشور کنند. اول خرداد 1398، رهبری در دیداری که با دانشجویان داشتند، گفتند: «زمینه را برای روی کار آمدن دولت جوان و حزب‌اللهی فراهم کنید». ذکر این جمله از سوی رهبر انقلاب باعث شد تا جمعی از اصولگرایان برای رئیس‌جمهور آینده ایران در دولت سیزدهم ناگهان نام سعید محمد را مطرح کنند و او به عنوان شخصی معرفی شود که هم جوان است، هم حزب‌اللهی و هم سابقه اجرایی دارد.

در روزهایی که نام سعید محمد به عنوان نامزد احتمالی اصولگرایان مطرح شده بود و البته تلاش‌هایی از سوی طیف جوان اصولگرا برای معرفی بیشتر او به جامعه جریان داشت، ناگهان خبری شوکه‌کننده درباره او منتشر شد. او در سال 1399 از بدنه قرارگاه خاتم کنار رفت و زمانی اوضاع برای محمد عجیب‌تر شد که در همان مقطع معاون سیاسی سپاه اعلام کرد: «او به دلیل تخلف، از سمت فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا منفک شده است.» موضوعی که نشان داد سعید محمد گزینه محبوب اصولگرایان نیست و برای دوره سیزدهم ریاست‌جمهوری، خبری از دولت جوان حزب‌اللهی نخواهد بود. درحالی‌که مشخص بود اصولگرایان روی رسیدن سیدابراهیم رئیسی به پاستور اجماع نظر نسبی دارند، سعید محمد نیز مانند بسیاری دیگر از هم‌طیفی‌هایش در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 ثبت‌نام کرد تا به مسیر مطلوب خود ادامه دهد، اما نام او از فیلتر شورای نگهبان عبور نکرد و در نهایت، فردی که سودای ریاست‌جمهوری را داشت، از سوی دولت سیزدهم

به عنوان دبیر شورای عالی مناطق آزاد و مشاور رئیس دولت منصوب شد تا شاید دل او نیز مانند سایر رقبای اصولگرای ابراهیم رئیسی به‌دست آید. اما حالا با پایان کار محمد در دولت، این سوال پیش خواهد آمد که آیا انشقاقی جدید در بدنه اصولگرایی به وجود آمده است؟ نباید فراموش کرد که سعید محمد به واسطه سال‌ها حضور در قرارگاه خاتم‌الانبیا، طرفدارانی در بین بدنه جوان اصولگرا دارد که همچنان معتقدند او می‌توانست گزینه مناسبی برای ریاست‌جمهوری باشد.

با این حال این سوال نیز مطرح می‌شود که با عزل صورت‌گرفته و دلخوری ایجادشده، اگر میان سعید محمد و ابراهیم رئیسی مجددا الفتی برقرار نشود، آیا او ظرفیت آن را دارد که بتواند به عنوان چهره‌ای منتقد دولت سیزدهم فعالیت کند یا نه؟ پاسخ به این پرسش منوط به تصمیم رئیس دولت برای استفاده یا عدم استفاده از این نیروی جوان انقلابی است.