پژوهشگرانی تحمل می‌شوند که همسو با سیاست‌های جاری سخن بگویند
الهه کولایی عضو هیات علمی دانشگاه تهران:
الهه کولایی عضو هیات علمی دانشگاه تهران:
اعتراضات این روزها، التهاب و اضطراب را به فضای حضور نسل جوان بیش از سایر بخش‌ها کشانده و بار دیگر دانشگاه‌ها بستر تجمعات اعتراضی و انتقادی شده است؛ طی روزهای گذشته اخبار تلخی از برخوردها در دانشگاه‌های مختلف کشور به گوش رسیده که در صدر آنها اخبار دانشگاه شریف بوده است و البته موج برخوردها با منتقدین وضعیت پیش‌آمده و عملکرد دولت سیزدهم، محدود به معترضان حاضر در تجمعات نشده و بسیاری از فعالان در عرصه‌های مختلف که به اشکال گوناگون دست به اعتراض زده‌اند، درگیر کرده است. روز گذشته خبری منتشر شد که «صادق زیباکلام ممنوع ازتدریس شده است» و ترم جدید دانشگاه تهران بدون حضور این استاد علوم سیاسی برگزار خواهد شد. الهه کولایی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در رشته روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با هم‌میهن گفت:«باید فضای گفت‌وگو در دانشگاه‌ها از سوی دولت ایجاد شود، اما روندی که در پیش گرفته شده، به این صورت است که فقط از اساتید و پژوهشگرانی استقبال می‌شود که در جهت سیاست‌های جاری حرفی بزنند یا مطلبی را به نگارش درآورند.» این استاد دانشگاه، در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود، اتفاقات رخ‌داده در دانشگاه شریف را ضربه‌ای سنگین بر همه دانشگاهیان و دانشگاه‌های کشور دانست. این گفت‌وگو در ادامه می‌آید.
تحلیل شما درباره رویکرد دولت سیزدهم در برخورد با دانشگاهیان چیست؟
با اینکه در جهانی زندگی می‌کنیم که «جهانی‌شدن» همه جنبه‌های زندگی همگان را تغییر داده است، جهانی که همه کشورها به جایگاه و نقش علم و دانش در بهبود روزافزون مردم، توجه ویژه دارند، متاسفانه در کشور ما دولت از نشان دادن عملی و اجرایی توجه به دانشگاه‌ها بازمانده است. توجه اجرایی به دانشگاه و دانشگاهیان، بهره‌گیری از تولیدات و دستاوردهای آنهاست. شوربختانه در سال‌های اخیر با موج جدیدی از مهاجرت دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها روبه‌رو شده‌ایم که خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به منابع رشد و توسعه کشور وارد می‌سازد. این موضوع نه‌فقط دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها، بلکه استادان را نیز دربرگرفته است. همراه با خروج هولناک سرمایه مالی از کشور، روند مهاجرت گسترده استادان دانشگاه‌ها، نشانه‌های نبود توجه لازم و کافی دولت به منابع اصلی پیشرفت و سعادت مردم کشور است.
طی یک سال اخیر برخوردها با اساتید چگونه بوده و با سیاست جاری، ادامه روند را به‌خصوص در رشته‌های علوم انسانی چطور پیش‌بینی می‌کنید؟
همان‌گونه که اشاره کردم، بی‌اعتنایی به تولیدات و دستاوردهای علمی دانشگاه‌ها ابعادی نگران‌کننده دارد. البته این مساله جدیدی نیست. سال‌هاست که مقامات و مسئولان دولتی، دانشگاه را فقط برای صدور مدرک‌های عالی می‌بینند. در این دیدگاه نظرها و تجویزهای دانشگاهیان دیده و شنیده نمی‌شود. بزرگداشت دانشگاه و احترام به جایگاه آن، با به‌کارگیری یافته‌های آن ارتباط مستقیم دارد. این مساله در مورد علوم انسانی آشکارتر دیده می‌شود. رشته‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی در دانشگاه‌ها در انزوا قرار گرفته‌اند. نتیجه طرح‌های پژوهشی و مطالعات استادان علوم انسانی و علوم اجتماعی مورد توجه قرار نمی‌گیرد. فقط از پژوهش‌هایی استقبال می‌شود که نتایج‌شان، تایید سیاست‌های آنها در عرصه‌های مختلف باشد. در مورد پژوهشگران نیز همینطور. آنانی تحمل می‌شوند که در جهت تایید سیاست‌های جاری بگویند و بنویسند. روندی که تاثیرگذاری مثبت دانشگاه‌ها را از میان می‌برد.
در تحولات جاری کشور و اعتراضات، برخورد با دانشگاه و اساتید چگونه بوده و آیا با شما نیز برخورد شده است؟
رخدادهایی که در دانشگاه صنعتی شریف رخ داد، نه‌فقط هتک حرمت این دانشگاه و دانشجویان و استادان دانشگاه شریف بود، بلکه ضربه‌ای سنگین بر همه دانشگاه‌ها و دانشگاهیان در کشور وارد کرد، آن هم در سالی که اقتصاد دانش‌بنیان در آن اساس قرار گرفته است. کانون این دانش، تولید و گسترش آن دانشگاه است. برتر شمردن تلاش‌های علمی برای رشد و توسعه کشور با این‌گونه تهاجم‌ها به حریم دانشگاه در تعارض آشکار است. در دانشگاه تهران، رئیس دانشگاه می‌کوشد فضایی را برای گفت‌وگو ایجاد کند. باید این مسیر را هموار کرد. دانشگاه باید کانون گفت‌وگو باشد و بتواند به روشنی به بیان مسائل گوناگون جامعه بپردازد؛ تا فرصت باقی است.
