برتری ساختار بر کارگزار

محاکمه دونالد ترامپ چه معنایی از منظر سیاست دارد و آینده او را چگونه رقم خواهد زد؟

اکبر مختاری

کارشناس ارشد روابط بین‏الملل

تحلیل قدرت‌های بزرگ بدون شناخت از ساختارهای سیاسی و حقوقی آنها امکان‌پذیر نیست. این روزها جهان نظاره‌گر برگزاری دادگاه برای فردی است که روزگاری رهبر قدرتمندترین کشور جهان در همه ابعاد سیاسی- اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی بود.
دونالد ترامپ به دادگاهی در نیویورک فراخوانده شد تا به ۳۴ اتهام پاسخ گوید. اتهاماتی ازجمله پرداخت حق‌السکوت به بازیگر پورنی به‌نام استورمی دنیلز تا مدلی معروف و شکایت خصوصی دربان هتل خودش و ادعای داشتن فرزندی نامشروع از او. اما بخش مهم اتهامات، مربوط به پنهان کردن جرایم مالی است که ترامپ در مورد اعلام آنها دست به مخفی‌کاری زده است.
دادگاه دونالد ترامپ در ایالتی برگزار می‌شود که به دیار دموکرات‌ها معروف است. نیویورک همان ایالتی است که در اکثر انتخاب‌ها در ریاست‌جمهوری به کاندیدای دموکرات‌ها رأی می‌دهد.
دونالد ترامپ اولین رئیس‌جمهور در تاریخ آمریکاست که متهم به جرم کیفری پس از پایان ریاست‌جمهوری‌اش می‌شود. پرسش اصلی این است که چرا دونالد ترامپ اینقدر پرسروصداست؟ او که تنها رئیس‌جمهوری بود که در دوران چهارساله ریاست‌جمهوری‌اش دو بار استیضاح شد، حالا باز با طرح کیفرخواستی جدید بر سر زبان‌ها افتاده است.
همه این موارد به ترکیبی از کاراکتر دونالد ترامپ و از سوی دیگر قدرت ساختار در آمریکا برمی‌گردد.
در ایالات‌متحده به‌درستی تفکیک قوا وجود دارد و در کنار آن دادگاه‌های ایالتی از قدرت بالایی برخوردارند. به بیان دیگر، ایالات‌متحده کشوری است که حقوق در آن از ارزش والایی برخوردار است.
با وجود هنر ترامپ در تبدیل چالش به فرصت و افزایش نسبی کمک‌های انتخاباتی به او برای کمپین سال ۲۰۲۴ پس از این شکایت و جایگاه نسبتاً بالا در میان جمهوری‌خواهان مدعی ریاست‌جمهوری در سال ۲۰۲۴، اما ساختار به‌راحتی راه را برای ریاست‌جمهوری مجدد او باز نگذاشته است. نخبگان آمریکا هنوز حمله ژانویه ۲۰۲۰ حامیان افراطی ترامپ به نماد قانون‌گذاری آمریکا یعنی کنگره را فراموش نکرده‌اند.
اگر طبقات سفیدپوست، جریان‌های کارگری، ملی‌گرایان و علاقه‌مندان به مخالفت با حضور نظامی آمریکا در کشورهای دیگر و اعتراض به هزینه‌کردهای دولت آمریکا در هزاران کیلومتر دورتر از آمریکا، با افکار ترامپ همپوشانی دارند؛ اما نخبگان سیاسی نظامی آمریکا ازجمله ژنرال مارک میلی نیز مخاطرات پایان ریاست‌جمهوری آمریکا را فراموش نکرده‌اند.
همان ژنرال مایک میلی که در کتاب «خطر» اشاره شده است که به‌عنوان رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا از نگرانی دستور حمله ترامپ به چین به همتای خود در پکن قول داده که چنین اتفاقی رخ نخواهد داد یا در پایان ریاست‌جمهوری، جریاناتی از نزدیکان ترامپ نگران حمله او به ایران و ورود آمریکا به جنگی بودند تا بتواند بار دیگر خود را به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا برای یک دوره چهارساله دیگر نگاه دارد.
آمریکا و ساختار آمریکا با خاورمیانه و حتی بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیای جنوب شرقی تفاوت دارد. در آمریکا این ساختار است که نهایتاً بر کارگزار غلبه می‌کند؛ همانی که با دفاع از نتیجه انتخابات از پیروزی جو بایدن با وجود بازشماری آرا و درست بودن آرا در برابر ترامپ حمایت کرد. ترامپ کاراکتری خودشیفته دارد و نمی‌تواند باخت را بپذیرد و دوباره تمامی عزم خویش را جزم کرده است که بار دیگر رئیس‌جمهور آمریکا شود.
رأی احتمالی دادگاه نیویورک در دسامبر اعلام می‌شود و تقریباً نگاهی به پنل سیاست خارجی امروز جهان نشان از آن دارد که احتمالاً تا دسامبر جنگ روسیه و اکراین به سرانجامی مشخص نزدیک خواهد شد و از سوی دیگر پیمان ابراهیم، بی‌بی، دوست شیفته سیاست‌های ترامپ را نیز راضی کرده است. بنابراین، محیط بین‌الملل آن‌چنان در انتظار کاراکتری چون ترامپ نیست.
پرونده هسته‌ای ایران هم در سال ۲۰۲۳ از یک توافق تا نبردی حداقلی، احتمال به کنترل درآمدنش وجود دارد و در مورد چین هم سیاست خارجی دوحزبی آمریکا، این کشور را به‌عنوان دشمن و بهتر بگویم به‌عنوان رقیب اصلی آمریکا پذیرفته است و در چنین وضعیتی آمدن ترامپ نمی‌تواند حل‌کننده بحرانی باشد.
در نهایت اگر نحوه برخورد ترامپ با هم‌حزبی‌هایش را هم ببینیم هیچ فرد قدرتمندی از حزب جمهوری‌خواه تاکنون از او حمایت قاطع نکرده است.
بنابراین با دیدن دقیق‌تر زمین ‌بازی سیاست در آمریکا طوری که کمی بیشتر از یک‌سال‌و‌نیم به انتخابات آمریکا باقی مانده است به‌نظر می‌رسد این «ساختار» خواهد بود که توانایی ممانعت از ریاست‌جمهوری مجدد یکی از جنجالی‌ترین روسای‌جمهوری تاریخ آمریکا را پیدا خواهد کرد.